نقش کلیدی مالیات در هدایت نقدینگی به سمت تولید
ریل اقتصاد را به نفع تولید برگردانیم
ادامه از صفحه اول
درحالیکه اطلاعات مرکز آمار رشد سرمایهگذاری را منفی ۲/۴درصد گزارش کرده است. به اذعان بانک مرکزی و آمارهایی که منتشرشده، بیش از پنجاه درصد این تسهیلات به سرمایهی در گردش بنگاههای تولیدشده رفته است. الآن نقدینگی هم بالای سه هزارودویست هزار میلیارد تومان شده است؛ یعنی رشد نقدینگی بسیار بالاست. رشد اقتصادی، رشد نقدینگی، مخارج دولت و سرمایهگذاری با همدیگر مجموعهای متصل و پیوستهاند. اتفاقاتی باید بیوفتد تا متغیر رشد اقتصادی و رشد نقدینگی متناسب شود تا تورم را مهار کند.مادامی که بودجه به نفت وصل باشد، درآمدهای نفتی تبدیل به ریال میشود و نقدینگی را رشد میدهد و تبدیل به سرمایهگذاری در اقتصاد نمیشود. اتفاقی که در سال گذشته افتاد این بود که این هزاروچهارصد هزار میلیارد تومان تسهیلاتی که بانکها دادند، عامل اصلی رشد نقدینگی در اقتصاد شد؛ امّا سؤال اصلی این است که پولها کجا رفت و چرا تبدیل به سرمایهگذاری نشده است؟! نقدینگی بهجای اینکه در سرمایهگذاری برود، در فعالیتهای سفتهبازی و دلالبازی رفت؛ یعنی تبدیل به خرید ملک و املاک شد. به همین خاطر در سال گذشته، قیمت خانه بهشدت افزایش پیدا کرد. در بورس هم سفتهبازی شد؛ بورسی که باید منابعش تبدیل به سرمایهگذاری در بنگاههای تولیدی شود، تبدیل به سرمایهگذاری در بنگاهها نشد.به اذعان بانک مرکزی و بر اساس محاسباتی که انجامگرفته، ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از تسهیلات بانکها برای تسهیلات کرونا و وام به کارگزاریهای بورس داده شده است؛ امّا کارگزاریها با این پول سهم خریدند و فروختند و هیچ کمکی به تولید نکردند. البته بخش کمی از این تسهیلات در تولید و فعالیتهای تولیدی رفت، ولی اگر حجم نقدینگی وارد میشد، میتوانست رشد اقتصادی مثبتی را ایجاد کند. از طرف دیگر، دولت بهجای اینکه از ابزار مالیات درست استفاده کند تا هم منابع درآمدی خودش را ایجاد کند، هم موجب هدایت نقدینگی شود، هم جلوی فعالیتهای سفتهبازی را بگیرد و هم تولید را جذاب کند، ولی به این مسائل خیلی توجه نکرد.یکی از اشکالات اصلی در اقتصاد ما تولید است. الآن فعالیتهای تولید در اقتصاد جذابیت ندارد، ولی فعالیتهای سفتهبازی جذاب است؛ چون وقتی تولیدکننده میخواهد منابعش را وارد فعالیتهای تولیدی کند، اینقدر موانع مثل انواع و اقسام مجوزها بر سر راهش هست که منصرف میشود. از طرف دیگر، فعالیتهای سفتهبازی بهلحاظ سودی که دارد، خیلی جذاب است. مثلاً بهجای تولید، خانه با متری ده میلیون تومان میخرد، بعد از مدتی متری پانزده میلیون تومان میشود و میفروشد. یا سکه میخرد و میفروشد.سال گذشته، ارز از حدود ۱۴ هزار تومان به ۲۵ هزار تومان رسید. در واقع اگر تولیدکننده بهجای تولید، ارز ۱۴ هزار تومانی میخرید و بعد میفروخت، سودی که در خرید و فروش ارز و سکه به دست میآورد، بهمراتب بالاتر از سودی است که در تولید به دست میآورد. وقتی بازار چنین ساختاری داشته باشد، بهجای اینکه پول را برای تولید سرمایهگذاری کنند، ارز و سکه و خانه میخرند و میفروشند.امّا چه باید کرد تا اقتصاد از این وضعیت خارج شود؟ نکتهی مهمی که در اینجا وجود دارد، بحث مالیات است. اگر دولت بتواند از فعالیتهای سفتهبازی مالیات بگیرد و این فعالیتها را از جذابیت بیندازد، سودآوریاش از بین میرود و وارد فعالیتهای تولیدی میشوند؛ یعنی دولت با ایجاد بستر و زیرساختهای لازم و سیاستگذاریهای مناسب میتواند فضای مناسبی را برای تولید فراهم کند. برای این کار هم دولت باید از ابزار مالیات استفاده کند؛ یعنی از سفتهبازی، دلالیها، منافع کوتاهمدت در سهام، سکه، خودرو، خانه، مسکن، ارز و ... بر اساس قواعدی، از منافع کوتاهمدت هشتاد نود درصد مالیات بگیرد.وقتی دولت مالیات بگیرد، درآمدهای مالیاتیاش هم افزایش پیدا میکند. در بودجهی سال ۱۴۰۰ حجم منابع مالیاتی که برای دولت در نظر گرفتهشده ۲۴۰ هزار است که حدود سی هزار دیگر به آن اضافه شد. درحالیکه دولت اگر سیستم مالیاتی درستی داشت، میتوانست این رقم را تا دو برابر افزایش دهد؛ یعنی ۱۹۰ هزار میلیارد تومانی که برای نفت در نظرگرفته که ممکن است موفق هم نشود را میتوانست از طریق مالیات تأمین کند. منتها مالیات نه بر تولید و فعالیتهای واقعی و مولد.ابزار دولت برای گرفتن مالیات، داشتن بانک اطلاعاتی جامع در سازمان مالیاتی و وزارت اقتصاد است که بتواند تمام فعالیت فعالان اقتصادی مولد و غیرمولد را رصد کند. اگر تمام این فعالیتها رصد شود، آنوقت به فعالیتهای مفید میشود تخفیف مالیاتی داد و فعالیتهای غیرمفید مثل دلالی و سفتهبازی را شناسایی کرد. از این طریق دولت هم مالیات بهدست میآورد، هم از جذابیت فعالیتهای غیرمولد میکاهد. بنابراین، اوّلویت اوّلیهی اقتصاد ایران برای هدایت و کانالیزهکردن صحیح نقدینگی و منابع مالی بهسمت تولید، استفاده از ابزار مالیاتی و رصد فعالیت فعالان اقتصادی در عرصههای مختلف و در بخشهای مولد و غیرمولد است. باید فعالان اقتصادی در بخش مولد را شناسایی کرد و به آنها انگیزه و معافیت مالیاتی داد. از فعالان اقتصادی در بخش غیرمولد هم باید مالیات گرفت و منافع کوتاهمدتشان را محدود کرد. از طرف دیگر، باید واردات و کالاهایی که در داخل توان تولیدش هست را کنترل کرد. باید مجوزها را برای کسبوکار درست کرد تا فضای کسبوکار تسهیل شود. در این شرایط، رونق اقتصادی و «جهش تولید» میتواند اتفاق بیفتد. ما باید در کوتاهمدت سیاستگذاریهایمان را انجام بدهیم. اگر در کوتاهمدت سیاستگذاریهایمان را انجام بدهیم، در مدت سه چهار ماه میتوانیم ریل را برگردانیم. البته اگر مدیریت جهادی داشته باشیم، میتوانیم مالیاتها، مجوزها و کنترل واردات را در مدت سه چهار ماه حل کنیم. اگر این مسائل حل شود، اقتصاد کشور در مسیر اصلاحی قرار میگیرد.
استاد اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
درحالیکه اطلاعات مرکز آمار رشد سرمایهگذاری را منفی ۲/۴درصد گزارش کرده است. به اذعان بانک مرکزی و آمارهایی که منتشرشده، بیش از پنجاه درصد این تسهیلات به سرمایهی در گردش بنگاههای تولیدشده رفته است. الآن نقدینگی هم بالای سه هزارودویست هزار میلیارد تومان شده است؛ یعنی رشد نقدینگی بسیار بالاست. رشد اقتصادی، رشد نقدینگی، مخارج دولت و سرمایهگذاری با همدیگر مجموعهای متصل و پیوستهاند. اتفاقاتی باید بیوفتد تا متغیر رشد اقتصادی و رشد نقدینگی متناسب شود تا تورم را مهار کند.مادامی که بودجه به نفت وصل باشد، درآمدهای نفتی تبدیل به ریال میشود و نقدینگی را رشد میدهد و تبدیل به سرمایهگذاری در اقتصاد نمیشود. اتفاقی که در سال گذشته افتاد این بود که این هزاروچهارصد هزار میلیارد تومان تسهیلاتی که بانکها دادند، عامل اصلی رشد نقدینگی در اقتصاد شد؛ امّا سؤال اصلی این است که پولها کجا رفت و چرا تبدیل به سرمایهگذاری نشده است؟! نقدینگی بهجای اینکه در سرمایهگذاری برود، در فعالیتهای سفتهبازی و دلالبازی رفت؛ یعنی تبدیل به خرید ملک و املاک شد. به همین خاطر در سال گذشته، قیمت خانه بهشدت افزایش پیدا کرد. در بورس هم سفتهبازی شد؛ بورسی که باید منابعش تبدیل به سرمایهگذاری در بنگاههای تولیدی شود، تبدیل به سرمایهگذاری در بنگاهها نشد.به اذعان بانک مرکزی و بر اساس محاسباتی که انجامگرفته، ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از تسهیلات بانکها برای تسهیلات کرونا و وام به کارگزاریهای بورس داده شده است؛ امّا کارگزاریها با این پول سهم خریدند و فروختند و هیچ کمکی به تولید نکردند. البته بخش کمی از این تسهیلات در تولید و فعالیتهای تولیدی رفت، ولی اگر حجم نقدینگی وارد میشد، میتوانست رشد اقتصادی مثبتی را ایجاد کند. از طرف دیگر، دولت بهجای اینکه از ابزار مالیات درست استفاده کند تا هم منابع درآمدی خودش را ایجاد کند، هم موجب هدایت نقدینگی شود، هم جلوی فعالیتهای سفتهبازی را بگیرد و هم تولید را جذاب کند، ولی به این مسائل خیلی توجه نکرد.یکی از اشکالات اصلی در اقتصاد ما تولید است. الآن فعالیتهای تولید در اقتصاد جذابیت ندارد، ولی فعالیتهای سفتهبازی جذاب است؛ چون وقتی تولیدکننده میخواهد منابعش را وارد فعالیتهای تولیدی کند، اینقدر موانع مثل انواع و اقسام مجوزها بر سر راهش هست که منصرف میشود. از طرف دیگر، فعالیتهای سفتهبازی بهلحاظ سودی که دارد، خیلی جذاب است. مثلاً بهجای تولید، خانه با متری ده میلیون تومان میخرد، بعد از مدتی متری پانزده میلیون تومان میشود و میفروشد. یا سکه میخرد و میفروشد.سال گذشته، ارز از حدود ۱۴ هزار تومان به ۲۵ هزار تومان رسید. در واقع اگر تولیدکننده بهجای تولید، ارز ۱۴ هزار تومانی میخرید و بعد میفروخت، سودی که در خرید و فروش ارز و سکه به دست میآورد، بهمراتب بالاتر از سودی است که در تولید به دست میآورد. وقتی بازار چنین ساختاری داشته باشد، بهجای اینکه پول را برای تولید سرمایهگذاری کنند، ارز و سکه و خانه میخرند و میفروشند.امّا چه باید کرد تا اقتصاد از این وضعیت خارج شود؟ نکتهی مهمی که در اینجا وجود دارد، بحث مالیات است. اگر دولت بتواند از فعالیتهای سفتهبازی مالیات بگیرد و این فعالیتها را از جذابیت بیندازد، سودآوریاش از بین میرود و وارد فعالیتهای تولیدی میشوند؛ یعنی دولت با ایجاد بستر و زیرساختهای لازم و سیاستگذاریهای مناسب میتواند فضای مناسبی را برای تولید فراهم کند. برای این کار هم دولت باید از ابزار مالیات استفاده کند؛ یعنی از سفتهبازی، دلالیها، منافع کوتاهمدت در سهام، سکه، خودرو، خانه، مسکن، ارز و ... بر اساس قواعدی، از منافع کوتاهمدت هشتاد نود درصد مالیات بگیرد.وقتی دولت مالیات بگیرد، درآمدهای مالیاتیاش هم افزایش پیدا میکند. در بودجهی سال ۱۴۰۰ حجم منابع مالیاتی که برای دولت در نظر گرفتهشده ۲۴۰ هزار است که حدود سی هزار دیگر به آن اضافه شد. درحالیکه دولت اگر سیستم مالیاتی درستی داشت، میتوانست این رقم را تا دو برابر افزایش دهد؛ یعنی ۱۹۰ هزار میلیارد تومانی که برای نفت در نظرگرفته که ممکن است موفق هم نشود را میتوانست از طریق مالیات تأمین کند. منتها مالیات نه بر تولید و فعالیتهای واقعی و مولد.