دوران گذار از سوخت فسیلی به انرژی پاک،« اقتصادسرآمد» بررسی می کند

تبعات جایگزینی سوخت فسیلی و بهره مندی سوخت های پاک

گروه انرژی-اعظم زندیه - گذشتن از مصرف سوخت‌های فسیلی و جایگزین کردن انرژی پاک برای تضمین آینده کره زمین و کنترل گرمایش جهانی لازم که نه قطعا ضروری است. اما سیاست‌هایی که به چنین گذاری می‌انجامند اختلال‌های اجتماعی و اقتصادی عمده‌ای برای جوامعی که پیش از آن محل تولید این سوخت‌ها بوده‌اند ایجاد خواهد کرد. این امر بخشی از جامعه را با معضل بیکاری و محرومیت رو به رو می‌کند. کارشناسان این بخش معتقد هستند بزرگ ترین گروه‌هایی که از ماجرای گذار انرژی ضرر خواهند کرد مصرف کنندگان کم درآمد در کشورهای با درآمد بالا و متوسط در آمریکای شمالی، اروپا، خاورمیانه و شرق آسیا خواهند بود.
به گزارش اقتصادسرآمد، بی گمان دوران گذار از سوخت فسیلی  و رسیدن به سوخت پاک برای برخی کشورها و اقشار وابسته به سوخت های سنتی چندان راحت نخواهد به منظور درک بیشتر اینکه چه بر سر مناطق نفت خیز جهان در دنیای پس از نفت خواهد آمد، می‌توان به نواحی غنی از زغال سنگ به عنوان سوخت اصلی جهان پیش از نفت نگاه کرد. البته این اجتماع‌ها در زمان رونق زغال سنگ نیز درآمدی کمتر از متوسط کشورهایشان داشتند اما پس از آن وضعیت حتی بدتری پیدا کردند و سیاست‌های دولتی برای کمک به این جوامع کارساز نبوده است. بود.
سیاست‌گذاران شروع به تمرکز بر این نیاز کرده‌اند که گذار انرژی به صورت عادلانه انجام شود تا آثار مخرب آن مرتفع شود و حمایت‌های سیاسی از اهداف بلندپروازانه کربن‌زدایی صورت بگیرد. اما در عمل، کمک دولت برای کنار آمدن با هزینه‌های گذار و اصلاحات صنعتی به ندرت برای جبران خسارات گروه‌های آسیب دیده کافی بوده است.
تغییرات اقتصادی ساختاری ناشی از تحولات صنعتی و تغییر در تجارت بین‌الملل اغلب تعداد قابل توجهی از بازندگان را ایجاد کرده است که کمک به آنها از طریق بازآموزی و سایر سیاست‌ها دشوار است.
دوران گذار از سوخت فسیلی به انرژی پاک 
حبیب اله ظفریان در ارتباط با اثرات مثبت و منفی گذار از سوخت فسیلی به انرژی پاک به خبرنگار روزنامه اقتصاد سرآمد، گفت: در هر سیاست عمومی بهبود رفاه، از نظر تئوری باید برندگان بتوانند از طریق مالیات، یارانه و سایر برنامه‌های دولت به بازندگان خسارت بدهند. در اینجا برندگان دولت ها هستند که باید پیش از هر اقدامی به بهبود رفاه مردم بکوشند.
وی با بیان این مطلب که گروه های آسیب پذیر گذار از سوخت فسیلی به انرژی های پاک اقشار کم درآمد هستند، افزود: بزرگ ترین گروه بازندگان بالقوه مصرف کنندگان کم‌درآمد در کشورهای پردرآمد و با درآمد متوسط خواهند بود. این افراد و جوامع هزینه کمتری برای سوخت به طور مستقیم و همین‌طور غیرمستقیم یعنی بخش انرژی کالاها و خدمات نسبت به شهروندان ثروتمند می‌کنند اما سهم انرژی در درآمدشان پس از مالیات بیشتر است.
حمل ونقل و اثرپذیری گذر از سوخت فسیلی
ظفریان تاکید کرد: با این اوصاف گروه‌های کم‌درآمد بیشترین آسیب را به دلیل افزایش هزینه انرژی ناشی از اعمال سیاست‌های قیمت‌گذاری کربن و هرگونه هزینه‌های پیش پرداخت سرمایه در نتیجه کربن‌زدایی سیستم‌های الکتریسیته محور برای گرمایش و حمل و نقل، خواهند دید.
وی با یادآوری این نکته مهم که تنها اقشار کم درآمد از محل جایگزینی سوخت فسیلی با انرژی های پاک آسیب نخواهند دید، تصریح کرد: گروه دوم بازندگان که تعداد آن ها بسیار کمتر است، مشاغل و کارگران صنایع انرژی بر مانند آهن و فولاد، مواد شیمیایی و تولید سیمان خواهند بود. بیشتر هزینه‌های بالای انرژی آن ها به صورت قیمت‌های بالاتر به مصرف کنندگان منتقل می‌شود، اما تنها در صورتی که همه تولید‌کنندگان با افزایش مشابهی در هزینه‌های مربوط به گذار انرژی روبه‌رو شوند. اما تولیدکنندگان سوخت‌های فسیلی کوچک‌ترین گروه از گروه‌هایی هستند که تحت تاثیر گذار انرژی قرار خواهند گرفت اما بیشترین تاثیر را خواهند دید. این تاثیر بدتر خواهد شد، زیرا تولیدکنندگان سوخت‌های فسیلی تمایل دارند کسب و کارشان را در جوامع، مناطق و کشورهای خاص متمرکز کنند.
نتایج ناامید کننده حمایت های دولتی 
ظفریان به این مطلب نیز اشاره داشت که، مناطقی که با زوال ساختاری صنعتی مواجه شدند معمولا کمک‌های دولتی قابل توجهی دریافت کرده‌اند اما نتیجه ناامید‌کننده بوده است.
به نظر می رسد، تغییر ساختاری و افول صنعت زغال سنگ و دیگر صنایع سنگین باعث مازاد نیروی کار و جمعیت در این مناطق شده است که به بیکاری، نیمه بیکاری و درآمد سرکوب شده منجر شده است. تا حدود زیادی سیاست‌های دولتی بر تغییر مکان مردم از این مناطق به نواحی با بازار کار قوی‌تر یا تشویق کسب و کارهای قوی به مناطق محروم متمرکز بوده است. در عمل، با توجه به روابط قوی جامعه محلی، جابه‌جایی کسب و کارها و مشاغل آسان‌تر از جابه‌جایی افراد بوده است، بنابراین سیاست دولت معمولا به تلاش برای ایجاد کسب و کار جدید در مناطق رو به زوال ختم می‌شود. برخی از این سیاست‌ها بر آموزش مجدد کارکنان متمرکز شده و برخی دیگر بر تشویق برای ایجاد کسب و‌کارهای جدید از طریق تخفیف مالیاتی، یارانه، برنامه‌های سرمایه‌گذاری، ایجاد زیرساخت و مناطق تجارت آزاد.   در دهه 1990، چین شرکت‌های زغال سنگ دولتی را تشویق به ایجاد کسب و کارهای جدید غیر زغال سنگ برای استخدام کارگرانی کرد که دیگر در معادن زغال سنگ به وجودشان نیازی نبود؛ راهبرد بازآفرینی از طریق متنوع سازی درون شرکت‌های موجود. 
ایران نیز با عنایت به قرارداد 25 ساله منعقد شده با کشور چین باید حداکثر استفاده از تجربیات کشور چین در خصوص بهره مند شدن از سوخت های پاک را از آنِ خود کند تا سرنوشت سوخت به عاقبت همکاری در صنعت خودرو در ایام تحریم دچار نشود.
 تبعات جایگزینی سوخت فسیلی و بهره مندی سوخت های پاک
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه