گزارش« اقتصادسرآمد» از روشهای ناکارآمد در کنترل بازار خودرو
خرید خودرو در بین ایرانیان بر مسکن پیشی گرفت
گروه اقتصاد جامعه - مهمترین سوال مردم کوچه و خیابان درخصوص خودرو همواره علت گرانی آن است. در واقع صرفنظر از این که شاخص مردم برای تشخیص گرانبودن خودرو چیست یا این که منظور آن ها از گرانی خودرو، بازار است یا کارخانه؟ اما موضوع مهم این است که بهزعم مردم، خودرو محصول گرانی است. برای آن ها حتی مقایسه خودرو با نرخ ارز یا مسکن نیز بیمعناست که اگر این مقایسه صورت پذیرد آن گاه روشن خواهد شد که خودرو در مقایسه با ارز و مسکن چندان گران نیست. اما تشکیک مردم به نرخ خودرو بیانگر موضوعات مهمی است که ریشهیابی آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. اولین نکته این است که مردم نرخ کارخانهای خودرو را کمتر احساس میکنند و این موضوع بیانکننده آن است که توزیع خودرو به نرخ کارخانهای بهدست عموم مردم نمیرسد، برای همین احساس عموم مردم در مورد قیمت خودرو مربوط به نرخ بازاری آن است. در این موضوع ابهاماتی وجود دارد؛ نخست آن که اصولا تعداد خودروهایی که در فرآیند قرعهکشی و فروش قرار میگیرند با تعداد متقاضیان واقعی بازار تفاوت زیادی دارد، بنابراین فروش به قیمت کارخانهای در متعادلسازی قیمت خودرو در بازار که از قضا یکی از اهداف سیاستگذار خودرویی از قیمتگذاری دستوری بوده تاثیری نداشته است. بهرغم آن که فروش خودرو به نرخ کارخانهای باعث تحمیل این همه زیان به شرکتهای خودروساز شده است اما ظاهرا نتوانسته به اندازه کافی عطش بازار به خودرو را فروکش کند، این در حالی است که تعداد خودروهای تحویلشده از طریق فرآیند قرعهکشی کم نبوده است.
به گزارش اقتصاد سرآمد، پس آن که اغلب خودروهایی که از فرآیند قرعهکشی خارج میشوند تحتعنوان خودروی صفرکیلومتر برای فروش در بازار عرضه میشوند و این موضوع نیز بیانگر آن است که شرایط سخت تعریفشده برای جلوگیری از فروش خودرو به بازار بیاثر بوده است که اتفاقا اگر این معدود خودروهای صفرکیلومتر نیز به بازار عرضه نشود قطعا قیمت خودرو در بازار بیش از این افزایشی خواهد شد. در واقع با وجود افزایش نرخ ارز و قیمت مسکن و خیلی از کالاهای سرمایهای دیگر، حساسیت مردم روی خودرو و قیمت آن بیش از سایر کالاها است. بهنظر میرسد خودرو در زندگی مردم اثرگذاری فراوانی دارد.
رغبت به داشتن خودرو در بین ایرانیان
بر مسکن پیشی گرفت
حسن کریمیسنجری کارشناس خودرو با بیان ابن که با وجود آنکه بیشتر مردم از داشتن مسکن شخصی بیبهرهاند اما داشتن یک خودروی شخصی برای آنها بسیار اهمیت دارد به روزنامه اقتصاد سرآمد، گفت: در سالهای اخیر هیچیک از روشهای اعمالشده سیاستگذار خودرویی اعم از سازمان حمایت یا شورای رقابت نهتنها اثری در متعادلسازی بازار نداشته که از قضا باعث آشفتگی بیشتر بازار هم شده است.
روشهای ناکارآمد در کنترل بازار خودرو
وی با تاکید بر این مهم که، در چنین شرایطی توصیه منطقی آن است که از روشهایی برای کنترل بازار استفاده کنیم که به موج تقاضاهای سرریز شده از سهسال گذشته افزوده نشود، افزود: در واقع روشهایی که برای کنترل بازار خودرو تعریف شده نهتنها کارآمد نبوده که اصولا بینظمی بازار را تشدید کرده است. با وجود همه محدودیتها اما شورایرقابت اصرار دارد کماکان قیمتگذاری را دنبال کند و اینبار درست در شرایطی که نرخ ارز درحال کاهش است، این شورا تصمیم به افزایش 9 درصدی قیمت برخی از سگمنتهای خودرویی را گرفته است.
نقش شورای منفعل رقابت در رشد
دلالان خودرو
کریمی سنجری تاکید کرد: اگرچه اصلاح قیمت خودرو میتواند تاحدودی شرکتهای خودروساز را از حاشیه زیان خارج کند اما این اقدام شورای رقابت باعث شده تا قیمتهای حبابی بازار در اثر فعال شدن سیستم دلالی افزایش یابد به همین دلیل پیکان قیمت خودرو در بازار برخلاف شرایط عمومی کشور اندکی به سمت بالا جهش کرده است.
این کارشناس خودرو با یادآوری این مطلب که تنها راه منطقیکردن بازار، واقعیکردن قیمت خودرو در فروشهای کارخانهای است، خاطرنشان کرد: هیچیک از دولتها نیز نتوانستهاند در مهار نقدینگی توفیق قابلتوجهی بهدست آورند بنابراین در سال 1400 نیز افزایش قیمت تمامشده خودرو قابل پیشبینی است مگر آنکه برای مهار افزایش بیش از حد قیمت خودرو از روشهایی استفاده کنیم که پیشتر توضیح دادم، روشهایی که تحدیدکننده تقاضا و تسهیلکننده تولید و عرضه خودرو به بازار باشد. البته حساب تحولات سیاسی در پیشبینی قیمت خودرو جداست.با از بین رفتن تعادل بین عرضه و تقاضای خودرو، موجب ایجاد فضایی ملتهب در فروش خودرو شده و این کالای مصرفی را به کالایی سرمایهای تبدیل کرده است. این شرایط باعث جولان دادن دلالان و واسطهگران در بازار آزاد فروش خودرو شده و سودهایی کلان و سرسام آور را نصیب این افراد می کند. درصورتی که اگر قیمتگذاریها منطقی و همچنین مدیریتی قوی برای فروش خودرو وجود داشت، خودروسازان دچار کمبود نقدینگی نمیشدند و تولید خودرو نیز کاهش نمییافت.
با عرضه خودرو در بورس به دلیل مابه التفاوت قیمت کف عرضه با قیمت معامله، منابع مالی ایجاد خواهد شد که در توسعه حملونقل عمومی و افزایش کیفت خودروها هزینه میشود. در این صورت دلالها دیگر نمیتوانند سود زیادی را نصیب خودشان کنند و با فرصت طلبی آنها مقابله میشود. این موضوع علاوه بر ساماندهی بازار خودرو، خودروسازان را هم در تولید خودور با کیفیت کمک خواهد کرد و مشکلات مالی آنها هم کاهش پیدا میکند.