بررسی دشواری‌های عرضه انرژی در بورس انرژی در گزارش « اقتصادسرآمد»

سایه بروکراسی‌ دست و پاگیر بر بورس انرژی

گروه بازارسرمایه -  آیین‌نامه عرضه گاز در بورس انرژی پیرو مصوبه مجلس شورای اسلامی در بودجه سال جاری بوده و بر اساس آن پیش‌بینی شده است که شرکت ملی گاز ایران باید حداکثر ده میلیارد متر مکعب گاز را از طریق مکانیزم بورس عرضه کند و در بودجه 1400 آیین‌نامه‌ای با همکاری وزارت نفت تنظیم شد و به تصویب وزیران رسید. فلسفه تصویب این آیین‌نامه اجرای مصوبه مجلس در بودجه امسال بوده است. موضوع دیگری که مطرح بوده این است که به گاز به عنوان یک کالای قابل معامله در بورس، نگاه شود و همچنین باید شرایطی فراهم آید که بخش خصوصی نیز وارد فرآیندهای معاملاتی و تجارت گاز شود. در آیین‌نامه مورد بررسی طیف‌های مختلفی لحاظ شده است به گونه‌ای که علاوه بر فروش داخلی گاز امکان صادرات آن نیز وجود دارد.
در رابطه با صادرات گاز باید گفت که در آیین‌نامه تبیین شده به تمام شرایط این محصول اشاره شده است که شاید بتوان گفت صادرات گاز مهم‌ترین مفاد آن باشد. مفاد مندرج با چارچوبی که شرکت گاز مشخص می‌کند وارد حوزه اجرا می‌شود. صادرات گاز نسبت به سایر فرآورده‌ها از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار بوده و قطعا عرضه شدن گاز در بورس انرژی شرایط صادرات آن را تحت تاثیر قرار خواهد داد و فضای صادراتی جدیدی را ایجاد می‌کند. قابل ذکر است که صادرات به سمتی خواهد رفت که در شرایط تحریمی نیز معاملات بین‌الملل صورت گیرد.
میزان و نحوه معاملات گاز در بورس هنوز مشخص نیست و در اولین اطلاعیه عرضه‌ای که شرکت گاز درخواست آن را بدهد شرایط عرضه و تقاضا همانند سایر معاملات بورسی به روشنی گزارش خواهد شد و بورس فضایی برای شفافیت معاملات است. در واقع عرضه گاز در بورس فرصت تازه‌ای برای آغاز راه‌اندازی بازار گاز در کشور بوده که امید است به خوبی پیش رود و در نهایت شرکت‌ ملی گاز ایران و بورس انرژی ایران همچنین موظف‌ هستند در راستای اجرای این آیین‌نامه، هر سه ماه یک بار گزارش عملکرد درباره معاملات گاز طبیعی را به وزارت نفت، سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی ارائه کنند.
عرضه انرژی در بورس انرژی با دشواری‌های عدیده‌ای همراه بود
حسین نوروزی‌زاده کارشناس حوزه انرژی و بورس در گفت و گو با روزنامه اقتصادسرآمد در خصوص اهمیت عرضه انرژی در بازار بورس و متاثر شدن اقتصاد کشور از آن به خبرنگار ما می‌گوید: هرچقدر که عرضه انرژی در بورس انرژی با دشواری‌های عدیده‌ای همراه بود و تحریم‌های آمریکا هم مزید بر علت شد، ولی عرضه فرآورده های نفتی در رینگ داخلی و در تالار صادراتی با استقبال مناسب خریداران بالاخص در کشورهای همسایه روبرو شده است.
وی توضیح داد: شاید بتوان افزایش قیمت ارز در کشور را یکی از عوامل رشد ارزش معاملات در بورس انرژی دانست، اما نباید از این مهم غافل شد که تعهد شرکت ملی پالایش و پخش و سایر عرضه‌کننده گان به عرضه‌های منظم که سبب جلب اعتماد خریداران در زمینه تداوم این بازار شده، نقش بسزایی در رشد حجم و ارزش معاملات داشته است.
لزوم حذف بروکراسی‌های غیرضروری
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، حذف بروکراسی‌های غیرضروری از سویی، سخت‌گیری‌های بی مورد و تسهیل در انجام فرایند پذیرش محصولات، همچنین صدور کد معاملاتی برای مشتریان خارجی توسط شرکت بورس انرژی و سمات نقش قابل توجهی در رونق بازار فیزیکی بورس انرژی بالاخص رینگ صادراتی داشته است.
وی افزود: بدون تردید از منظری دیگراستفاده از ابزارهای مالی متنوع و جدید جایگاه بورس انرژی در بازار سرمایه کشور را تثبیت و تقویت خواهد کرد، ابزارهایی مانند قرارداد سلف موازی استاندارد، معاملات کشف پریمیوم، قرارداد گواهی ظرفیت، صندوق سرمایه‌گذاری پروژه و مظنه یابی متعهد پذیره‌نویسی اوراق با درآمد ثابت، تجربه موفقی برای رشد و توسعه اقتصاد کشور در بستر بورس انرژی خواهد بود. 
نباید از کمبودها و مشکلات بر سر راه معاملات این بورس به سادگی گذشت
وی گفت: البته با تمام اتفاق های مثبتی که در یکسال گذشته برای بورس انرژی و معاملات رویداده، نباید از کمبودها و مشکلات بر سر راه معاملات این بورس به سادگی گذشت. همچنان یکی از بزرگترین معضلات عملیاتی رینگ صادراتی بورس انرژی عدم امکان نقل و انتقال بدون دغدغه مبلغ معامله و دریافت و پرداخت وجه پیش پرداخت است؛ محیا نبودن سامانه معاملات مستقل از جمله معضلاتی است که مشارکت‌کنندگان در این بازار را با مشکلاتی روبرو کرده است.سوالی که در این میان مطرح می‌شود این است که عرضه گاز در بورس کالا موجب تغییری در تعرفه‌های پرداختی این فرآورده می‌شود که پاسخ این سوال خیر است و آن نیز به این دلیل بوده که حجم عرضه در بورس میزان کمی در نظر گرفته شده و تمام فرآیند معاملات گاز طبیعی برای مصوبه مصرف‌کنندگان آزاد نشده است و مصرف‌کنندگان بر اساس قیمت‌های تعزیراتی، گاز را خریداری می‌کنند. در نتیجه افزایش و تغییر قیمتی چه در سطح خانگی و چه صنعتی لحاظ نخواهد شد.
در سال 1400 می‌توانند گاز طبیعی را از یکی از منابع گازهای بازیافتی از مشعل واحدهای عملیاتی، گاز صرفه‌جویی‌شده در قالب گواهی‌های صرفه‌جویی در بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی و طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشو، تامین و در بورس انرژی عرضه کنند. امکان صادرات را در تبصره ماده 6 آیین‌نامه ابلاغ شده می‌توان مورد بررسی قرار داد و قیمت پایه عرضه گاز در رینگ صادراتی بر مبنای حداقل قیمت بازار صادرات هدف تعیین می‌شود.
سایه بروکراسی‌ دست و پاگیر بر بورس انرژی
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه