گروه راه و ساختمان- به دلیل همجواری آبی ـ خاکی با ۱۵ کشور و جمعیتی قریب به ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون نفر در اطراف خود، بصورت بالقوه بالاترین ظرفیت برای ترانزیت درون منطقه ای را داراست. همچنین کشورمان به دلیل قرار گرفتن در جنوب دریای خزر و وضعیت آب و هوایی گرمسیری نسبت به کشورهای واقع در شمال، شرق و غرب این دریاچه که می تواند انتقال کالا را راحت تر کند، بهترین مسیر برای عبور کالا از کشورهای تولیدکننده در شرق جهان (چین و شبه قاره هند) به کشورهای مصرف کننده در اروپا است. وضعیت مشابهی (از نظر استراتژیک بودن کشورمان) نیز در خلیج فارس و ورودی اقیانوس هند داریم که در میان کشورهای تولیدکننده نفت در غرب آسیا، کم نظیر یا حتی بی نظیر محسوب می شود.
به گزارش اقتصادسرآمد، کارشناسان صنعت حمل و نقل معتقدند اگرچه ایران ظرفیت بالقوه ای برای ترانزیت دارد اما به دلایلی چون وجود قوانین و دستگاه های ذی ربط متعدد، زمان حمل از مسیر ایران برای صاحب کالا به صرفه نیست.
در عین حال بر این عقیده اند که این صنعت سبب افزایش قاچاق می شود در حالی که نمایندگان بخش خصوصی و مدیران دولتی در حوزه ترانزیت با تاکید بر ضرورت توسعه ترانزیت، برخی حاشیه‌سازی‌ها مبنی بر بالا بودن سهم قاچاق در این حوزه را غیرواقعی خواندند.
فرهاد فزونی رئیس کمیته حمل و نقل اتاق بازرگانی تهران، عنوان کرد: در سال‌های گذشته ارزش دلاری قاچاق در حدود ۲۴ میلیارد دلار عنوان می‌شد، اما اکنون برخی صحبت از ۱۰ میلیارد دلار قاچاق از طریق ترانزیت و آن هم با کامیون و از مرزهای زمینی به میان می‌آورند اما در این میان سخنی از میزان قاچاق لنج‌ها و قاچاقی که از طرق دیگر وارد کشور می‌شود، مطرح نمی‌شود.
وی سپس به ابهام در آمارهایی که گه‌گاه ارائه می‌شوند، اشاره کرد و گفت: در مقطعی عنوان می‌شد روزانه ۲۰ میلیون لیتر سوخت از کشور قاچاق می‌شود، در حالی که امکان هرگونه تخلف و قاچاق در برخی حوزه‌ها به حداقل رسیده، اما صحبت از میلیاردها دلار قاچاق یخچال ساید بای ساید و ماشین لباسشویی و از این قبیل وسائل می‌شود.
فزونی در ادامه سخنانش توضیح داد: اخیرا اعلام ‌می‌شود اسنادی یافت شده که نشان‌دهنده قاچاق در ترانزیت است، خواسته بخش خصوصی این است که اگر اسنادی وجود دارد به دادگاه ارائه شود. چرا که فردی که این اسناد را در اختیار داشته باشد و به محاکم قضایی ارائه نکند، خود شریک جرم تلقی ‌می‌شود. اما به نظر ‌می‌رسد این حمله‌ها بیشتر با هدف منحرف کردن ترانزیت یا توقف آن صورت ‌می‌گیرد.
مصطفی آیتی، مدیرکل دفتر ترانزیت گمرک ایران هم می گوید: در فضای فعلی، عده‌ای که ترانزیت را ‌نمی‌شناسند و الفبای منافع ملی را ‌نمی‌دانند به‌رغم تاکیدات مقام معظم رهبری در توسعه و تسهیل ترانزیت و تاکید اسناد بالادستی در توسعه ترانزیت، برخلاف جهت ترانزیت حرکت ‌می‌کنند.
وی افزود: ترانزیت بیمار است و اگر امروز به وضعیت این بیمار رسیدگی نشود و اجازه داده شود جریانات مشکوک و نادانی که در حال ضربه زدن به ترانزیت هستند به کار خود ادامه دهند، باید فاتحه ترانزیت را خواند. بنابراین اگر کسی نداند با این هجمه‌ها مسیر ترانزیت جمهوری اسلامی ایران در حال محو شدن است یا نادان است یا اگر به این مساله آگاه بوده و اقدامی ‌نمی‌کند بر خلاف منافع ملی گام بر ‌می‌دارد.
آیتی در ادامه با بیان اینکه درآمد یک محموله ترانزیتی کمتر ۲۵ میلیون تومان یا ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ دلار نیست، ادامه داد: سهم قاچاق در ترانزیت چنان اندک است که محلی از اعراب ندارد و کسی که روی این مساله انرژی ‌می‌گذارد یا نادان است یا بیکار.
در عین حال، محمدجواد عطرچیان مدیرکل سابق ترانزیت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای  درباره وضعیت فعلی ترانزیت از مسیر ایران گفت: ترانزیت در کشورمان در طول سال های اخیر همواره رقمی میان ۸ تا ۱۲ میلیون تن کالا در نوسان بوده و نسبت به سال های گذشته که از نظر زیرساخت ها توسعه کمتری داشتیم، تنها ۱۰ درصد رشد داشته است.
وی علت عدم توسعه ترانزیت را مشکلات نرم افزاری و نه سخت افزاری عنوان و تصریح کرد: ما مشکل سخت افزاری خاصی نداریم ولی ازآنجایی که نتوانسته ایم بر مشکلات نرم افزاری فائق شویم، در حال از دست دادن بازار پُربار ترانزیت کالا از مسیر ایران هستیم.