گروه صنعت، تولید و تجارت- هرازگاهی دو خودرو ساز بزرگ کشور یعنی سایپا و ایران خودرو، اقدام به پیش فروش محصولات خود به صورت ثبت نام آنلاین برای واگذاری به روش های مختلف می کنند. داستان ثبت نام و باز شدن سایتی که در طرفه العینی بسته می شود زمزمه های دست های پشت پرده برای واگذاری ها و البته داستان واگذاری خودرو که معمولان مدتی طولانی طول می شکد خود حکایت دیگری است که پرداخت به آن خالی از لطف نیست.
به گزارش اقتصادسرآمد، چند سالی است که خودروسازان روش پیش فزوش خودرو را برای فروش محصولات خود انتخاب کرده اند، در این روش خریداران چند ماه قبل از خرید خودرو ودیعه ای پرداخت و برای تحویل خودرو در موعد مقرر ثبت نام می کنند.خرید خودرو به روش پیش فروش به روشی متدوال تبدیل شده اما گره کار در آنجاست که خودروسازان به وعده خود عمل نمی کنند تا جایی گاهی داد خریداران بلند می شود، سال گذشته موضوع بیخ پیدا کرد و خریداران با مشکلات بسیاری مواجه شدند.
ماجرا به همین تاخیرها ختم نمی شود بلکه یکی از چالش های خریداران افزایش قیمت نجومی خودرو در زمان تحویل است و خریداران گلایه دارند که اگر سر موعد مقرر خودرو خود را تحویل گرفته بودند می توانستند با هزینه کمتری صاحب خودرو شوند، برخی ها هم دیگر از نظر مالی توان پرداخت هزینه بیشتر و تحویل خودرو خود را ندارند و گاهی عطایش را به لقایش می بخشند.به نظر می رسد تاخیر در تحویل خودرو به یک ماجرای تکراری تبدیل شده است تا جایی که مردم در زمان ثبت نام خودرو همیشه چند ماهی بعد از زمان وعده داده شده را برای تحویل در نظر می گیرند.
در سال جاری، گروه صنعتی ایران‌خودرو شرایط جدید پیش‌فروش ۵ محصول خود را اعلام کرد.در این طرح، پنج محصول دنا پلاس، پژو ۲۰۷ دستی، پارس تی‌یو۵، رانا پلاس و سورن پلاس ارائه می‌شود. موعد تحویل خودروها از فروردین تا آذر ۱۴۰۱ پیش‌بینی شده است. اینکه چرا این خودرو ساز دوسال برای تحویل خودرو قرار است مشتریان را معطل کند هنوز مشخص نیست! اما مساله این است که این گونه واگذاری ها در کشور سابقه ای طولانی دارد که معمولا هم در زمان مقرر خودرو تحویل مشتری نمی شود. برای فعالان قدیمی بازار خودرو، موضوع پیش‌خرید و تعویق در تحویل، تازگی ندارد. پیش‌ از تصویب رسمی قانون واردات خودرو در اواسط دهه‌ی ۱۳۸۰، ایران خودرو و سایپا به تنهایی تمام صنعت خودروسازی ایران را در اختیار داشتند. طبیعتاً، نتیجه‌ی انحصار آن‌ها منجر به عقب‌ماندگی صنعتی و اقتصادی کشور ما در زمینه‌ی خودرو و قطعات شد؛ اما در این بین، مردم و خریداران، مجبور به تحمل زیان مالی بودند. علاوه‌بر این، بازی پیش‌فروش و تحویل چندماهه تا چند ساله، کاملاً به نفع خودروساز و به ضرر خریدار دنبال می‌شد. به‌عنوان مثال، برای خرید پراید صفر کیلومتر در سال ۱۳۷۸، قرارداد تحویل ۱۸ ماهه بین سایپا و مشتری وجود داشت؛ ضمن اینکه پرداخت حدود نیمی از مبلغ خودرو در زمان ثبت نام، الزامی بود.داوری درباره‌ی خوش‌قولی ایران خودرو، سایپا و دیگر خودروسازان داخلی، با توجه به قراردادهای بلندمدت آن‌ها با خریداران، نیازمند گذشت زمان باشد؛ اما شرایط موجود در صنعت قطعه‌سازی ایران، نگران‌کننده و تاثیرگذار بر روند تولید خودرو در کشور ما است. ساده‌ترین مدل‌های تولیدی، شامل پراید و پژو ۴۰۵، نیازمند قطعات خارجی هستند که تأمین آن‌ها با کمبود ارز و سخت‌گیری‌های گمرکی، مشکل خواهد بود.صنعت قطعه‌سازی ایران هم، به سمت رکود و ورشکستگی کامل حرکت می‌کند، به طوری که در شرایط فعلی، توانایی تولید و تأمین قطعات برای خودروسازان را، ندارد. بنا بر گزارش رسمی در اوایل شهریورماه ۱۳۹۷، بیش از ۷۰ هزار خودرو به‌دلیل کمبود قطعه، نیمه‌آماده و در انبارها هستند. نقدینگی مورد نیاز قطعه‌سازان، تنها برای پیش‌فروش‌های ایران خودرو و سایپا در مهرماه ۱۳۹۷، بیش از ۶ هزار میلیارد تومان نقدینگی برآورد می‌شود که البته با توجه به تورم احتمالی در ماه‌های آینده، افزایش خواهد یافت.تجربه نشان داده است؛ خریدار خودرو در ایران نمی‌تواند شکایتی از بدقولی‌ها‌ی شرکت تولیدکننده یا واردکننده داشته باشد. حتی در قراردادهای تحویل قطعی با قیمت نهایی مشخص، فروشنده می‌تواند با تکیه بر تبصره‌های قانونی مختلف یا استناد به شرایط موجود بر بازار، از عمل به تعهدات خودداری کند. در مقابل، خریدار مجبور به صبر و پرداخت مبالغ بیشتر از تعهد در قرارداد خواهد بود؛ یا اینکه انصراف می‌دهد و سرمایه‌ی خود را با اندک سود، دریافت خواهد کرد. با این اوصاف، نمی‌توان و نباید امیدی به پاسخگویی پیش‌فروش‌های انجام شده، توسط برندهای رنو، پژو، نیسان، میتسوبیشی، کیا و هیوندای داشت، چراکه این شرکت‌ها، تابع تحریم‌های امریکا علیه ایران هستند و حاضر به فروش خودرو و قطعات نخواهند بود.