بررسی« اقتصاد سرآمد» از باید و نبایدهای ایفای نقش حمل ونقل در ایجاد توسعه پایدارشهر

چالش‌های اساسی فراروی برنامه‌ریزی شهری

گروه راه و ساختمان - حمل‌ونقل و جابه‌جایی مسافر و کالا در جوامع پیشرفته امروزی از اهمیت زیادی برخوردار است و جابه‌جایی آسان، ایمن، راحت و اقتصادی حرف اول را می‌زند. ا مین نیاز‌های اقتصادی و اجتماعی شهروندان، برطرف کردن مشکلات محیط زیست به ویژه آلودگی هوا، حل مشکل ترافیک و جابه‌جایی و انتقال آسان و راحت مردم ازجمله اهداف و خواسته‌های اصلی مسئولین و مردم است که با توسعه فضای ناوگان حمل‌ونقل عمومی امکان‌پذیر است.
یکی از نخستین اقدامات برای گسترش خدمات عمومی و محرومیت‌زدایی در همه‌جای جهان، راه‌سازی و جاده‌سازی است و این مهم در کشور ما ایران نیز همواره جز اولویت‌های برنامه‌های توسعه‌ای قرار داشته است. بر طرف نشدن نیاز قابلیت دسترسی به راه‌ها و جاده‌های مناسب یکی از مهمترین موانع در رسیدن به اهداف توسعه پایدار شهری و روستایی می‌باشد. بنا بر این قابلیت دسترسی به جاده‌های اصلی و فرعی، خطوط ریلی، آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه پایدار می‌تواند اثرات مستقیمی بر توسعه پایدار شهری و روستایی در کشور داشته باشد.
امروزه نقش و جایگاه وسایل نقلیه عمومی در رفع چالش‌های درون‌شهری کاملا مشخص و قابل تامل است و تمامی کارشناسان اقتصادی و اجتماعی بر این واقعیت تاکید دارند که توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی در سلامت جسمی و روانی جامعه تاثیر فراوانی دارد، با کاهش وسایل نقلیه شخصی، ترافیک و آلودگی هوا کاهش می‌یابد و مسافران باامنیت، راحتی و فراغ بال بیشتری به تردد می‌پردازند و کیفیت زندگی در شهر‌ها تغییر خواهد کرد، البته این مسئله مستلزم فرهنگ‌سازی، برنامه‌ریزی در حوزه مدیریت فرهنگی و اجتماعی و همکاری مردم با مسئولان و نهاد‌های اجرایی است. 
به طور کلی از مهمترین شاخص‌های توسعه یافتگی مناطق مختلف، ساخت مسیرهای ارتباطی از جمله جاده‌های اصلی و فرعی، خطوط ریلی، بزرگراه و آزادراه‌هاست که تحقق آن به بهبود شاخص‌های اقتصادی و تجاری منجر می‌شود. استان اصفهان به عنوان یکی از مقاصد عمده گردشگری کشور با هزار و ۵۰۰ کیلومتر راه به عنوان چهارراه ترانزیت و حمل و نقل کشور و ارتباط با شمال به جنوب و شرق به غرب کشور از اهمیت تردد بالایی برخوردار است و با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی، رتبه نخست حمل بار و رتبه سوم حمل مسافر را در کشور داراست. 
نقش حمل ونقل در ایجاد توسعه پایدارشهر
حامد صالح آبادی کارشناس حمل و نقل و مدیریت شهری در گفت و گو با روزنامه اقتصاد سرآمد در  خصوص ارتباط ایجاد زیرساخت حمل و نقل و درامد پایدار به خبرنگار ما، گفت: موضوع راه با توجه به نقش و اهمیت آن در رشد و توسعه، همواره مورد توجه ویژه دولت‌ها بوده و هست، زیرا که بهبود وضعیت راه‌ها می‌تواند به نوعی تضمین کننده اقتصاد یک منطقه باشد چرا که این امر سبب تسریع حمل و نقل جاده‌ای و کاهش مصرف سوخت گردیده و به لحاظ زیست‌محیطی نیز دارای آثار و تبعات مثبتی خواهد بود.
اقتصاد شهر و آسایش مردم 
وی در ادامه افزود: امروزه یکی از شاخصه‌های توسعه یافتگی شهرها پیشرفت در بخش حمل و نقل است؛ حمل و نقل پایدار شهری در واقع حرکت روان وسایل نقلیه، مردم و کالاها است که تامین کننده آسایش مردم و پایداری محیط با مطلوبترین هزینه و تلاش است.
اثرات عمیق حمل و نقل بر اقتصاد شهری
این کارشناس مدیریت شهری تصریح کرد: اثرات عمیق حمل و نقل همان گونه که در شاخص‌های کلان کشور باقی می‌ماند در ساختارهای شهر نیز مشاهده می‌شود؛ بعضی کارشناسان معتقدند هر واحد رشد اقتصادی در کشورها مستلزم یک و نیم تا دو واحد رشد در مجموعه بخش حمل و نقل است و به همین جهت از آن به عنوان زیربنای توسعه نام برده می‌شود و برای برنامه‌ریزی پایدار و جامع سیستم حمل و نقل بهتر آن است که مجموعه‌ای متوازن از شاخص‌ها که ترکیبی از اهداف اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی باشد را در نظر بگیریم.
نقطه تعادل حمل و نقل و درآمد پایدار
وی تصریح کرد: کیفیت گزینه‌های سفر تأثیر زیادی بر نقطه تعادل ترافیک دارد از این رو برنامه‌ریزی برای داشتن حمل و نقل پایدار اثرات توسعه آن را در کارایی اقتصادی، مصرف منابع و عدالت اجتماعی مورد توجه قرار داده و به کاهش اثرات زیست‌محیطی، افزایش بازدهی سیستم حمل‌ونقل و بهبود وضعیت زندگی اجتماعی منجر خواهد شد.
یکی از چالش‌های اساسی فراروی برنامه‌ریزی شهری در اواخر قرن بیستم، رشد پیوسته میزان ترافیک بوده که دستیابی به توسعه شهری پایدار را تحت تأثیر قرار داده است. شبکه‌های حمل و نقل نه تنها در جا به جایی کالا و مسافر بلکه بر روند توسعه نیز تأثیرگذار است، بلکه شبکه معابر درون شهری امکان توسعه اراضی را در طول معابر افزایش داده و تأثیری خطی بر توسعه دارد.
شبکه‌های حمل و نقل از عوامل مهم و مؤثر بر پتانسیل توسعه مناطق شهری به شمار می‌روند؛ تغییر سامانه‌های حمل و نقل سنتی و احداث و استفاده از شبکه جدید حمل و نقل، توازن‌های مناطق در جذب توسعه را بر هم می‌زند و تأثیر شبکه قطار شهری بر پتانسیل توسعه شهری به صورت ایجاد گره‌های پیرامون ایستگاه‌ها است. در تعاریف پایداری شهر و پایدار بودن حمل و نقل به چند ویژگی اشاره شده که به طور کلی در سه شاخه قرار می‌گیرد تا بدانیم آیا زندگی در شهر به سمت پایداری منتهی می‌شود یا خیر! اگر وسایل حمل و نقل عمومی شهر همچون اتوبوس، قطار شهری، تراموا یا مونوریل برخوردار از سه ویژگی مهم داشتن هوای پاک، فضای آرام و بدون شکایت‌های ناشی از سروصدا همچنین ایمنی بالا باشد، به سمت پایداری حرکت شده است.
چالش‌های اساسی فراروی برنامه‌ریزی شهری
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه