‌کریدور ریلی جلفا-روسیه-اروپا که پیش از این بستری جهت انتقال کالای وارداتی و صادراتی ایران و شوروی سابق بود، از ۳۰ سال پیش مسدود است، کارشناسان بازگشایی این خط را مستلزم دیپلماسی منطقه‌ای در قفقاز جنوبی می‌دانند که ظاهرا حرکت‌هایی در این‌باره از سوی ایران آغاز شده است.به گزارش اقتصادسرآمد از فارس، توسعه کریدورهای ترانزیتی کشور و تمهیدات ویژه برای صاحبان کالا از نظر تعرفه و ایمنی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای جذب صاحبان کالا و ‌رقابت سالم با کریدورهای منطقه‌ای است.کشور ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی بر سر چهار راه ترانزیت دنیا و منطقه واقع شده است، ایران در میزبانی از کریدورهای شمال-جنوب و شرق-غرب نقش ویژه‌ای دارد.کشورهای تازه استقلال یافته شمال ایران و اطراف خزر، نیاز جدی به دسترسی به آب‌های آزاد برای صادرات و واردات دارند و در این حوزه ایران با دارا بودن 3 بندر کلیدی و استراتژیک امام خمینی (ره) و خصوصا چابهار و بندر شهید رجایی، امکان جذب کالای ترانزیتی ز‌یادی دارد.بندر چابهار ایران به عنوان بندر اقیانوسی به آب‌های آزاد متصل است و با افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری همچنین ‌اتصال خط ریلی در آینده، یکی از کانون‌های بار منطقه برای کشورهای حاشیه خزر خواهد شد.حال در این شرایط وظیفه ما تکمیل حلقه‌‌های مفقوده ترانزیتی در‌ کریدورهای منتهی به کشورمان و ایجاد مسیرهای جدید ترانزیتی در منطقه با ایجاد مشوق‌های جذاب است.یکی از این کریدورهای ترانز‌یتی ریلی که در همین ماه جاری راه‌اندازی شد،کریدور ترکیبی هلسینکیِ فنلاند-‌ناواشیوایِ هند با محوریت عبور از‌ روسیه و ایران است.
در راستای توسعه کریدورهای منطقه‌ای ریلی، یک محموله ریلی کانتینری شامل 32 دستگاه کانتینر 40 فوت در قالب دو قطار 16 کانتینری روز 21 خرداد 1400 از هلسینکی فنلاند حرکت کرد‌ و با عبور از قلمرو روسیه و آذربایجان، ‌صبح روز هشت تیر وارد آستارای ایران شد، این کانتینرها از آستارا تا رشت به دلیل نبود خطوط ریلی‌ از طریق کامیون حمل می‌شود و از ایستگاه راه‌آهن رشت، مجدداً این کانتینرها سوار بر قطار می‌شود و تا بندر شهید رجایی ادامه سیر خواهد داد، سپس از بندر شهید رجایی با کشتی به بندر ناواشیوای هندوستان منتقل خواهد شد. کریدور مهم ریلی جلفا-روسیه-اروپا، مسیری که 30 سال مسدود است.یکی دیگر از این کریدورها، کریدور ریلی جلفا-روسیه-اروپا است که در سال‌‌های دور فعال بود اما به چندین دلیل‌ حدود 30 سال مسدود مانده است‌.
پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی که همسایه شمالی ایران محسوب می‌شد، شبکه‌های ریلی دو کشور از مرز جلفا به یکدیگر متصل بود، این اتصال بستری جهت انتقال کالاهای وارداتی و صادراتی پرحجم از این مرز به شمار می‌رفت، طوری که گذر سالانه 4 میلیون تن بار از راه‌آهن جلفا برآورد شده است. پس از فروپاشی شوروی، با به وجود آمدن کشورهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان و بروز اختلافات آن ها بر سر تملک منطقه قره باغ، دو کشور مذکور راه‌آهن را به روی یکدیگر مسدود کرده و در نتیجه اتصال ریلی ایران-روسیه-اروپا نیز قطع شد.به عقیده کارشناسان، با توجه با اتفاقات و تحولات اخیر که موقعیت ترانزیتی ایران را بیش از پیش در کانون توجه قرار داده ‌، لازم است ظرفیت های بالقوه در این حوزه مورد بازبینی مجدد قرار گیرد* کارشناس حمل‌و‌نقل: بازگشایی راه‌آهن بین‌المللی جلفا ایران را رقیب‌ ترانز‌یت کانال سوئز می‌کند.علی ضیائی، کارشناس اقتصاد حمل و نقل، در این‌باره پیش از این به فارس گفته بود: کریدورهای گذرنده از ایران در دو دسته شمال-جنوب و شرق-غرب طبقه بندی می‌شوند‌، کریدور شمال-جنوب مختص ارتباط روسیه و کشورهای آسیای میانه به آب های آزاد جنوبی و کشورهای حوزه خلیج فارس بوده و کریدور شرق-غرب آسیا و در راس آن چین را به اروپا متصل می سازد.به گفته وی، تنها محوری که در آن هر دو کریدور یاد شده بر یکدیگر منطبق می شوند، کریدور گذرنده از شمال غرب کشور است، در صورت بازگشایی مجدد راه‌آهن بین المللی جلفا، ترانزیت ایران در قامت رقیبی برای کانال سوئز ظاهر خواهد شد و کشتی‌هایی که از آسیای راهی اروپا می‌شوند می‌توانند به جای عبور از دریای عرب، تنگه باب المندب، دریای سرخ، کانال سوئز و دریای مدیترانه، از بنادر جنوبی ایران وارد خشکی شده و با سرعت به مراتب بیشتری از منطقه قفقاز به روسیه و سپس اروپا برسند، راه آهن جلفا بستر برقراری کریدور شمال-جنوب نیز خواهد بود.موضوع را از سعید رسولی، مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، پیگیری کردیم. وی در این‌باره به خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس می‌گوید: در کریدور شمال ـ جنوب، 3 شاخه شرق دریای خزر، شاخه میانی خزر و شاخه غرب دریای خزر را داریم.