گروه راه و ساختمان - برای فعال سازی ظرفیت های ترانزیت کشور تعیین سیاست های کلان در قبال موافقت نامه های منطقه ای و فرامنطقه ای نظیر ابتکار کمربند-راه چین، ضروری و لازم است توسعه زیرساخت های ترانزیتی حمل و نقل به صورت فعالانه با سیاست های کلان کشور در قبال این موافقت نامه ها همراه باشد. که به نظر می رسد در موافقت نامه های اخیر کشورمان این مهم مغفول مانده است چرا که با پیشرفت روز به روز کشورهای همسایه در ایجاد زیرساخت های ترانزیت، این ایران است که در جاده ابریشم محدود به فضایی بسیار اندک شده است. 
به گزارش اقتصادسرآمد، یکی از ظرفیت های ویژه اقتصادی ایران، موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر کریدورهای بین المللی حمل و نقل بار و مسافر است؛ ظرفیتی که طی دهه های گذشته مرتب توسط مسئولان و کارشناسان این بخش درخصوص مزیت های آن صحبت شده است، اما در عمل نه تنها پیشرفت پایداری در آن حاصل نشد، بلکه در سال های اخیر به دلیل فعال شدن برخی از زیرساخت های لجستیکی و ترانزیتی در کشورهای همسایه و یافتن مزیت رقابتی نسبت به ایران، که موجب دور خوردن ایران در ترانزیت کالا شده است، و نیز شدت یافتن فشار تحریم های اقتصادی علیه ایران، شاخص های عملیاتی ترانزیت با پسرفت نیز مواجه شدند. در ارزیابی های بودجه ای آمده است. در بودجه سالیانه طرح های توسعه ریلی وجود دارد، اما اعتبار پیش بینی شده برای بخش ریلی در سال های اخیر، همواره حدود نصف اعتبارات جاده ای به عنوان رقیب اصلی ریلی بوده است. جدای از ناکافی بودن اعتبارات در نظر گرفته شده در بخش ریلی، عدم یکپارچگی کامل شبکه ریلی کشور با کشورهای همسایه و نیز عدم حصول نتیجه ایده آل از فعالیت بخش اقتصادی دستگاه دیپلماسی کشور، ازجمله دلایل عدم تحقق پیش بینی های برنامه در زمینه سهم بخش ریلی کشور از جا به جایی بار ترانزیت است.روبرت بیگلریان عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با روزنامه اقتصاد سرآمد،  در توضیح مخاطرات از دست رفتن موقعیت تجاری و ترانزیتی ایران در میان کشورهای منطقه به دلیل دستیابی آن ها به زیرساخت های مکفی ترانزیت کالا، به خبرنگار ما گفت: در برنامه ششم توسعه، ترانزیت کشور باید 30 درصد افزایش می‌یافت، اما متأسفانه در هر سه بخش جاده‌ای، ریلی و دریایی به ترتیب 13، 44 و 22 درصد افت داشته است.
تعلل ایران، پیشرفت زیرساخت ترانزیت 
در کشورهای همسایه
وی با تاکید بر این مهم که در دوران غفلت از مباحث ایجاد زیر ساخت‌های ترانزیتی کشورهای همسایه در تلاش برای تقویت این بخش بوده اند، افزود: همزمان با این تعلل، زیرساخت‌های ترانزیتی در کشورهای همسایه ایجاد و باعث دور خوردن ایران در ترانزیت کالا شده است.
این نماینده حوزه انتخابیه ارمنی‌های اصفهان و جنوب کشور در مجلس شورای اسلامی با اشاره به این نکته که پرداختن به موضوعی، مباحث دیگر در کشور را از خاطر مجریان حمل و نقل بازمی دارد، افزود: در سال های اخیر متاسفانه با افت ترانزیت کشور در هر سه بخش جاده‌ای، ریلی و دریایی مواجه هستیم.
ضرورت های فراموش شده ترانزیت ایران
وی ضمن یادآوری ضرورت همسویی توسعه زیرساخت ترانزیتی با سیاست های کلان کشور در قبال موافقت نامه کمربندراه، تصریح کرد: طبق ماده 30 از قانون برنامه ششم توسعه، به منظور تسهیل تجارت و رقابت پذیرکردن فعالیت های حمل و نقل با توجه به مزیت های نسبی در زنجیره عرضه و خدمات ترابری منطقه ای و بین المللی، دولت مجاز است نسبت به تهیه طرح مکان یابی پایانه های کانتینری و حمل و نقل ترکیبی در شبکه اصلی و ترانزیتی کشور اعم از شمالی، جنوبی، شرقی و غربی و نیز شبکه آسیایی از طریق بخش خصوصی و تعاونی اقدام کند.
خطر حذف ایران از پروژه های ترانزیتی منطقه
بیگلریان افزود: پیش از این نیز در خصوص خطر حذف ایران از پروژه یک کمربند یک راه هشدارهایی داده شده بود؛ به خصوص که چینی‌ها سرمایه گذاری سنگینی در بندر گوادر پاکستان کرده و از مسیر پاکستان به افغانستان، به سمت آسیای میانه و سپس از راه دریای خزر، به ترکیه و اروپا راه دسترسی ایجاد کرده اند.
براساس گزارش اقتصادسرآمد، به نظر می رسد، به منظور فعال سازی ظرفیت های ترانزیت کشور علاوه بر فعال سازی بیش از پیش سازمان توسعه تجارت و نیز معاونت اقتصادی وزارت خارجه، تعیین سیاست های کلان کشور در قبال موافقت نامه های منطقه ای و فرا منطقه ای نظیر ابتکار کمربند-راه چین، ضروری به نظر می رسد و لازم است توسعه زیرساخت های ترانزیتی حمل و نقل کشور به صورت فعالانه با سیاست های کلان کشور در قبال این موافقت نامه ها همراه باشد.
در این میان نباید تاثیرتحریم های چند سال گذشته را بر ایجاد زیرساخت های ترانزیتی کشورمان نادید گرفت هر چند که پیش از ان نیز توجه کافی به حوزه حمل و نقل به رغم وجود آرامش نسبی اقتصادی نمی شد. براساس گزارش سازمان برنامه و بودجه با عنوان عملکرد قانون برنامه ششم توسعه در سال های گذشته به دلیل تحریم ها محقق
 نشده است.
در حالی که مزیت جغرافیایی ایران، می تواند برگ برنده ما در توسعه ترانزیت باشد، اما ترکیه با کاستن از هزینه و زمان عبور کالا، توانسته دریای خزر را به مسیری جذاب برای صاحبان بار تبدیل کند. عزیمت قطار باری از ترکیه به سمت چین، علاوه بر آنکه تعجب بسیاری از کارشناسان اقتصادی در خصوص افزایش قدرت تولید در ترکیه و صادرات کالا به چین را برانگیخت، زنگ خطر را برای فعالان حمل و نقل و متولیان ترانزیت در کشور به صدا دراورد مبنی بر اینکه ایران به زودی از مسیر ترانزیتی کریدور شرق به غرب حذف می‌شود.