ضرورت احداث کارخانجات کشتی­‌سازی در گفت و گو با کارشناس دریایی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر

جای کارخانه بزرگ کشتی‌سازی در مکران خالی است

گروه اقتصاددریا - یکی از الزامات تمرکز جمعیت در سواحل، رونق دادن به صنایع دریایی مانند صنعت کشتی­‌سازی است چراکه یک صنعت پراشتغال می­باشد که می تواند علاوه بر اشتغالزایی زیاد برای طبقه کارگری و مهندسی، میتواند سواحل مکران را تبدیل به مرکز صنعتی نماید. صنعت کشتی­‌سازی با حدود ۱۰۰ صنعت جانبی در تماس است و می‌تواند زنجیره­ بزرگی از صنایع را در سواحل مکران رونق دهد.
محمد مونسان کارشناس دریایی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر در مصاحبه با تسنیم معتقد است که حداقل یک یا دو کارخانه بزرگ کشتی­‌سازی باید در سواحل ۸۵۰ کیلومتری مکران احداث شوند. در این زمینه گفت‌وگویی با وی انجام داده­‌ایم.
از نظر شما ضرورت احداث یک کارخانه بزرگ کشتی‌­سازی در سواحل مکران چیست؟
مونسان: وقتی در یک منطقه قرار است یک بندر بزرگ برای تردد و پهلوگیری کشتی‌­های بزرگ اقیانوس­‌پیما احداث شود باید حتما در مجاورت آن یک کارخانه بزرگ برای تعمیرات کشتی‌­ها وجود داشته باشد. متاسفانه در فاصله بندرعباس تا چابهار هیچ کارخانه بزرگی برای تعمیرات کشتی‌های اقیانوس­ پیما وجود ندارد. اگر یک کشتی در چابهار دچار خرابی یا سانحه شود باید فاصله ۸۵۰ کیلومتری تا کارخانجات بندرعباس را طی کند که این اصلا منطقی و عملی نیست. یا اینکه به کشور امارات یا پاکستان برود که آنهم مسافت زیادی است و فرصت­ سوزی است.  
بزرگترین کارخانجات کشتی‌­سازی در جنوب کشور در کجا مستقر هستند؟
مونسان: در جنوب کشور، همه کارخانجات بزرگ با قابلیت تعمیر یا ساخت کشتی­های اقیانوس­پیما در سواحل خلیج‌فارس مستقر هستند که شامل سه کارخانه در بندرعباس (ایزوایکو، شهید درویشی و کارخانجات نیروی دریایی ارتش در مجاورت بندر شهید رجایی و باهنر)، در بوشهر (صدرا در مجاورت بندر بوشهر) و برخی کارخانجات کوچک‌تر در خرمشهر و نزدیکی بندر امام خمینی می‌­باشند. ولی وقتی صحبت از احداث بزرگترین بندر اقیانوسی کشور در چابهار می­شود هیچ صحبتی از ضرورت احداث کارخانجات کشتی­‌سازی و تعمیر کشتی نمی­‌شود متاسفانه.
مهم‌ترین مشخصه و نیاز یک کارخانه کشتی‌­سازی چیست؟
مونسان: طبیعتا برای سواحل دریای عمان و بندر شهید بهشتی باید کارخانه­ای داشته باشیم که قابلیت تعمیرات کشتی­های اقیانوس­‌پیما و نفتکش‌­های بزرگ با طول حدود ۳۰۰ متر را داشته باشد پس بنابراین حتما کارخانه­ای که ساخته می­شود باید دارای حوضچه خشک (داک خشک) باشد همانند کارخانجات ایزوایکو بندرعباس که دارای دو حوضچه خشک به طول ۳۷۵ و ۳۸۵ متر، عرض ۸۴ و ارتفاع ۱۴ و نیم متر است که جزو بزرگترین داک­های خشک منطقه غرب آسیا محسوب می­شوند. ضرورتا باید حداقل یکی از این نوع کارخانجات در سواحل مکران احداث گردد.
