گروه جامعه - کمبود شدید پزشک متخصص در کشور، یکی از معضلات این روزهای نظام سلامت ایران است که در دوران کرونا، بیش از پیش احساس می‌شود؛ نگاهی به سرانه پزشک در ایران، پرده از واقعیت‌های جدیدی در نظام سلامت و انحصار در این حوزه برمی‌دارد.
به گزارش اقتصادسرآمد، پویا در گزارشی آورده است: اخیراً اخباری مبنی بر فوت چند رزیدنت پزشکی در فضای مجازی منتشر شده است؛ برخی منابع علت فوت این دانشجویان تخصص پزشکی را خودکشی اعلام کرده‌اند.
درهمین راستا، حسین کرمانپور، مدیرکل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کشور، از تشکیل کمیته‌ای برای بررسی مشکلات دانشجویان پزشکی خبر داده و گفته است: «سال گذشته وزارت بهداشت مصوبه‌ای داشت مبنی بر اینکه این دانشجویان، بیش از 10 شیفت در ماه نباید داشته باشند اما عملاً چون نیرو کم است، این مصوبه اجرا نمی‌شود و گاهی 20 شب شیفت می‌ایستند! رزیدنت‌هایی داشتیم که در طول شیفت بیهوش شدند! با این شرایط هم ممکن است به سوء مصرف برخی داروها روی آورند تا بتوانند توان خودشان را افزایش دهند.»
کمبود شدید نیروی انسانی از جمله پزشک و پرستار در کشور، یکی از معضلات این روزهای نظام سلامت ایران است که در دوران کرونا به دلیل افزایش مراجعات بیمارستانی، بیش از پیش احساس می‌شود.
در سال‌های اول پس از انقلاب اسلامی، معضل کمبود پزشک وجود داشت و بسیاری از پزشکان کشور خارجی بودند و سرانه‌ پزشک بسیار پایین بود. سال 1364 با ادغام آموزش پزشکی و وزارت بهداشت، روند پذیرش دانشجوی پزشکی افزایش یافت و باعث شد تا از پزشکان خارجی بی‌نیاز شویم.بر اساس آمارهای سازمان نظام پزشکی، در ایران 45 هزار و 233 نفر پزشک متخصص داریم که سرانه پزشک متخصص به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت، معادل 5.3 می‌شود! یعنی به ازای هر 10 هزار نفر در ایران، کمتر از 6 پزشک متخصص وجود دارد، در حالی که بسیاری از کشورهای پیشرفته و حتی منطقه، بیش از 20 پزشک متخصص به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت دارند.
مقایسه وضعیت ایران از لحاظ تعداد پزشک متخصص با بسیاری از کشورهایی که حتی جزو کشورهای بسیار پیشرفته نیز به شمار نمی‌روند، نشان می‌دهد که ایران از نظر سرانه پزشک متخصص به ازای جمعیت، در قعر جدول قرار دارد! به طوری که کشورهایی مانند بلغارستان، قبرس، لهستان و ترکیه نیز بیش از ایران به تربیت پزشک متخصص پرداخته‌اند.
کمبود پزشک در شرایط بحرانی مانند کرونا، بیش از پیش ملموس است؛ نبود نیروی کارکافی برای رسیدگی به وضعیت بیماران از یک سو و افزایش فشار به کادر درمان از سوی دیگر، منجر به این می‌شود که در مواقع بحرانی مانند شیوع بیماری کرونا، نظام سلامت تاب آوری خوبی در مقابله با بیماری نداشته باشد و کیفیت ارائه خدمات درمانی نیز کاهش یابد.
همان طور که ملاحظه می‌شود ایران از نظر سرانه پزشک به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت نیز از بسیاری از کشورها مانند گرجستان، قزاقستان، ارمنستان و حتی مغولستان نیز در رده بندی پایین‌تری قرار دارد.
پایین بودن سرانه پزشک در کشور علاوه بر تبعات منفی که بر نظام سلامت دارد، منجر به کاهش دسترسی مردم به خدمات درمانی و کاهش زمان ویزیت کردن بیماران می‌شود؛ مسئله‌ای که این روزها بسیاری از مردم از آن شاکی هستند.
حداقل زمان استاندارد ویزیت حدود 15 دقیقه است این در حالی است که در ایران، متوسط مدت زمان ویزیت شدن توسط پزشک، به کمتر از پنج دقیقه می‌رسد!
به وجود آمدن نارضایتی در دریافت خدمات درمانی از یک سو و کاهش توان جسمی و روانی پزشکان متخصص از سوی دیگر، از معضلاتی است که در پی کمبود پزشک در کشور ایجاد شده و ضروری است ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی عمومی و تخصص افزایش یابد تا علاوه بر برداشته شدن فشار کاری از روی رزیدنت‌ها، کیفیت ارائه خدمت به مردم نیز افزایش یابد اما عملاً در نظام سلامت دغدغه‌ای برای رفع این مشکلات دیده نمی‌شود!
کمبود پزشک در سیستان و بلوچستان
 بیداد می کند
نماینده مردم سیستان و بلوچستان گفت: استان سیستان و بلوچستان با مشکل جدی کمبود پزشک مواجه است. سرانه پزشک عمومی و متخصص نسبت به جمعیت استان وضعیتی نامناسبی دارد. این موضوع در جنوب استان حادتر است.
معین الدین سعیدی، نماینده مردم سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس درباره کمبود پزشک در استان سیستان و بلوچستان، گفت: استان سیستان و بلوچستان با مشکل جدی کمبود پزشک مواجه است. سرانه پزشک عمومی و متخصص نسبت به جمعیت استان وضعیتی نامناسبی دارد. این موضوع در جنوب استان حادتر است.
وی ادامه داد: علاوه بر کمبود پزشک، استان سیستان بلوچستان با کمبود بیمارستان هم مواجه است. درحال حاضر اگر کسی بخواهد از چابهار به نزدیکترین بیمارستان سیستان و بلوچستان برود باید ۷۵۰ کیلومتر راه طی کند.
نماینده مردم سیستان و بلوچستان با بیان اینکه باید ظرفیت رشته های پزشکی استان را بالا ببریم گفت: استان سیستان و بلوچستان دانش آموزان بسیار مستعدی دارد. دبیرستان های شبانه و روزانه خیلی خوبی در استان وجود دارد که هر ساله دانش آموزان خوبی تربیت می کند ولی به علت ظرفیت محدود رشته های پزشکی نمی‌توانند در رشته پزشکی تحصیل کنند.
سعیدی در پایان تصریح کرد: تعداد پزشک در استان باید افزایش یابد. تنها راه این کار افزایش سهمیه های بومی رشته های پزشکی و پیراپزشکی است. در صورتی که ظرفیت پذیرش رشته های پزشکی افزایش یابد نه تنها در سیستان و بلوچستان بلکه در هیچ کجای ایران مشکل کمبود پزشک نخواهیم داشت.