گروه بانک، بیمه و بازار سرمایه- سیدحمید پورمحمدی، معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت که لایحه بودجه سال ١۴٠٠، ١٢ آذر ماه تقدیم مجلس می‌شود.قراراست روحانی آخرین دخل و خرجش را در آذرماه در دوران دلتداری اش به صحن پارلمان ببرد. شیوع کرونا همه حساب و کتاب ها را بهم ریخت؛ باید دید روحانی این بار بودجه را چگونه برای سال جدید محاسبه و آمده کرده است؟به گزارش اقتصادسرآمد، بودجهٔ کل کشور در ایران برنامهٔ مالی دولت این کشور است و برای یک سال مالی توسط توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تدوین می‌شود. لایحهٔ بودجه پس از تصویب در هیئت وزیران به مجلس ارائه و پس از تصویب و تأیید شورای نگهبان از مجلس به رئیس جمهور ابلاغ می‌شود.قریب به اتفاق دست اندرکاران بر این باورند که بودجه ریزی در ایران، به رغم حدود یک قرن پیشینه اجرایی با مسائل و مشکلات متعددی روبه روست، پاره‌ای از این مشکلات ناشی از شرایط و احوال اقتصادی و اجتماعی کنونی است، اما برخی دیگر که دارای اهمیت بسیار بیشتری نیز هست، ریشه در ساختار اداری و مالی کشور دارد. مسائل و تنگناهای مزبور بر محتوای اطلاعاتی بودجه تاثیر گذاشته و باعث فقدان شفافیت در تصمیم‌های مالی و در نتیجه بروز آسیب‌هایی در انجام وظایف حوزه قانونگذاری شده است. حل مشکلات مزبور در گروه نگاه جامع بلند مدت به مسائل بودجه‌ریزی است. در این گزارش ابتدا الزامات اصلاح ساختاری نظام بودجه‌ریزی در بلند مدت مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس برخی توصیه‌های کوتاه مدت ارائه می‌شود.نقش بودجه در سرنوشت و آینده یک کشور تعیین کننده و مهم میباشد. براین اساس بودجهریزی برای تخصیص منابع محدود به نتایج مورد انتظار و کمک به توسعه اقتصادی عادلانه، همواره مورد توجه همه دولتها بوده است. در فرهنگ دینی نیز به داشتن برنامه صحیح اقتصادی در امور زندگی تأکید شده است. مقام معظم رهبری نیز در اقدامی حکیمانه، مدبرانه و هوشمندانه امسال را سال اصلاح الگوی مصرف نامگذاری کردند. از آنجا که در بین نظامهای بودجهریزی متداول و مطرح، نظام بودجهریزی عملیاتی در اکثر کشورهای توسعه یافته مورد نظر و تأکید میباشد و در کشور ما نیز در مواد قانونی برنامه سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به طور صريح به اجرای بودجهریزی عملیاتی در کشور تأکید شده است.بودجه‌ریزی در ایران تاریخچه‌ای طولانی دارد و در سال 1332 با درآمدهای نفتی فصلی جدید در بودجه‌ریزی باز شد و این امر باعث شد در سال 1345 دفتر بودجه در سازمان برنامه گشایش یابد. در سال 1349 تعریفی از بودجه در قانون اساسی ارائه شد که این تعریف بدون تغییر در سال 1366 در قانون اساسی دوباره تکرار شد. در حال حاضر بودجه‌ریزی به‌منظور دستیابی به توسعه پایدار در کشورها بر اساس شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن کشور صورت می‌گیرد. در ایران بر اساس اصل پنجاه و دوم قانون اساسی، بودجه‌ریزی بر عهده دولت است و دولت قبل و بعد از انقلاب اسلامی با توجه به درآمدهای نفتی بودجه‌ریزی را انجام داده است. در ابتدا پیروزی انقلاب دیدگاهی متفاوت به ساختار مالیه و مدیریت بخش عمومی وجود داشت اما به دلیل شرایط ویژه‌ای که کشور در آن قرار داشت، وضع به‌گونه‌ای دیگر رقم خورد و با افزایش درآمدهای نفتی، اداره کشور و بودجه‌ریزی به سمت‌وسوی دیگری سوق داده شد. بعد از انقلاب اسلامی و دوران جنگ مهم‌ترین هدف در سند بودجه، جایگاه اول منطقه برای جمهوری اسلامی ایران همواره ترسیم ‌شده است. اخیرا بودجه و لزوم رفع نارسایی‌های آن مورد توجه عموم قرارگرفته، اما در حال حاضر دستیابی به نظام اطلاعاتی (مالی_عملیاتی) بودجه به‌صورت شفاف دور از دسترس عموم مردم است. بودجه می‌تواند از حالت دخل‌وخرج شفاف و حساب‌شده یک دولت توسعه‌خواه تا حالت غیرشفاف یک دولت خودکامه را شامل شود. بنابراین در رابطه با وضعیت بودجه با توسعه و ثبات اقتصاد کشور، بودجه اگرچه در ظاهر در سلسله معلول‌ها قرار دارد اما باید پذیرفت که در سلسله علل هم هست (شاکری، 1394). مسئله مهم در بودجه‌ریزی چگونگی انتخاب بین فعالیت‌ها به هنگام محدودیت است. سیاست‌گذاران با تعیین هزینه‌های دولتی و ماهیت‌های عملکرد این هزینه‌ها بر رشد اقتصادی و مسیر توسعه می‌توانند، تأثیرگذار باشند. همچنین از آنجایی‌ که بخش خصوصی در اقتصاد ایران چندان موفق نبوده است، کماکان هزینه‌های دولت اثر بسیار بزرگی بر اقتصاد و جامعه ایران دارد و تا زمانی که بخش خصوصی نتواند جایگزینی مناسب برای هزینه‌های مصرفی و سرمایه‌ای دولت باشد، این روند ادامه خواهد داشت. در حال حاضر به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد که نظام بودجه‌ریزی کشور تاکنون به‌طور موفق عمل نکرده و اصول بودجه‌ریزی در کشور به‌طور کامل رعایت نمی‌شود. در ادامه این گزارش سعی شده است بنا بر اهمیتی که بودجه‌ریزی در آینده کشور دارد، سیمایی از وضعیت کنونی بودجه‌ریزی در کشور ترسیم شود.