گروه نفت و انرژی - بر خلاف روند کاهش قیمت مواد خام تولید انرژی خورشیدی در یک دهه گذشته، در چند هفته اخیر قیمت این مواد به شدت افزایش یافته و نگرانی‌هایی را برای سرمایه گذاران در این نوع انرژی ها به وجود آورده است. امسال سهام شرکت های تولید کننده برق خورشیدی تا 18 درصد کاهش یافت درحالی که در سال 2020 سهام این شرکت ها سه برابر شده بود. دلیل این امر افزایش قیمت فولاد، پلی سیلیکون و افزایش قیمت حمل بار در دریا عنوان شده است.
به گزارش اقتصادسرآمد، بر همین اساس، فشارهایی که بر زنجیره تامین این نوع انرژی وارد شده است پتانسیل کاهش هزینه های تاسیسات خورشیدی را محدود کرده است، درحالی که دولت ها متعهد شده اند بعد از پایان شیوع پاندمی کرونا تمرکز خود را بر تولید انرژی های تجدیدپذیر بیشتر کنند. بین سال های 2010 تا 2020 هزینه تولید انرژی خورشیدی تا 80 درصد کاهش یافت اما بر اساس گزارش جدید S&P Platts این کاهش قابل توجه در هزینه های این نوع انرژی به پایان خود نزدیک شده است. برونو برونتی، تحلیل گر اس اند پی پلاتس به فایننشیال تایمز می‌گوید که «داستان برق خورشیدی عوض شده است. در یک دهه گذشته شاهد کاهش هزینه های این نوع انرژی بوده ایم اما حالا بازار این انرژی به ثبات می رسد و حتی باید شاهد افزایش قیمت ها هم باشیم». در ایالات متحده قیمت فولاد کوره گالوانیزه گرم داغ، که در ساخت چهارچوب پنل های خورشیدی مصرف دارد، بیش از دو برابر شده و رکورد جدیدی به ثبت رسانده است. همزمان داده ها هم می‌گوید که قیمت سلول‌های مونوکریستال سلیکون، مدول‌هایی که نور خورشید را به برق تبدیل می کنند، نسبت به زمان مشابه سال قبل یک چهارم افزایش یافته است. علاوه بر آن، بر اساس گزارش شاخص حمل بار کانتینری شانگهای، نرخ حمل بار توسط کشتی در چین امسال 41 درصد افزایش داشته است.
قیمت بالای مواد خام هزینه نصب تاسیسات جدید انرژی خورشیدی
حمیدرضا صالحی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در این‌باره به روزنامه اقتصادسرآمد، می‌گوید: قیمت بالای مواد خام هزینه نصب تاسیسات جدید انرژی خورشیدی را تا 20 درصد بالا می برد و هزینه راه اندازی این تاسیسات را تا سطحی بالا می برد که به هزینه های دو سال پیش نزدیک می شوند.
تحلیلگر اقتصاد انرژی کشورمان، افزود: پیش‌بینی‌های خود از ظرفیت‌های نصب تاسیسات خورشیدی را تا 3.3 درصد کاهش داده به 145 گیگاوات رساندند. با این حال انتظار دارد که در سال 2021 میزان نصب این تاسیسات تا 12 درصد نسبت به سال پیش افزایش یابد.
محدودیت‌های فنی انرژی‌های تجدیدپذیر
وی اظهار کرد: طبق آماری که در کارگروه خورشیدی خانگی انجمن به دست آمد، سالانه حدود 162 هزار دستگاه ساختمان مسکونی در کشور ساخته می‌شود که مجموع سطح زیربنای این ساختمان‌ها برابر 22 میلیون متر مربع است و ما در جلسات کارگروه خورشیدی خانگی انجمن با در نظر گرفتن محدودیت‌های فنی و فرضیاتی در این زمینه به عدد 200 تا 250 مگاوات ظرفیت نصب نیروگاه‌های خورشیدی روی سقف ساختمان‌ها رسیدیم که عدد قابل توجهی است.
عدم توسعه نیروگاه‌های خورشیدی
 در سایز خانگی
وی به بیان دلایل عدم توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در سایز خانگی، گفت: نخستین عامل عدم توسعه، توجیه‌پذیری اقتصادی است. به این معنا که احداث نیروگاه‌های خورشیدی همراه با خرید تضمینی انجام می‌شود که نرخ‌های خرید برق را ساتبا و وزارت نیرو تعیین می‌کنند.
صالحی با تاکید بر این که همچنین مسائل حقوقی نیز وجود دارد که احداث نیروگاه‌های خورشیدی در سقف واحدهای مسکونی را با چالش روبرو می‌کند، یادآور شد: برای محاسبه و پیشنهاد نرخ‌های خرید تضمینی، کارگروه تعیین نرخ خرید برق در انجمن تشکیل شد که جزئیات قیمت تمام شده سامانه‌های خورشیدی در سایزهای گوناگون از جمله خورشیدی خانگی با دقت تمام تعیین شد و در نهایت نتایج فوق همراه با نرخ‌های خرید تضمینی پیشنهادی برای مراجع ارسال شد.
وی اضافه کرد: علاوه بر آن مالیات بر ارزش افزوده‌ای که از واردکنندگان تجهیزات اخذ می‌شود، زمانی که به دست مصرف کننده نهایی خانگی می‌رسد، روی قیمت تمام شده تجهیزات اضافه می‌شود و امکان بازپرداخت آن نیست. بنابراین مصرف کننده نهایی مشمول 9 درصد افزایش قیمت می‌شود. در حالی که در نیروگاه‌های بزرگ، سرمایه‌گذار می‌تواند مبلغ مالیات بر ارزش افزوده پرداختی خود را پس از احداث نیروگاه، باز پس بگیرد. بر اساس گزارشات منتشره، انرژی های تجدیدپذیر به رهبری انرژی خورشیدی می تواند 80 درصد از رشد تولید برق در دهه آینده را تشکیل دهد. آژانس بین المللی انرژی گفت اکنون تولید برق با استفاده از انرژی خورشید ارزان تر از سوزاندن زغال سنگ یا گاز طبیعی در اکثر کشورها است. یک آژانس مستقر در پاریس اعلام کرد: سلول های فتوولتائیک خورشیدی به لطف فناوری های پیشرفته و سیاست هایی که هزینه سرمایه گذاری ها را کاهش داده اند، هم اکنون یکی از ارزان ترین منابع تولید برق هستند. سیستم های فتوولتائیک را می توان به عنوان پنل در خانه ها یا مشاغل و همچنین در پارک ها نصب کرد.
گزارش این آژانس سه سناریو را برای توسعه آینده بازارهای جهانی انرژی بیان می کند که توسط همه گیر ویروس کرونا تحت تاثیر قرار گرفته است. در حالی که سوخت های فسیلی آینده روشنی ندارند، چشم انداز منابع تجدیدپذیر تولید برق روشن و شکوفاست، ضمن اینکه هزینه تولید این نوع انرژی بطور چشمگیری کاهش یافته است. یکی از سناریوهای مطرح شده توسط آژانس بین المللی انرژی، بازگشت تقاضای جهانی انرژی تا اوایل سال 2023 به سطح قبل از بحران، رشد تعداد سیستم های فتوولتائیک و افزایش ظرفیت انرژی خورشید به طور متوسط 12 درصد در سال تا سال 2030 است. طبق این سناریو، تجدیدپذیرها تقریباً 80 درصد رشد تولید برق جهانی را در همین مدت برآورده می کنند و تا سال 2025 به عنوان وسیله اصلی تولید برق از زغال سنگ سبقت می گیرند.