از نظر امنیتی نیز اهمیت دارد؟
مونسان: مسلما اهمیت امنیتی دارد. فرض کنید به هر دلیلی روزی برسد که تنگه هرمز بسته شود. کشتی­های تجاری و مخصوصا نظامی برای انجام تعمیرات باید به کدام کارخانجات معتبر کشتی­‌سازی در سواحل ایران مراجعه کنند؟ به نظرم ضرورت و اهمیت امنیتی آن بسیار واضح­تر از جنبه­های اقتصادی و صنعتی آن است. ضرورتا ارگان­‌های نظامی به ویژه نیروی دریایی ارتش باید یک کارخانه کشتی­‌سازی (و تعمیرات کشتی) همانند آنچه در بندرعباس دارد باید در چابهار یا جاسک نیز احداث کند. اخیرا هم نیروی دریایی ارتش و هم نیروی دریایی سپاه اقدام به افتتاح و آب اندازی کشتی­های نظامی بسیار بزرگ پشتیبانی کرده­اند مانند ناوبندر مکران (ارتش) و ناو پشتیبانی رودکی (سپاه) برای پشتیبانی دور در دریای عمان و اقیانوس هند.
ناو بندر مکران نیروی دریایی ارتش
این موارد نشان از رویکرد آینده قوای نظامی ایران دارد. حالا سوال منطقی اینجاست که آیا می­‌شود محل ماموریت این شناورها در دریای عمان، دریای عرب و اقیانوس هند باشد و محل تعمیرات آنها در کارخانجات خلیج‌فارس؟!. وزارت دفاع نیز می‌تواند خلا پشتیبانی صنعتی این ناوگان را در آینده در سواحل مکران پر نماید.
سهم این کارخانجات در توسعه سواحل مکران و محرومیت زدایی این مناطق چیست؟
مونسان: یکی از نقاط ضعف سواحل مکران اینست که دارای امکانات صنعتی کمی هست و نمی­توان یک منطقه صنعتی معتبر و مجهز در آن یافت. به تبع آن، اشتغالزایی صنعتی در آن نیز بسیار کم است. صنعت کشتی­‌سازی یک صنعت پراشتغال می‌­باشد که علاوه بر اشتغالزایی زیاد برای طبقه کارگری و مهندسی، می‌تواند سواحل مکران را تبدیل به مرکز صنعتی نماید.
توسعه سواحل مکران برگ برنده ایران در تجارت جهانی
صنعت کشتی‌­سازی با حدود ۱۰۰ صنعت جانبی در تماس است و می تواند زنجیره­ بزرگی از صنایع را در سواحل مکران رونق دهد. مثلا گفته می شود که در کارخانجات ایزوایکو بندرعباس در زمینی به مساحت ۱۱۰۰ هکتار، برای ۵ هزار و ۲۰۰ نفر شغل مستقیم ایجاد کرده و برای ۴ برابر این عدد نیز اشتغال غیرمستقیم ایجاد کرده است. به تنهایی برای تعمیر یک کشتی نفتکش برای ۵۰۰ نفر ایجاد اشتغال می­شود. ارزش این نوع اشتغال زایی از آن جایی بیشتر درک می­شود که علاوه بر اشتغال فراوان کارگری، باعث جذب و اشتغالزایی مهندسین و طبقه تحصیلکرده به این نواحی می­‌شود.
تعمیر و ساخت کشتی در سواحل مکران ضرورتی است که اگر امروز فهمیده نشود شاید فردا جبران آن خیلی مشکل باشد چراکه طراحی و ساخت و تجهیز یک کارخانه کشتی‌­سازی دارای داک خشک ممکن است نزدیک به یک دهه زمان ببرد. احداث دو کارخانه در دو محل چابهار و جاسک می تواند کمکی باشد به توسعه متوازن 
سواحل مکران.
 جای کارخانه بزرگ کشتی‌سازی در مکران خالی است
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه