رمزگشایی از یک دهه ناکامی  در زنجیره پروپیلن

کارشناسان معتقدند فقدان توازن قیمتی بین پتروشیمی‌های خوراک گازی و خوراک مایع مانع سرمایه‌گذاری برای توسعه زنجیره پروپیلن در کشور شده و در نتیجه طرح‌های PDH از 10 سال گذشته تاکنون به پیشرفت بالای 20 درصد نرسیده‌اند.به گزارش خبرنگار اقتصادی اقتصادسرآمد، پروپان یکی از هیدروکربن‌های شیمیایی با فرمول (C3H8) است که در پالایشگاه‌های گازی، پالایشگاه‌های نفتی و پتروشیمی‌ها تولید می‌شود. طبق برآوردها ظرفیت تولید پروپان در کشور حدود 5 میلیون تن در سال است.
برای استفاده از پروپان سناریوهای مختلفی وجود دارد که عبارت‌اند از: 1- خام فروشی پروپان 2- استفاده از ترکیب آن با بوتان (LPG) به عنوان سوخت خودرو 3- توسعه زنجیره ارزش پروپان در صنایع پتروشیمی. با توجه به اهداف کلان سیاسی و اقتصادی کشور، ترکیبی از هر سه سناریو با ضرایب متفاوت می‌تواند در دستور کار وزارت نفت قرار گیرد.
شواهد نشان می‌دهد که در بین سناریوهای استفاده از پروپان، استفاده از این هیدروکربن به عنوان خوراک پتروشیمی‌ها مزایای اقتصادی بیشتری نسبت به سناریوهای قبلی دارد. در زنجیره بالادست پتروشیمی‌ها پروپان به عنوان خوراک اولیه وارد پتروشیمی شده و طی فرآیندی به پروپیلن تبدیل می‌شود. 
سپس پروپیلن در زنجیره میان‌دستی پتروشیمی به محصولاتی نظیر پلی پروپیلن، سوپرجاذب، اسید اکریلیک، پلی یورتان، اکریلونیتریل تبدیل می‌شود که این محصولات به عنوان مواد اولیه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی در صنایع بسته‌بندی، یونولیت، پلاستیک، خودرو، نساجی، ساختمان، چرم مصنوعی، کفش و ... مورد استفاده قرار می‌گیرند.
 استفاده از پروپان در زنجیره ارزش پتروشیمی‌ها از بالادست تا پایین‌دست و صنایع تکمیلی ارزش افزوده بالا و اشتغالزایی قابل توجهی را ایجاد می‌کند. از طرفی در حال حاضر کشور دچار کمبود مواد اولیه زنجیره پروپیلن برای تامین نیاز صنایع تکمیلی است و نیاز صنایع مختلف به این مواد هم‌اکنون از طریق واردات تامین می‌شوند.
واردات محصولات زنجیره پروپیلن درحالی صورت می‌گیرد که وجود منابع سرشار پروپان در کشور ظرفیت بالقوه مناسبی را برای توسعه زنجیره پروپیلن و تولید ارزش افزوده و اشتغالزایی ایجاد کرده است، اما به دلیل وجود مشکلات نرم‌افزاری در سیاست‌گذاری‌های بالادست پتروشیمی‌ها، هنوز این زنجیره باارزش در کشور آن طور که مورد انتظار بوده شکل نگرفته است.
کمبود محصولات زنجیره پروپیلن در کشور و ارزبری ناشی از واردات آنها، وزارت نفت را بر آن داشت تا با تعریف طرح‌های پیشران در صنعت پتروشیمی، تصمیم به توسعه زنجیره پروپیلن بگیرد و طرح جامع پروپیلن در کشور توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی تدوین شود. این طرح هر چند ایراداتی را از جنبه مطالعات فنی و اقتصادی دربردارد، اما یک گام رو به جلو برای توسعه و تکمیل حلقه گمشده پروپیلن در کشور است.
بهزاد محمدی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در تشریح اهمیت شکل‌گیری زنجیره پروپیلن در کشور از این زنجیره به عنوان خاویار صنعت پتروشیمی یاد کرد و در این راستا سه طرح پروپیلن جنوب (عسلویه- مرودشت)، شمال (امیرآباد-مغان) و غرب (اسلام آباد) تعریف شده است.
خبرگزاری فارس در گذشته در گزارشی با عنوان «طرح جامع پروپیلن فاقد مطالعات فنی-اقتصادی است/خطر تکرار تجربه شکست‌خورده خط اتیلن غرب» به بررسی ایرادات فنی و اقتصادی طرح جامع پروپیلن پرداخته است. در پرونده «خاویار صنعت پتروشیمی» به بررسی چالش‌های موجود در مسیر توسعه زنجیره پروپیلن و ارائه پیشنهادات مدنظر برای حل این چالش‌ها 
خواهیم پرداخت.
طبق آمار اتاق بازرگانی در سال 97، میزان واردات محصولات زنجیره پروپیلن به تفکیک در جدول شماره 1 آورده شده است. همانطور که قابل مشاهده است، مجموع ارزبری ناشی از واردات این محصولات 516 میلیون دلار بوده است که با توجه به رشد تقاضا و افزایش نیاز به این محصولات، برخی برآوردها از رسیدن این رقم به سالانه یک میلیارد دلار نیز حکایت دارد.واردات محصولات زنجیره پروپیلن در حالی صورت می‌گیرد که با وجود پروپان در کشور، ایران نه تنها باید واردکننده این محصولات نباشد، بلکه باید در قامت صادرکننده این محصولات و زنجیره پایین‌دستی آنها در صنایع تکمیلی ظاهر شود.  / فارس
رمزگشایی از یک دهه ناکامی  در زنجیره پروپیلن
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه