گزارش «اقتصادسرآمد» ازچرایی وقوع زلزله های مهیب در ایران
330 گسل همچنان ایران را می لرزانند
گروه راه و مسکن- ايران از جمله کشورهايي است که از گسلهاي فراواني تشکيل شده است؛ تاکنون 330 گسل فعال در سطح کشور شناسايي شده که بيانگر زلزلهخيز بودن ايران در سطح جهان است. از سال 1900 تاکنون بيش از 33 هزار زلزله بزرگ در ايران ثبت شده است. اغلب وقوع اين زمينلرزهها (زلزله 7/3 ريشتري ازگله در 21 آبان 1396 و زلزله 6/6 ريشتري بم در پنجم دي 1382) تلفات جاني و خسارتهاي مالي فراواني به دنبال داشته است. خوشبختانه برخي ديگر از زلزلهها همراه با خسارت جاني و مالي کمتري هستند، زمين لرزه 5/8 ريشتري صبح پنجشنبه 12 ديماه 1398 شهرستان خواف از جمله آنهاست.به گزارش اقتصادسرآمد، ایران پیوندگاه گسلهای عمده فراوانیاست که ۹۰٪ آنها از دید لرزهخیزی فعال بوده و هرساله دستمایه زمین لرزههای زیادی می شوند. پهنه اطراف گسیختگی کموبیش هرروز دچار پاره لرزههایی میشود.موسسه زمین شناسی آمریکا در آماری اعلام کرده است که سالانه به طور میانگین بیش از یک میلیون و ۴۴۴ هزار زلزله با بزرگی بیش از ۲ ریشتر در دنیا رخ میدهد که بزرگی حدود ۱۴۴هزار و ۴۶۹ زمین لرزه بیش از سه ریشتر و بزرگی حدود هزار و ۴۷۰ زمین لرزه بیش از پنج ریشتر است.ایران دارای گسل هایی مهمی همچون زاگرس در کازرون، دنا، میناب، اردل، زردکوه، گسل آغاجاری، گسل مارون، گسل های فعال در ایران مرکزی نیز در درونه، بینالود، میامی، ترود، انجیلو ، کلمرد، پشت بادام ، قم- زفره، ایندس، دهشیر، سروستان، شهداد، کوهبنان، جرجافک، گلباف، نایبند و گسل های فعال در مناطق خاور و جنوب خاوری ایران در نهبندان، بشاگرد، هریرود، کشف رود، همچنین در استان های آذربایجان گسل ارومیه - زرینهرود، آستارا، تبریز، سلطانیه، همچنین گسل های البرز، سمنان، مشاء - فشم، کندوان، شمال تهران، دامغان، عطاری است.ساعت ۱۷:۲۲ پنجشنبه پانزدهم خرداد زلزلهای به بزرگی ۳.۲ ریشتر در عمق ۱۰ کیلومتری زمین و در جنوب بوئینزهرا به وقوع پیوست.این زلزله روی گسل ایپک اتفاق افتاده است؛ زلزله سال ۴۱ بوئینزهرا و زلزله سال ۸۱ در آوج بر روی این گسل اتفاق افتاده و حاصل فعالیت آن بوده است.بویین زهرا یکی از مناطقی است که با زلزله های مهیب در ادوار مختلف تاریخ جز مناطق پرخطر کشور محسوب می شود. این منطقه، در سالهای ۵۵۶ هجری، ۱۶ فروردین ۱۲۹۲ و ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ زمینلرزههای شدیدی را به خود دید که مرگبارترین شان در سال ۱۳۴۱ با قدرت ۷٫۲ ریشتر روی داد و منجر به مرگ دههاهزار تن شد.رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در خصوص زلزله بویین زهرا گفت: لرزش تهران تحت تاثیر وقوع زمینلرزه 5.4 ریشتری در محدوده آوج بوده که کانون زلزله حدود 170 کیلومتر با تهران فاصله دارد و گسل آوج ارتباطی با گسلهای عبوری تهران ندارد.علی بیتاللهی درباره زلزله چند دقیقه قبل در همدان و تهران اظهار داشت: ساعت 15:02 و 15:04 شاهد وقوع دو زلزله متوالی در شمالغربی همدان در محدوده آوج به سمت جنوبشرقی این منطقه بودیم که بزرگی زلزله اول 3.9 ریشتر و پس از 2 دقیقه زلزله دوم به بزرگی 5.4 ریشتر رخ داد.وی افزود: منطقه آوج در محدوده مناطق لرزهخیز است که سابقه زلزله مخرب هم داشته است و این زلزله در امتداد گسل آوج و گسل کوشک نصرت رخ داده است.رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه این دو گسل از مهمترین گسلهای منطقه هستند، گفت: زمینلرزه معروف و مخربی در امتداد گسل آوج رخ داده است.بیتاللهی درباره احساس زلزله در تهران پس از وقوع زلزله در محدوده آوج بیان داشت: لرزش تهران تحت تاثیر وقوع زمینلرزه 5.4 ریشتری در محدوده آوج بوده که کانون زلزله حدود 170 کیلومتر با تهران فاصله دارد.وی با بیان اینکه احتمالا زلزله 3.9 ریشتری پیشلرزه بوده است، گفت: احتمال میدهیم زمینلرزه 5.4 ریشتری زمینلرزه اصلی باشد چراکه معمولا زلزله اصلی همین اعداد است و زلزله 3.9 ریشتری پیشلرزه زلزله 5.4 ریشتری محسوب میشود.رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی در پاسخ به این سوال که آیا احتمال وقوع زمینلرزه دیگر در تهران وجود داشت، بیان کرد: همانطور که میبینیم ساز و کار این زلزله و گستردگی آن از سمت شمالغرب به جنوبشرق است و تهران در مسیر این گسل قرار ندارد. همچنین به طور قطع این زلزله احساس شده هیچ ارتباطی با گسلهای تهران نمیتواند داشته باشد.بیتاللهی افزود: بر اساس فعالیتهای گسل، به نظر میآید اگر زلزلهای هم رخ دهد به سمت ساوه و جنوبشرق آوج باشد و نه به سمت شهر تهران. همچنین همانطور که گفتم گسل آوج ارتباطی با گسلهای عبوری تهران ندارد.