ابزار دولت برای گرفتن مالیات، داشتن بانک اطلاعاتی جامع در سازمان مالیاتی و وزارت اقتصاد است که بتواند تمام فعالیت فعالان اقتصادی مولد و غیرمولد را رصد کند. اگر تمام این فعالیتها رصد شود، آنوقت به فعالیتهای مفید میشود تخفیف مالیاتی داد و فعالیتهای غیرمفید مثل دلالی و سفتهبازی را شناسایی کرد. از این طریق دولت هم مالیات بهدست میآورد، هم از جذابیت فعالیتهای غیرمولد میکاهد. بنابراین، اوّلویت اوّلیهی اقتصاد ایران برای هدایت و کانالیزهکردن صحیح نقدینگی و منابع مالی بهسمت تولید، استفاده از ابزار مالیاتی و رصد فعالیت فعالان اقتصادی در عرصههای مختلف و در بخشهای مولد و غیرمولد است. باید فعالان اقتصادی در بخش مولد را شناسایی کرد و به آنها انگیزه و معافیت مالیاتی داد. از فعالان اقتصادی در بخش غیرمولد هم باید مالیات گرفت و منافع کوتاهمدتشان را محدود کرد. از طرف دیگر، باید واردات و کالاهایی که در داخل توان تولیدش هست را کنترل کرد. باید مجوزها را برای کسبوکار درست کرد تا فضای کسبوکار تسهیل شود. در این شرایط، رونق اقتصادی و «جهش تولید» میتواند اتفاق بیفتد. ما باید در کوتاهمدت سیاستگذاریهایمان را انجام بدهیم. اگر در کوتاهمدت سیاستگذاریهایمان را انجام بدهیم، در مدت سه چهار ماه میتوانیم ریل را برگردانیم. البته اگر مدیریت جهادی داشته باشیم، میتوانیم مالیاتها، مجوزها و کنترل واردات را در مدت سه چهار ماه حل کنیم. اگر این مسائل حل شود، اقتصاد کشور در مسیر اصلاحی قرار میگیرد.
استاد اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
ریل اقتصاد را به نفع تولید برگردانیم
-
محدودیتها متناسب با رنگبندی جدید شهرهابه زودی ابلاغ میشود
-
گفتگوهای فعلی برجامی بین ایران و گروه ۱+۴ است
-
وقتی دولت بایدن از رفع تحریمها سخن میگوید
-
سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین؛ اتحاد یا امید و آرزو؟
-
کشورهای اروپایی در نشست وین سازنده ظاهر شوند
-
ایران با هرگونه بیثباتی داخلی و دخالت خارجی مخالف است
-
برای تامین منافع ملی و رفع تحریم ذرهای تردید نخواهیم کرد
-
باید قرارداد ایران و چین در کمیسیون های امنیت ملی و اقتصادی بررسی شود
-
سردار فرجیان زاده معاون هماهنگ کننده نمایندگی ولی فقیه در سپاه شد
-
جوانی : منظور از تخلف سردار محمد صرفا رفتارهای سیاسی ـ انتخاباتی مغایر با مقررات سپاه بود
-
فلسفه وجودی و رسالت پاسداری سپاه تغییرناپذیر است
اخبار روز
-
یک سر و گردن بالاتر از همه
-
آشنایی با کفپوش عایق برق فشار قوی
-
«معلم خصوصی ارزان و آنلاین برای شب امتحان» با یک تلفن!
-
تقدیرشرکت آب و نیرو از قهرمانان ورزشی شهرستان گتوند در مسابقات جهانی
-
راه اندازی کارگاه تولید شمش آلومینیوم از ضایعات
-
آمادگی پیام رسان بله برای ارائه خدمات به مسافران سرزمین وحی
-
پرداخت 2200 میلیارد تومان از مطالبات مراکز دانشگاهی طرف قرارداد
-
توزیع ۳۵ هزار بسته معیشتی در مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان
-
تغییر نگاه به سرمایهگذاریها موجب شده تا بسیاری از دعواهای حقوقی با مذاکرات حل شود
-
بهسازی فضاهای بی دفاع شهری جهت کاهش آسیب های اجتماعی
-
تجهیز بیش از ۱۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی اردبیل به سیستم آبیاری تحت فشار
-
بهینهسازی طرح روسازی دال خط کوهاندار برای رفع معضل راهآهنهای کویری
-
استفاده از ظرفیت های مردمی در پروژه های اشتغال زایی با همت بنیاد برکت در سال جهش تولید با مشارکت مردم
-
اتمام خط کشی محوری جنوب به شمال خیابان ولیعصر (عج)
-
بهرهبرداری از نخستین نیروگاه خورشیدی حمایتی کشور در کاشان
-
تلاش مضاعف، برنامه محوری و تخصص گرایی - هم افزایی، سودآوری
-
اهمیت طراحی وبسایت برای کسب و کارهای سنتی
-
آغاز بهکار TV شهری در ورودی ساختمان منطقه دو پایتخت
-
۱۰۰ ساختمان بلند در پایتخت روی گسل قرار دارد
-
۱۴ شهر و روستای سیستان و بلوچستان تحتتاثیر زلزله قرار گرفت