لیست توزیع سه ماهه ارز دارو زیر ذره‌بین کارشناسان

مراقب سهم خواهی امضا طلایی‌ها باشید

گروه جامعه - مسؤولین مراقب باشند که معمولا بزرگترین رانت ها و سهم خواهی های دارندگان امضاهای طلایی در این ماه های پایانی دولت ها رخ می دهد. در سال های اخیر، بحث ارز دولتی دارو و نحوه تقسیم و توزیع آن میان شرکت های دارویی، تبدیل به یکی از مناقشه برانگیزترین بحث های حوزه سلامت شده است.اخیرا گزارشی از سوی سازمان غذاودارو با عنوان «لیست ثبت سفارشات دارویی دارای اولویت - هشدار 1-1400 » منتشر شده که آن را باید یک گام مثبت و موثر در مسیر شفاف سازی عملکرد سازمان غذاودارو دانست و جای تقدیر و تشکر از مسؤولین مربوطه دارد.تحلیل این گزارش می‌تواند اطلاعات خوبی را در اختیار قرار داده و برای همه ذینفعان مفید باشد، هرچند که گزارش مربوط به بازه زمانی کوتاهی از سال ۱۴۰۰ است و طبیعی است که وقتی کل آمار یک سال در اختیار نیست، مقایسه ها نمی‌تواند معیار و پایه درست و دقیقی داشته باشد و نمی تواند همه واقعیت را منعکس کند.توجه به این گزارش از آنجایی حائز اهمیت است که در ماه های اخیر، میزان کمبودهای دارویی در سراسر کشور به شکل آزاردهنده ای افزایش پیدا کرده است.
افزایش کمبودهای دارویی
به گزارش اقتصادسرآمد حمید خیری، رئیس روابط عمومی انجمن داروسازان ایران در گفت‌وگو با فارس در این رابطه می‌گوید: متاسفانه لیست کمبودهای دارویی از ابتدای سال جاری افزایش یافته است و این موضوع را به وضوح می توانید در سرگردانی مردمی که به داروخانه ها مراجعه می کنند، مشاهده کنید.وی ادامه می‌دهد: دلایل مختلفی در این خصوص می تواند وجود داشته باشد ولی قطعا یکی از مهمترین عوامل آن، بحث کمبودهای ارزی و محدودیت های تخصیص ارز دولتی است.
کمبود داروهای اعصاب
بابک زمانی، از چهره های برجسته حوزه پزشکی و متخصصان مغز و اعصاب در گفت‌وگویی کلاب هاوسی می‌گوید: بعد از گذشت 40 سال از پزشکی و 30 سال از نورولوژیست بودنم، بخاطر ندارم که بیماران تا این حد به دنبال کپسول فنی توئین و قرص پیریمیدون باشند. درصد کسانی که در ایران قرص فنی توئین مصرف می کنند، درصد قابل توجهی هستند. بخش مهمی از بیماران ما که دچار لرزش هستند، سالها پیریمیدون مصرف می کنند و اگر مصرف آن قطع شود، قادر به نوشیدن یک لیوان آب هم نیستند. اینکه داروخانه ای در ترکیه برای ایران فنی توئین تامین کند، فقط یک سرشکستگی ملی است و بس. مسئولان ذی ربط باید پاسخ دهند که فایده این برنامه ریزی ها برای تامین دارو چیست که بیماران ما از نبود دارو تشنج کرده است!
چرا کمبود دارو داریم؟
 بر اساس نظر سایر کارشناسانان که این روزها در گفتگوهای تخصصی در کلاب هاوسی حضور دارند، عدم توجه به اولویت ها و سوء مدیریت در تخصیص ارز نیز می تواند در ایجاد کمبودهای دارویی بسیار موثر باشد.
عقل حکم می کند که در صورت کمبود ارز ، پس از واردات مواد اولیه و واسطه ای که واردات آن ها برای تولید داروهای ایرانی ضرورت دارد، باید ارزهای دولتی برای داروهاى بدون مشابه داخلى اختصاص پیدا کند. آن هم باید بر اساس اولویت بندی و مبتنی بر معیارهای شفاف انجام شود. ضمن اینکه در گام نخست باید داروهای پایه، فراگیر و عمومی مورد توجه قرار گیرد.به گفته این کارشناسان، یکی از نکاتی که در هنگام توزیع ارز دولتی باید بیش از پیش در بحث اولویت بندی ها مورد توجه سیاستگذاران باشد، وسعت تعداد بیماران است. به عنوان مثال هرچند تامین داروهای orphan  ضروری است و دسترسی به آن ها به هیچ وجهی قابل انکار نیست ولی با توجه به اینکه هزینه ارزی داروهای orphan بالاست، بهتر است از ظرفیت سازمان های مردم نهاد استفاده شود و اینکه سازمان غذاودارو بودجه دارویی 10 هزار نفر را مثلا به 10 بیمار مبتلا به بیماری های نادر اختصاص دهد، در شرایط کمبود منابع ارزی، کار درست و مناسبی به نظر نمی رسد و اتخاذ چنین سیاستی ممکن است ریشه در سوء مدیریت یا سوء تدبیر یا نفوذ امضاهای طلایی و رانت داشته باشد.
البته بدیهی است که وقتی همه امور اعم از برنامه ریزی، قیمتگذاری، توزیع ارز، نظارت کیفی، تامین و... به یک سیستم در یک وزارتخانه و یک سازمان سپرده شود، نتیجه‌ای بهتر از این نخواهد داشت.
هشدار؛ مراقب رانت‌ها باشید
نگرانی اصلی در این خصوص آن است که با وجود محدودیت های ارزی و تشدید آن، در پشت صحنه توزیع ارز، کنش و واکنش هایی برای انحراف مسیر اختصاص ارز دولتی صورت گیرد و تبعیض در برخورداری از ارز دولتی میان شرکت ها و داروها پر رنگ شود.به طور کلی ارز ترجیحی، بدلیل اینکه محدود است، همواره در معرض رانت و خطا قرار می گیرد و نتیجه آن فربه شدن دارندگان امضای طلایی است. به هرحال ممکن است برخی چهره ها در روندهایی که در آنها افراد حرف اول و آخر را می زنند و نه سیستم، به واسطه لابی ها و نفوذهایی که دارند، بتوانند مسیر توزیع ارز را تحت شعاع قرار دهند.این موضوع از آنجایی حائز توجه بیشتر است که به گفته برخی کارشناسان، همیشه در این ماه های پایانی دولت ها، اتفاقات ناگواری از بابت سهم خواهی دارندگان امضاهای طلایی می افتد. چرا که مسئولین، عمر صندلی های مدیریتی خود را حداکثر شش تا هفت ماه می بینند و بر این اساس تلاش می کنند که منافع دوستان خود را در نیمه اول هر سال تامین کنند.مرور لیست ثبت سفارشات دارویی دارای اولویت - هشدار 1-1400  نشان می دهد که مسؤولین سازمان غذاودارو در ماههای نخست سال جاری، بخش عمده ای از ارز داروهای ساخته شده وارداتی را به شرکت هایی اختصاص داده اند که اقدام به واردات داروهای کم مصرف می کنند و اینکه این اتفاق، یک سیاست و تدبیر گره گشا بوده یا اینکه ناشی از سوء مدیریت یا خطا یا فساد و رانت، موضوعی است که در ماه های آینده و بر اساس لیست های آتی و همچنین میزان کمبودهای داروهای عمومی و پایه قابل قضاوت خواهد بود.
حذف ارز دولتی از حوزه دارو، یک اولویت اساسی برای کاهش فساد و سوء مدیریت
در پایان، بحث را اینگونه می توان جمع بندی کرد که به نظر می رسد حذف ارز دولتی از حوزه دارو، یک اولویت اساسی برای کاهش فساد و سوء مدیریت در این حوزه است و به نظر قاطبه کارشناسان بهترین تصمیمی که رئیس آتی سازمان غذا و دارو می تواند اخذ کند، عزم و تلاش برای حذف ارز 4200 تومانیست.اما تا آن زمان، باید با استفاده از ابزارهای شفافیت زا، نحوه تخصیص ارزها دائما و به صورت مستمر گزارش شود. ضمن اینکه باید در نحوه توزیع ارز و تعیین اولویت ها بازنگری شود تا از تامین تمامی داروهای حیاتی در تمام حوزه های درمانی اطمینان حاصل شود. بهتر است دستگاه های نظارتی نسبت به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند و ریشه برخی کمبودهای داروی را از زوایه دید خطا یا فساد در توزیع ارز دنبال کنند.
مراقب سهم خواهی امضا طلایی‌ها باشید
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه