«لایحه قانون کشتیرانی تجاری ایران» در دستور کار دولت قرار گرفت
وزارت راه و شهرسازی با توجه به گذشت مدت زمان طولانی از تصویب قانون دریایی ایران و تغییر و تحولات گوناگون در کشتیرانی تجاری در این مدت، لایحه پیشنهادی جدیدی با عنوان «لایحه قانون کشتیرانی تجاری ایران» را جهت سیر مراحل بررسی و تصویب، به هیئت دولت ارائه کرده است.
به گزارش اقتصادسرآمد، بر اساس اسناد و سوابق تاریخی، کشتی سازی و دریانوردی تجاری و غیرتجاری از سوی ایرانیان و سایر ملل، به قرن های دور باز می گردد و در پاره ای از آثار ادبی این سرزمین همچون شاهنامه نیز مویداتی بر این ادعا یافت می شود.سوابق مذکور حاکی از آن است که ایرانیان از دیرباز به اهمیت موضوع دریانوردی و کشتیرانی واقف بوده اند. اما مقررات حاکم بر موضوعات مختلف کشتیرانی تجاری در سیر تاریخی خود، نوعاً به صورت عرف های منطقه ای تکوین یافته اند. با توجه به گسترش روز افزون تجارت دریایی، لزوم وجود دقت و شفافیت در این مقررات همچنین تسهیل دسترسی همه اشخاص ذیربط به آنها، دولت ها در قرون اخیر به ویژه از قرن ۱۹ میلادی، تدریجاً اقدام به قانونگذاری یا ایجاد تحول اساسی در قوانین خود در این حوزه کردند؛ به طوری که در گذر زمان، در بسیاری از کشورهای جهان که به دریاها و راه های آبی دسترسی دارند و طبعاً بخشی از تجارت ملی یا بینالمللی آنها از طریق به کارگیری و بهره برداری از کشتیهای تجاری انجام میشود، حسب مورد قوانینی تحت عنوان «قانون دریایی» یا «قانون کشتیرانی تجاری» همچنین سایر قوانین و مقررات مربوط و مکمل، تصویب و اجرا شدهاند. در ایران در قرن حاضر، تدوین مقررات در این گستره، با وضع قانون ماهوی آغاز نمی گردد بلکه معدودی از مقررات نوعاً شکلی از جمله آییننامه بندرهای ایران مصوب ۲۴ دی ماه ۱۳۱۷ یا آییننامه ثبت و بهره برداری شناورها مصوب خردادماه ۱۳۳۱، به تصویب مراجع ذیربط رسیدهاند. اما با توجه به اینکه خلا جدی قانونی که مباحث گوناگون مرتبط با حمل و نقل دریایی و کشتیرانی تجاری را پوشش دهد همواره در نظام حقوقی ایران محسوس بود، با اقتباس از برخی قوانین خارجی به ویژه قوانین وقت فرانسه و بلژیک همچنین مقررات پاره ای از کنوانسیون های بینالمللی که دولت ایران متعاقبا به عضویت آنها درآمد، تلاشهایی انجام شد که نهایتاً در تاریخ ۲۹ شهریور ۱۳۴۳، به تصویب قانونی تحت عنوان قانون دریایی ایران با محوریت حمل و نقل دریایی در برخی مباحث مرتبط انجامید که هنوز لازم الاجرا است.
از ایرادات مهم وارد به این قانون، آن است که برخی از مباحث مورد نیاز در این حوزه از جمله انتقال لاشۀ کشتیها و شناورها همچنین یدک کشی را در بر نمیگیرد و در خصوص برخی موضوعات مانند رهن و حقوق ممتاز دریایی، اجاره کشتی و خسارت مشترک دریایی، ناقص و مجمل است و در عین حال، بر خلاف وصف پویایی قوانین و مقررات این حوزه و لزوم به روز بودن آنها، بخش عمده مقررات آن، در سال های گذشته بدون تغییر یا اصلاح باقی مانده است.
این در حالی است که اهمیت و نقش مهم کشتیرانی در گستره تجارت ملی و بین المللی کشور ما همانند سایر کشورهای متصل به دریاها و آبراه ها، کاملاً آشکار است و طبعاً تنظیم مناسب روابط حقوقی دست اندرکاران حمل و نقل دریایی مستلزم تمهید کلیه مقدمات لازم از جمله تدوین قوانین و مقررات مناسب و منطبق با مقتضیات حاکم در این حوزه است. در واقع در تبیین اهمیت و جایگاه کشتیرانی تجاری در جهان کنونی، ذکر همین نکته بس که حسب آمار ارائه شده از سوی مراجع ذیربط، بالغ بر ۹۰درصد از تجارت و حمل و نقل بینالمللی انواع کالاها، از طریق دریاها و آبراه ها و به وسیله کشتی های تجاری مختلف انجام می شود. طبعاً کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست چه اینکه ایران از شمال به دریای خزر و از جنوب به آب های خلیج فارس و دریای عمان متصل است و به ویژه از جنوب، به آب های آزاد ارتباط دارد و بنادر جنوبی کشور، نقشی حیاتی در مبادلات بازرگانی خارجی کشور داشته و کشتی های تجاری دریاپیما، به طور مستمر در این بنادر پهلو میگیرند و اقدام به تخلیه و بارگیری کالا می نمایند.
با توجه به مراتب مذکور، بیش از یک دهه است که ضرورت تدوین قانونی که با لحاظ همه شرایط و مقتضیات مربوط، در برگیرنده سرفصلها و مباحث گوناگون و کشتیرانی بازرگانی با محوریت حمل و نقل دریایی باشد، به طور جدی احساس شده و تلاش هایی نیز در این خصوص به عمل آمده است که سرانجام با صرف وقت و دقت بسیار و حسب مورد، پس از اخذ نظرات اهل فن و مراجع ذیربط، به تدوین پیش نویس قانون کشتیرانی تجاری ایران در سازمان بنادر و دریانوردی انجامیده است تا به امید خداوند، با طی مراحل قانونی مقرر، جایگزین قانون دریایی ایران مصوب ۱۳۴۳ گردد. در خصوص دلیل تغییر نام «قانون دریایی» به «قانون کشتیرانی تجاری» به اختصار باید اشاره شود که موضوع قانون دریایی ایران مصوب ۱۳۴۳ عمدتاً مباحثی از قبیل ثبت و تابعیت کشتی، رهن و حقوق ممتاز دریایی، حمل و نقل بار و مسافر، تحدید مسئولیت ماکلان کشتی ها، نجات کشتی، خسارت مشترک دریایی و مسئولیت مدنی ناشی از تصادم کشتی ها می باشد که اصطلاحاً در ادبیات حقوقی به صورت غالب دارای ماهیت حقوق خصوصی است. لذا با توجه به این که حوزه دریا و امور حقوقی مرتبط با آن بسیار گسترده از موضوع قانون دریایی ۱۳۴۳ به شرح فوق می باشد، به منظور تبیین حدود انتظارات معقول از قانون جدید و مرزبندی موضوع آن با مباحثی از قبیل صلاحیت دولت ها در مناطق دریایی، رژیم حقوقی حاکم بر تنگه های بینالمللی که تحت عنوان حقوق دریاها در کنوانسیون حقوق دریاها ۱۹۸۲ احکام آن تبیین شده یا امور فنی از قبیل امور مرتبط با مقررات حاکم بر ایمنی دریانوردی که در کنوانسیون های بین المللی مربوط از جمله کنوانسیون مشهور «ایمنی جان اشخاص در دریا» و اینکه در هیچ کشوری مقررات مختلف مرتبط با حوزه دریا و امور گوناگون دریایی در یک قانون واحد تحت عنوان قانون دریایی تنظیم نشده، با توجه به رویه برخی از کشورها در این زمینه برای قانون جدید نام «قانون کشتیرانی تجاری» برگزیده شده است.
به گزارش اقتصادسرآمد، بر اساس اسناد و سوابق تاریخی، کشتی سازی و دریانوردی تجاری و غیرتجاری از سوی ایرانیان و سایر ملل، به قرن های دور باز می گردد و در پاره ای از آثار ادبی این سرزمین همچون شاهنامه نیز مویداتی بر این ادعا یافت می شود.سوابق مذکور حاکی از آن است که ایرانیان از دیرباز به اهمیت موضوع دریانوردی و کشتیرانی واقف بوده اند. اما مقررات حاکم بر موضوعات مختلف کشتیرانی تجاری در سیر تاریخی خود، نوعاً به صورت عرف های منطقه ای تکوین یافته اند. با توجه به گسترش روز افزون تجارت دریایی، لزوم وجود دقت و شفافیت در این مقررات همچنین تسهیل دسترسی همه اشخاص ذیربط به آنها، دولت ها در قرون اخیر به ویژه از قرن ۱۹ میلادی، تدریجاً اقدام به قانونگذاری یا ایجاد تحول اساسی در قوانین خود در این حوزه کردند؛ به طوری که در گذر زمان، در بسیاری از کشورهای جهان که به دریاها و راه های آبی دسترسی دارند و طبعاً بخشی از تجارت ملی یا بینالمللی آنها از طریق به کارگیری و بهره برداری از کشتیهای تجاری انجام میشود، حسب مورد قوانینی تحت عنوان «قانون دریایی» یا «قانون کشتیرانی تجاری» همچنین سایر قوانین و مقررات مربوط و مکمل، تصویب و اجرا شدهاند. در ایران در قرن حاضر، تدوین مقررات در این گستره، با وضع قانون ماهوی آغاز نمی گردد بلکه معدودی از مقررات نوعاً شکلی از جمله آییننامه بندرهای ایران مصوب ۲۴ دی ماه ۱۳۱۷ یا آییننامه ثبت و بهره برداری شناورها مصوب خردادماه ۱۳۳۱، به تصویب مراجع ذیربط رسیدهاند. اما با توجه به اینکه خلا جدی قانونی که مباحث گوناگون مرتبط با حمل و نقل دریایی و کشتیرانی تجاری را پوشش دهد همواره در نظام حقوقی ایران محسوس بود، با اقتباس از برخی قوانین خارجی به ویژه قوانین وقت فرانسه و بلژیک همچنین مقررات پاره ای از کنوانسیون های بینالمللی که دولت ایران متعاقبا به عضویت آنها درآمد، تلاشهایی انجام شد که نهایتاً در تاریخ ۲۹ شهریور ۱۳۴۳، به تصویب قانونی تحت عنوان قانون دریایی ایران با محوریت حمل و نقل دریایی در برخی مباحث مرتبط انجامید که هنوز لازم الاجرا است.
از ایرادات مهم وارد به این قانون، آن است که برخی از مباحث مورد نیاز در این حوزه از جمله انتقال لاشۀ کشتیها و شناورها همچنین یدک کشی را در بر نمیگیرد و در خصوص برخی موضوعات مانند رهن و حقوق ممتاز دریایی، اجاره کشتی و خسارت مشترک دریایی، ناقص و مجمل است و در عین حال، بر خلاف وصف پویایی قوانین و مقررات این حوزه و لزوم به روز بودن آنها، بخش عمده مقررات آن، در سال های گذشته بدون تغییر یا اصلاح باقی مانده است.
این در حالی است که اهمیت و نقش مهم کشتیرانی در گستره تجارت ملی و بین المللی کشور ما همانند سایر کشورهای متصل به دریاها و آبراه ها، کاملاً آشکار است و طبعاً تنظیم مناسب روابط حقوقی دست اندرکاران حمل و نقل دریایی مستلزم تمهید کلیه مقدمات لازم از جمله تدوین قوانین و مقررات مناسب و منطبق با مقتضیات حاکم در این حوزه است. در واقع در تبیین اهمیت و جایگاه کشتیرانی تجاری در جهان کنونی، ذکر همین نکته بس که حسب آمار ارائه شده از سوی مراجع ذیربط، بالغ بر ۹۰درصد از تجارت و حمل و نقل بینالمللی انواع کالاها، از طریق دریاها و آبراه ها و به وسیله کشتی های تجاری مختلف انجام می شود. طبعاً کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست چه اینکه ایران از شمال به دریای خزر و از جنوب به آب های خلیج فارس و دریای عمان متصل است و به ویژه از جنوب، به آب های آزاد ارتباط دارد و بنادر جنوبی کشور، نقشی حیاتی در مبادلات بازرگانی خارجی کشور داشته و کشتی های تجاری دریاپیما، به طور مستمر در این بنادر پهلو میگیرند و اقدام به تخلیه و بارگیری کالا می نمایند.
با توجه به مراتب مذکور، بیش از یک دهه است که ضرورت تدوین قانونی که با لحاظ همه شرایط و مقتضیات مربوط، در برگیرنده سرفصلها و مباحث گوناگون و کشتیرانی بازرگانی با محوریت حمل و نقل دریایی باشد، به طور جدی احساس شده و تلاش هایی نیز در این خصوص به عمل آمده است که سرانجام با صرف وقت و دقت بسیار و حسب مورد، پس از اخذ نظرات اهل فن و مراجع ذیربط، به تدوین پیش نویس قانون کشتیرانی تجاری ایران در سازمان بنادر و دریانوردی انجامیده است تا به امید خداوند، با طی مراحل قانونی مقرر، جایگزین قانون دریایی ایران مصوب ۱۳۴۳ گردد. در خصوص دلیل تغییر نام «قانون دریایی» به «قانون کشتیرانی تجاری» به اختصار باید اشاره شود که موضوع قانون دریایی ایران مصوب ۱۳۴۳ عمدتاً مباحثی از قبیل ثبت و تابعیت کشتی، رهن و حقوق ممتاز دریایی، حمل و نقل بار و مسافر، تحدید مسئولیت ماکلان کشتی ها، نجات کشتی، خسارت مشترک دریایی و مسئولیت مدنی ناشی از تصادم کشتی ها می باشد که اصطلاحاً در ادبیات حقوقی به صورت غالب دارای ماهیت حقوق خصوصی است. لذا با توجه به این که حوزه دریا و امور حقوقی مرتبط با آن بسیار گسترده از موضوع قانون دریایی ۱۳۴۳ به شرح فوق می باشد، به منظور تبیین حدود انتظارات معقول از قانون جدید و مرزبندی موضوع آن با مباحثی از قبیل صلاحیت دولت ها در مناطق دریایی، رژیم حقوقی حاکم بر تنگه های بینالمللی که تحت عنوان حقوق دریاها در کنوانسیون حقوق دریاها ۱۹۸۲ احکام آن تبیین شده یا امور فنی از قبیل امور مرتبط با مقررات حاکم بر ایمنی دریانوردی که در کنوانسیون های بین المللی مربوط از جمله کنوانسیون مشهور «ایمنی جان اشخاص در دریا» و اینکه در هیچ کشوری مقررات مختلف مرتبط با حوزه دریا و امور گوناگون دریایی در یک قانون واحد تحت عنوان قانون دریایی تنظیم نشده، با توجه به رویه برخی از کشورها در این زمینه برای قانون جدید نام «قانون کشتیرانی تجاری» برگزیده شده است.
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
رشد ۱۸ درصدی سوخت رسانی به کشتیها از بندر خلیج فارس
-
لزوم توانمندسازی نیروی کار بومی مکران
-
تکمیل بندر چمخاله نیازمند کمک مسئولان استانی است
-
افزایش ۶۰ درصدی تردد شناورها در بندر خرمشهر
-
«لایحه قانون کشتیرانی تجاری ایران» در دستور کار دولت قرار گرفت
-
۳ فرصت ویژه برای رونق حداکثری بنادر ایران
-
احتمال خطر ورود کرونای دلتا به شهرهای ساحلی خوزستان
اخبار روز
-
توزیع ۳۵ هزار بسته معیشتی در مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان
-
تغییر نگاه به سرمایهگذاریها موجب شده تا بسیاری از دعواهای حقوقی با مذاکرات حل شود
-
بهسازی فضاهای بی دفاع شهری جهت کاهش آسیب های اجتماعی
-
تجهیز بیش از ۱۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی اردبیل به سیستم آبیاری تحت فشار
-
بهینهسازی طرح روسازی دال خط کوهاندار برای رفع معضل راهآهنهای کویری
-
استفاده از ظرفیت های مردمی در پروژه های اشتغال زایی با همت بنیاد برکت در سال جهش تولید با مشارکت مردم
-
اتمام خط کشی محوری جنوب به شمال خیابان ولیعصر (عج)
-
بهرهبرداری از نخستین نیروگاه خورشیدی حمایتی کشور در کاشان
-
تلاش مضاعف، برنامه محوری و تخصص گرایی - هم افزایی، سودآوری
-
اهمیت طراحی وبسایت برای کسب و کارهای سنتی
-
آغاز بهکار TV شهری در ورودی ساختمان منطقه دو پایتخت
-
۱۰۰ ساختمان بلند در پایتخت روی گسل قرار دارد
-
۱۴ شهر و روستای سیستان و بلوچستان تحتتاثیر زلزله قرار گرفت
-
اولویت همه شرکتهای صندوق ذخیره باید سودآوری و توجه به اقتصاد دانش بنیان باشد
-
اجرای طرحهای زنجیره سبز و آبی در پنج شهرستان استان خوزستان
-
اجرای طرح ویژه جمع آوری شنهای پخش شده در معابر شمال تهران
-
تشکیل" قرارگاه ویژه تامین مسکن معلم" در صندوق ذخیره فرهنگیان
-
همه چیز درباره خرید چمن مصنوعی که باید بدانید
-
قرارداد ساخت ۷۰۰ واحدی خوابگاه متاهلی دانشگاه مازندارن منعقد شد
-
اقدام قوه قضاییه در شناسایی اموال بابک زنجانی در خارج و انتقال آن به تهران قابل تقدیر و تشکر است