گزارش «اقتصادسرآمد» از طغیان گتوند و زیرآب رفتن روستاهای اطراف

تراژدی گتوند

گروه انرژی- سد گتوند علیا یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران است که بر روی رودخانه کارون در جنوب غربی ایران احداث شده است . این سد، در فاصله ۳۸۰ کیلومتری از ریزشگاه رودخانه کارون قرار دارد و آخرین سد قابل احداث بر روی رودخانه کارون است. از ابتدای ساخت سد گتوند بسیاری از اساتید حوزه آب و زمین‌شناسی از جمله اساتید دانشگاه چمران اهواز خواستار توقف روند اجرا و ساخت این سد شدند و دلیل مخالفت خود را وجود تپه نمکی به نام گچساران اعلام کردند که در امتداد مخزن این سد وجود داشت. یکی از مهم ترین انتقادهایی که به احداث این سد وارد می شد، مربوط به محل احداث آن بود.
به گزارش اقتصادسرآمد، دریاچه سد گتوند با مخزنی به ظرفیت چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب به عنوان دومین دریاچه ‏مصنوعی بزرگ کشور بعد از سد کرخه شناخته می‌شود.‏سد سنگریزه ای گتوند با هسته رُسی ۱۸۲ متر ارتفاع بزرگترین سد خاکی کشور است. مردم بسیاری طی ‏سال‌های اخیر با آبگیری سد گتوند آواره شدند ولی این روزها تلخ کامی آنها استمرار یافته و بعد از چند سال از ساخت و به بهره ‏برداری رساندن سد باز هم چند روستا زیرآب رفتند.‏ساخت یک شهرک جدید برای اهالی روستاهای زیرآب رفته از جمله تلخاب، پرنوشته، آب ماهیک و یا تلخاب تاجدین تنها خواست ‏عمومی اهالی این روستاست که به نظر هزینه انجام این کار اصلاً قابل قیاس با خسارت وارده به مردم بومی منطقه نیست.‏
پس از آبگیری سد گتوند کوه های حاشیه دریاچه سد گتوند در نزدیکی بخش عنبر از توابع شهرستان مسجدسلیمان دچار رانش و فرسایش شده اند که یکی از دلایل این حادثه را می توان جانمایی نادرست این سد دانست .
وزیر نیروی دولت دهم در همان زمان از قافله پاسخگویی درباره سد گتوند عقب نماند و با اشاره به انتقاداتی که درباره ساخت سد گتوند به دولت قبل وارد می‌کنند، گفته است که وزارت نیرو یک وزارتخانه تخصصی و پایبند مطالعات تخصصی است. ما در وزارت نیرو روی مسائل فنی ایستادیم و حتی من به خاطر این استیضاح شدم. روال طراحی سدها فنی، منطقی و قابل دفاع است.
مجید نامجو تاکید کرد، درباره سد گتوند، مطالعات اولیه در دولت سازندگی و در سال ۱۳۷۵ توسط مشاور خارجی انجام شد. در دولت دهم گنبدهای نمک شناسایی و نحوه برخورد با آن طراحی شده است. ما برای حل این مشکل از دکتر احمدی‌نژاد خواهش کردیم و بودجه خواستیم که این گنبدهای نمکی را مهار کنیم و 500 میلیون تومان هم برای این کار گرفتیم، این سد، سد بزرگی است و باید مدیریت شود.
در عین حال این سد سبب شوری کامل کارون شد. رودخانه کارون که در طول سالیان گذشته آب شیرین با شوری (EC) حداکثر ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی موس در آن جریان داشت، اکنون تقریبا ۱۷میلیون تن نمک وارد کارون می‌شود.
درباره علت شوری آب این سد نیز می‌توان گفت کوه‌های نمک اطراف سد آب ورودی به سد را شور کرده و این موضوع کشاورزی منطقه را تهدید می‌کند. زمین‌هایی که تحت آبیاری سد گتوند هستند، بیش از ۴۲۰هزار هکتار است که محصولات متنوع از قبیل گندم، ذرت و نیشکر در این زمین‌ها کشت می‌شود.
اکنون بار دیگر خروش این سد سبب زیر آب رفتن برخی از روستاهای اطراف آن شود. بخشدار عنبر مسجد سلیمان گفت: آب مخزن سد گتوند در روزهای اخیر در حال بالا آمدن است و این امر باعث شده، راه‌های روستایی برخی روستاهای اطراف سد به زیر آب برود.
یوسف بهمنی اظهار کرد: آب مخزن سد گتوند در روزهای اخیر روزانه تا ۵۰ سانتی متر در حال بالا آمدن است و همین امر باعث شده دو روستای «پرنوشته» و «تلخاب تاجدین» که در کنار مخزن سد هستند با خطر آبگرفتگی مواجه شوند.
وی افزود: خانه‌های روستایی که در ارتقاع پایین قرار دارند بیشتر در معرض آبگرفتگی قرار گرفته‌اند ضمن اینکه راه‌های اصلی این دو روستا به علت طغیان آب، کاملاً مسدود شده‌اند ولی خوشبخانه اهالی این دو روستا از برخی راه‌های فرعی و خاکی برای تردد استفاده می‌کنند.
بهمنی عنوان کرد: متأسفانه آب سد گتوند در حالی در روزهای اخیر بالا آمده است که هیچ اعلام و اخطاری برای اهالی صادر نشده است و این امر باعث شده، دام‌ها و زمین‌های کشاورزی اهالی منطقه دچار آبگرفتگی شود و خسارت قابل توجهی به اهالی وارد شده است.
تراژدی گتوند
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه