توکلی:  وزارت علوم از تحقیقات قطبی حمایت می‌کند
​​​​​​​ گروه دانش دریا - امید اسماعیلی -  دومین نشست علمی تحت عنوان «تشریح فعالیت های انجام شده و پیش رو در جنوبگان» با هدف هم افزایی تجارب و اطلاع رسانی ‏فعالیت ها و برنامه های انجام شده و در حال انجام مرکز ملی تحقیقات جنوبگان و با حضور ‏مسئولان، پژوهشگران و اساتید دانشگاه توسط ‏مرکز ملی تحقیقات جنوبگان پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، سه شنبه ۱۵ اسفند ‏‏۱۴۰۲ در محل پژوهشگاه برگزار شد.
 در این نشست که دکتر پورخرسندی و مهندس مهنا ‏پژوهشگران ایرانی که سفر تحقیقاتی به جنوبگان را تجربه کرده اند و همچنین دکتر مرتضی توکلی ‏رئیس پژوهشگاه و دکتر حسین فرجامی رئیس مرکز ملی تحقیقات جنوبگان، سخنرانی کردند.
 در این نشست موضوعاتی شامل: تجربیات زیسته در جنوبگان توسط پروهشگران ‏ایرانی ارایه و همچنین اخبار «‏انتشار مقاله علمی جنوبگان در نشریه معتبر بین‌المللی توسط مرکز ‏ملی تحقیقات جنوبگان‏، تشکیل کمیته ملی تحقیقات راهبردی جنوبگان و نیز برنامه های آتی مرکز ‏ملی تحقیقات جنوبگان» اعلام شد.‏ 
این نشست به دنبال برگزاری اولین نشست علمی «تبیین ظرفیت ها و راهبردهای تحقیقات در جنوبگان» برگزارشد نشست قبلی به ‏منظور اشتراک تجارب، تبادل اطلاعات علمی و همچنین ارایه راهبردهای تحقق حضور ج.ا.ا در ‏جنوبگان، در ۱۰ آبان ۱۴۰۲ با حضور مسئولان، محققان، اساتید دانشگاه و دانشجویان در محل ‏پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی برگزار شد که در آن ضمن ارایه سخنرانی، نظرات و ‏پیشنهادات، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

انتقاد از تاخیر در برگزاری جلسات شورای عالی اقیانوس‌شناسی
همکاری با کشور اروگوئه یکی از راهکارهای ورود به تحقیقات جنوبگان است
مسعود صدری نسب، رئیس مرکز مطالعات بین‌المللی وزارت علوم در این نشست با انتقاد از تاخیر در برگزاری جلسات شورای عالی اقیانوس‌شناسی، گفت: یکی از زمینه‌هایی که می‌تواند ما را به تحقیقات جنوبگان وارد کند، همکاری در ۱۶ پروژه کشور اروگوئه در این حوزه لست.
وی با اشاره به روند الحاق کشورها به معاهده  جنوبگان اشاره کرد و افزود: در سال۱۹۵۹، با حضور ۱۲ کشور، این معاهده به امضا رسید.

همکاری با کشور اروگوئه یکی از راهکارهای ورود به تحقیقات جنوبگان است
وی با اشاره به تشکیل مؤسسه ملی قطب جنوبگان در  اروگوئه، موفقیت این مؤسسه را مرهون انسجام ملی و تشکیل مؤسسه ملی قطب جنوبگان در این کشور عنوان کرد و یادآور شد: این مؤسسه با راهبری ۶ وزارتخانه دفاع، امور خارجه، مسکن، محیط زیست،  رفاه و انرژی اداره می‌شود.
صدری نسب با تاکید بر اینکه این مؤسسه بعد از ۴۴ سال پیوستن به معاهده جنوبگان فعال است، ادامه داد: در ایران اقدام جدی برای پیوستن به معاهده جنوبگان صورت نگرفته است و گام برداشتن در این زمینه نیازمند همت ملی است.

متولی‌ تشکیل مؤسسه مطالعه جنوبگان در ایران، شورای عالی اقیانوس‌شناسی است
رئیس مرکز مطالعات و همکاری‌های بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، متولی‌ تشکیل مؤسسه مطالعه جنوبگان در ایران را شورای عالی اقیانوس‌شناسی عنوان کرد و یادآور شد: این شورا در هشتمین جلسه خود تصمیم به تشکیل مؤسسه جنوبگان ایران را گرفت و این در حالی است که متاسفانه جلسات این شورا با تاخیر برگزار می‌شود.
وی با تاکید بر لزوم برگزاری جلسات شورای عالی اقیانوس‌شناسی در زمان‌های مقرر، گفت: یکی از اقدامات ما برای ورود به تحقیقات جنوبگان همکاری با کشور اروگوئه است، چرا که این کشور دارای ۱۶ پروژه تحقیقاتی در حوزه جنوبگان است.

توکلی:  وزارت علوم از تحقیقات قطبی حمایت می‌کند
دکتر مرتضی توکلی رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در دومین نشست علمی تشریح فعالیت‌های انجام شده و پیش رو در جنوبگان با اشاره به اهمیت مطالعه در حوزه جنوبگان، گفت: وزارت علوم حمایت خود را از تحقیقات دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در این حوزه اعلام کرده است. 

حوزه اقیانوسی یک حوزه ناشناخته 
و حیاتی است
وی گفت: حوزه مطالعات اقیانوس را به وسعت تمام اقیانوس‌های دنیا دانست و افزود: حوزه اقیانوسی یک حوزه ناشناخته و حیاتی است به گونه‌ای که حیات ما به حیات اقیانوس‌ها بستگی دارد؛ از رو ارزش مطالعه در این حوزه بر کسی پوشیده نیست.
وی حضور در مرزهای فراسرزمینی را یکی از آرزوهای کشور دانست و اظهار کرد: تاکنون ۴۵ دستاورد در این حوزه مهم از سوی محققان این پژوهشگاه اجرایی شده که مهمترین آن کشتی اقیانوس‌پیما، راه اندازی مرکز تحقیقات جنوبگان، تغییرات آب و هوایی، یخ‌شناسی و زیستگاه‌های گیاهی و جانوری جنوبگان است.

حمایت وزارت علوم از تحقیقات در حوزه جنوبگان 
توکلی با اشاره به حمایت وزارت علوم از تحقیقات در حوزه جنوبگان، گفت: از سوی دیگر صدری نسب، رئیس مرکز مطالعات علمی همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نامه‌ای به دانشگاه‌ها برای حمایت از تحقیقات در حوزه جنوبگان صادر کرد، ضمن آنکه سامانه‌ای برای بازداری پروپوزال‌ها در این حوزه ایجاد شده است.

به چرایی مطالعات در جنوبگان رسیدیم مهم چگونگی ورود به این مطالعات است
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با بیان اینکه برای ورود به جنوبگان دو رویکرد چرایی و چگونگی مطرح است، یادآور شد: چرایی مطالعات در جنوبگان برای ما روشن است، چون یک منطقه ژئوپلتیک و مهم برای مطالعات علمی است؛ ولی اینکه چگونه باید وارد این مطالعات شویم، نیاز به ابزارها و تجهیزات داریم؛ از این رو نیاز است تا با برگزاری نشست‌هایی این تجربیات را به اشتراک بگذاریم.
توکلی ادامه داد: این نشست‌ها با حضور محققان ایرانی که در جنوبگان و شمالگان حضور داشتند، برگزار می‌شود.

اجرای طرح تحقیقات ایران در جنوبگان در انتظار ورود وزارت امور خارجه است
دکتر مهدی نیا معاون پژوهشی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی نیز در این نشست هدف از برگزاری این نشست‌ها را تبیین دستاوردها و اقدامات دانست و افزود: انتشار اولین مقاله در یکی از ژورنال‌های بین‌المللی با ضریب تاثیر بالا یکی از دستاوردهای محققان کشور در حوزه جنوبگان است.

ایجاد کمیته ملی تحقیقات راهبردی جنوبگان در پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی
وی ایجاد کمیته ملی تحقیقات راهبردی جنوبگان را از دیگر اقدامات پژوهشگاه در این حوزه ذکر کرد و یادآور شد: یرای ایجاد این کمیته طی مکاتباتی از نهادهایی چون وزارت امور خارجه،  معاونت علمی ریاست‌جمهوری،  وزارت دفاع، سازمان محیط زیست، راه و شهرسازی، هواشناسی و مرکز پژوهش‌های مجلس درخواست کردیم تا نمایندگانی برای حضور در این کمیته به ما معرفی کنند.
مهدی‌نیا ادامه داد: برخی از این نهادها، نمایندگانی به این کمیته معرفی کردند و منتظر پاسخ سایر نهادها در این زمینه هستیم.

خروجی این جلسات و دستاوردهای آن به شورای عالی اقیانوس‌شناسی ارسال می‌شود
وی با بیان اینکه برگزاری این نشست‌ها با حضور محققان ادامه خواهد داشت، گفت: خروجی این جلسات و دستاوردهای آن به شورای عالی اقیانوس‌شناسی ارسال می‌شود تا در تهیه نقشه راه تحقیقات جنوبگان مورد استفاده قرار گیرد.

اجرای طرح تحقیقات ایران در جنوبگان در انتظار ورود وزارت امور خارجه است
معاون پژوهشی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با تاکید بر اینکه شروع اجرای طرح تحقیقات جنوبگان از وزارت امور خارجه است، تاکید کرد: وزیر علوم می‌تواند لایحه‌ای در این زمینه برای تصویب به مجلس ارائه دهد و متعاقب آن وزارتخانه امور خارجه لازم است پیگیری‌های لازم برای عضویت ایران در معاهده جنوبگان را صورت دهد.
وی از راه‌اندازی آزمایشگاه ماهواره‌ای جنوبگان خبر داد و اظهار کرد: همچنین از دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران درخواست کردیم که در کنار ایجاد میز آمریکا و سایر کشورها، میز جنوبگان را نیز ایجاد کند.

ارائه الگوریتم‌هایی برای ردیابی سیستم کم‌فشار قطبی از سوی محققان کشور
حسین فرجامی، رئیس مرکز ملی تحقیقات جنوبگان پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی هم در این نشست علمی با اشاره به انتشار مقاله در یکی از ژورنال‌های بین‌المللی، گفت: در این مقاله توانستیم الگوریتمی برای ردیابی و شناسایی سامانه کم‌فشار قطبی طراحی کنیم و می‌توان از این الگوریتم در مدل‌های عددی استفاده کرد.
وی با اشاره به مطالعات انجام شده در حوزه جنوبگان، گفت: این مقاله با همکاری دکتر کاظمی دانشجوی دکتری مؤسسه ژئوفیزیک اجرایی شد که گامی به سمت توسعه مطالعات جنوبگان است.
وی عنوان این مطالعه را فعالیت کم فشار در دریاهای پیرامونی قطب جنوب دانست و افزود: کم فشارهای قطبی یک نوع از سامانه‌های جوی مناطق قطبی است که از ویژگی‌هایی چون اندازه کوچک و مدت زمان ۳ تا ۶ ساعته در دریاهای پیرامونی قطبی برخوردار است و موجب امواجی در سطح دریا می‌شود که این امواج برای دریانوردان و فعالان این عرصه می‌تواند خطرناک باشد.
فرجامی، دلیل بروز کم فشارهای قطبی را اختلاف دمای هوای روی یخ و سطح اقیانوسی دانست و یادآور شد: این جریان‌ها تهدیدی برای ایمنی در عملیات دریایی و فعالیت در مناطق قطبی مانند ماهیگیری، کشتیرانی و اکتشافات قطبی خواهد بود؛ از این رو برای انتقال محققان به منطقه جنوبگان باید تمهیدات لازم انجام شود.
رئیس مرکز ملی تحقیقات جنوبگان پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با تاکید بر اینکه در این‌ پروژه‌ تحقیقات توانستیم بانک داده‌ای از جریان‌های کم فشارهای قطبی تهیه کنیم، خاطرنشان کرد: چالش‌های اصلی اجرای این مطالعات اندازه کوچک، طول عمر کوتاه و شکل‌گیری‌های ناگهانی است، ولی دستاورد مهم آن ارتقای دانش علمی و مدل‌های عددی این پدیده و ارائه پیش‌بینی‌ها و هشدارهای بهتر و دقیق‌تر از آب و هوای این منطقه است.
وی اضافه کرد: ما توانستیم الگوریتمی برای ردیابی و شناسایی این سامانه طراحی کنیم که می‌توان این الگوریتم را در مدل های عددی مورد استفاده قرار داد.
فرجامی، شاخص بررسی کم فشارهای جوی را MCAO یا طغیان هوای سرد قطبی عنوان کرد و یادآور شد: نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که اکثر این سامانه‌ها در ماه‌های می، ژوئن و جولای شکل می‌گیرند و حداکثر تعداد سیستم‌های فعال در ژوئن و حداقل تعداد این سیستم‌ها در ماه‌های دسامبر، ژانویه و فوریه است.
وی اضافه کرد: بنابراین با توجه به معیارهای طوفان‌های در مقیاس مزو، کم فشارهای قطبی در طول ماه‌های گرم از نوامبر تا فوریه در مقایسه با ماه‌های سرد سال به طور قابل توجهی کمتر است.