اما و اگرهای چگونگی مقابله بانک مرکزی با سفته بازی در گزارش «اقتصادسرآمد»
«ارز پاشی» ممنوع!
گروه بانک و بیمه- سفتهبازی، نوعی کنش سرمایهگذارانه است که در پی کسب سود از طریق سوار شدن بر موج نوسانات قیمتی، به بهای خریدن ریسک این نوسانات است. اگرچه عبارت سفتهباز، تصویر یک بازیگر مخرب اقتصادی را در ذهن تداعی میکند؛ اما به عقیده اقتصاددانان تمام گونههای سفتهبازی مخرب نیست و بخشی به جهت تداوم بخشیدن به جریان نقدینگی به سوی بازارها عنوان سفتهبازان تثبیتکننده میگیرند؛ اما رفتارهای سفتهبازان از طریق ایجاد هیجان و سوار شدن بر موج التهابات، میتواند اثر مخربی بر اقتصاد یک کشور داشتهباشد.
به گزارش اقتصادسرآمد، تجارب نظری و عملی نشان میدهد سیاستگذار در ارتباط با سفتهبازان ابتدا باید تمایز آنها را درک کند و سپس به مواجهه با آنان برود. سیاستگذاران در کشورهای مختلف برای مدیریت اقدام تخریبی سفتهبازانه تلاش میکنند از طریق سازوکارهایی چون افزایش نرخ بهره، اعمال مالیات پلکانی بر کسب سود از طریق سفتهبازی، محدود کردن قدرت مانور بانکها و نهادهای عمومی در عملیات سفتهبازانه، تعریف دقیق عملیات سفتهبازانه در چارچوب قانون و ثباتبخشی به محیط کلان اقتصادی رویکرد تثبیتکنندگی را جایگزین رویکرد نوسانسازی در بین سفتهبازان کنند.این بازیگران اقتصادی عموما تمایل بیشتری به تحمل ریسکهای بالا دارند، بنابراین در شرایط پرالتهاب اقتصادی نقش فراوانی در تامین نقدینگی بازارها دارند، با وجود این در برخی از موارد حملات سفتهبازانه میتواند به داستانهای تلخی خاتمه یابد.
در این شرایط بانک مرکزی باید در نظر داشته باشد برای مقابله با این جریان وارد دام ارزپاشی نشود. تجربه عملکرد اقتصادی نزدیک به نیم قرن اخیر در ایران حکایت از رابطه تنگاتنگ و بسیار زیانبار پولپاشی و ارزپاشی دارد که دومی معمولا بهدنبال اولی و در مقام تالی «ناگزیر» آن از منظر سیاستگذاران صورت میگیرد. ارزپاشی یارانهای چیزی جز هدر دادن ذخایر ارزی متعلق به کل ملت ایران نیست؛ چراکه هدف اعلام شده این سیاست یعنی جلوگیری از افزایش تورم با این روش دستنیافتنی است.
رئیسکل بانک مرکزی در این خصوص، می گوید: ارزپاشی با مقابله باجریانات سفته بازی متفاوت است.تکانه اخیر موقتی و در حال گذار است. بانک مرکزی بدون هیچ هیجانی، حرکت بازار ارز را رصد می کند.
عبدالناصر همتی معتقد است که بانک مرکزی و سیاست گذاری پولی و ارزی در شرایط عادی کاری پیچیده است، البته این به معنی عدم بیان آنچه بانک مرکزی انجام میدهد، نیست و من نیز، بر این اساس، همواره تلاش کردهام تا صادقانه، سیاستها را به مردم عزیز توضیح دهم تا خطای شکل گیری واقعی انتظارات راکاهش دهم. این بخشی از وظیفه من است.
۱- درمقوله رشدنقدینگی، علیرغم اینکه در سیاست پولی جدید، کانال انتقال سیاست پولی، حجم نقدینکی نیست، ولی در هر صورت بار دیگر یادآور میشوم که رشد نقدینگی از ابتدای امسال تا نیمه خرداد، در مجموع، با احتساب خرید ارز، منابع مقابله با کرونا، و تنخواه دولت، به ۶/۲ درصد رسیده است. حتی اگر در بدبینانه ترین حالت همین روند را تا آخر سال داشته باشد (که بسیار بعید است)، نرخ رشدنقدینگی کمتر از رشدسال گذشته بوده ودرراستای همان هدف تورمی است. بی اطلاعی برخی از اطلاعات واقعی نباید دستآویزی برای تشویش اذهان و دمیدن بی ثباتی شود.
۲- دلایل نوسانات بازار ارز را توضیح دادم. بدیهی است برای چنین دورههایی که تکانههای کوتاه مدت را در اقتصاد تجربه میکنیم، هیچ بانک مرکزی متعهد ، و آگاهی ، منابع خود را در بازار « نمی پاشد». بانک مرکزی، قطعاً با نوسانات سفته بازی مقابله میکند و روند سه روز اخیر نیز نشان داد که بازارسازی قدرتمند در بازار، از هرگونه بی ثباتی و تلاطم جلوگیری خواهد کرد. خیرخواهان میدانند که ارز پاشی با مقابله با جریانات سفته بازی متفاوت است. تکانه اخیر موقتی است و در حال گذار، و بانک مرکزی بدون هیچ هیجانی، حرکت بازار ارز را رصد کرده و همانند دوسال گذشته با مدیریت نوسانات، بازار را به سمت تعادل هدایت خواهد کرد.