فرونشست زمین تهدیدی خاموش اما جدی
طی چهار دهه اخیردر کشور فشار بسیار زیادی به منابع آب زیرزمینی وارد شده و این منابع تخلیه شدهاند. تخلیه منابع آب زیرزمینی باعث ایجاد یک نوع خشکسالی مصنوعی شده که فرونشست زمین در بسیاری از مناطق کشور را موجب شده است؛ فرونشستهایی که باعث وارد آمدن خسارات سنگینی خواهد شد و تنها ناشی از مدیریت نادرست منابع آبی است.
به گزارش اقتصاد سرآمد از ایسنا، براساس اعلام مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در سال جاری خشکسالی بیسابقهای در برخی مناطق کشور رخ داده است و بیشتر مناطق با خشکسالی شدید دست و پنجه نرم میکنند.
به گفته احد وظیفه - رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی - با وجود افزایش نیاز آبی کشور به آب باید بهصرفهترین راهکارها برای آبیاری زمینهای کشاورزی استفاده کرد اما نباید بیمهابا از آبهای زیرزمینی استفاده کنیم چراکه مشکل فرونشست زمین در کشور بسیار جدی است و میتواند سرزمین را از شرایط زیستی خارج کند.
در شرایطی که رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی نسبت به ضرورت توجه به مساله فرونشست زمین تاکید میکند که به گفته مسعود منصور – رییس سازمان جنگلها – یکی از چالشهایی که کمتر در کشور مورد توجه قرار میگیرد، پدیده فرونشست زمین است و درحال حاضر در برخی عرصههای کشور بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر در سال فرونشست زمین داریم. ابوالقاسم حسینپور - مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری – هم با اشاره به وضعیت بحرانی سفرههای آب زیرزمینی و فرونشست زمین در کشور میگوید: شرایط خشکسالی در ایران ممکن است که سبب افزایش فشارها بر منابع آب زیرزمینی شود اما اگر چنین شرایطی را مدیریت نکنیم، منابع آب زیرزمینی فرصت تجدید حیات را از دست خواهند داد و هشدارهایی که درخصوص فرونشست زمین داده میشود، به واقعیت تبدیل خواهد شد.
به گفته حسینپور متاسفانه نرخ فرونشست در ایران بسیار بالا است و دشتهای مهم کشور با بیلان منفی آب مواجه هستند. از سویی دیگر بهرهبرداری نامناسب شرایط دشواری را در ۶۷ درصد از آبخوانهای کشور به وجود آورده و باعث شده است که این آبخوانها بهعنوان آبخوانهای ممنوعه و بحرانی با نرخهای فرونشست بیش از ۳۵ سانتیمتر معرفی شوند.
تبعات فرونشست زمین در کشور که از آن به عنوان فاجعه قرن نام برده میشود تنها بر آبخوانها تاثیر نمیگذارد بلکه زیر ساختهای شهری را نیز بینصیب نمیگذارد. به گفته علی بیت الهی - دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی - فرونشست زمین بر شرایط شریانهای حیاتی مثل لولههای آب، گاز و فاضلاب موثر است بهگونهای که این لولهها و خطوط دچار انحنا میشوند و ممکن است دچار گسیختگی شوند. نمونه چنین وضعیتی را در حادثه شهران شاهد بودیم بهگونهای که گسیختگی یک لوله گاز بحران بسیاری ایجاد کرد. گسیختگی لولههای فاضلاب هم میتواند موجب نشت فاضلابی به روی زمین شود و بحران به وجود آورد.
محسن موسوی خوانساری – کارشناس آب- با ذکر مثالی میگوید: سفرههای آب زیرزمینی در حوضه دریاچه نمک قم که شامل دشتهای ورامین، قزوین، دشت کرج و دشت ساوجبلاغ است اکنون ۲۲ میلیارد متر مکعب کسری مخزن دارد و میزان برداشت از این سفرهها بهحدی است که سالانه در دشت ورامین ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر فرونشست زمین روی میدهد این در حالیست که در جنوب این دشت خط انتقال گاز، نفت، اتوبان و فرودگاه بینالمللی قرار دارند که در شرف نشست هستند اما توجهی به این مساله نمیشود و همچنان محصولات کشاورزی که نیاز زیادی به آب دارند، کشت میشود.
فرونشست زمین ساختمانها را هم بینصیب نمیگذارد بهگونهای علاوه بر ایجاد ترک و شکاف در ساختمان، پی آن بهقدری ضعیف میشود که در برابر یک زلزله متوسط نیز مقاومت نمیکند و تخریب میشود.
هدر رفت آب در شهرها از طریق سیستمهای فرسوده و قدیمی انتقال آب درون شهری هم بر فرونشست زمین تاثیر میگذارد. به گفته حسین رفیع – کارشناس آب - بیش از ۳۰ درصد آب درونشهری شهرهایی مانند تهران، تبریز، شیراز و مشهد از طریق سیستمهای فرسوده و قدیمی انتقال آب درون شهری هدر میرود علاوهبرآن باعث سست شدن خاک و فرونشست زمین میشود.
با توجه به افزایش خطر فرونشست زمین برخی دستگاهها با انجام اقداماتی در صدد کاهش این خطر برآمادهاند. به گفته حسینپور اجرای فعالیتهای آبخیزداری و آبخوانداری سبب ذخیره سیلابها در دوران ترسالی و در نتیجه کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی در زمان خشکسالی میشود. در این جهت برنامههایی تدوین شده و در دست اجرا است. طرحهای پخش سیلاب در آبخوانهای کشور هم اجرا میشود البته در فصل آب قانون بودجه ۱۴۰۰ برای اولین بار اعتباری برای اجرای طرحهای آبخیزداری و آبخوانداری در کشور پیشبینی شده است اما متاسفانه این مبلغ بسیار کم است (حدود ۲۲ میلیارد تومان) و شاید برای اجرای یک پروژه آبخیزداری هم کافی نباشد. این مبلغ بههیچ عنوان با سطح وسیع و گسترده حوضههای آبخیز مشرف به دشتهای بحرانی و ممنوعه و البته مخاطره فرونشست همخوانی ندارد. مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور اضافه میکند: هر هکتار آبخیزداری ۵۳۰ مترمکعب و هر هکتار آبخوانداری بهطور متوسط بیش از ۱۰۰۰ مترمکعب آب را در سال به زمین نفوذ میدهد و موجب تقویت ذخیره «آب سبز» در خاک و «آب آبی» در آبخوان چاهها، چشمهها و قنوات میشود.
به گزارش اقتصاد سرآمد از ایسنا، براساس اعلام مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در سال جاری خشکسالی بیسابقهای در برخی مناطق کشور رخ داده است و بیشتر مناطق با خشکسالی شدید دست و پنجه نرم میکنند.
به گفته احد وظیفه - رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی - با وجود افزایش نیاز آبی کشور به آب باید بهصرفهترین راهکارها برای آبیاری زمینهای کشاورزی استفاده کرد اما نباید بیمهابا از آبهای زیرزمینی استفاده کنیم چراکه مشکل فرونشست زمین در کشور بسیار جدی است و میتواند سرزمین را از شرایط زیستی خارج کند.
در شرایطی که رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی نسبت به ضرورت توجه به مساله فرونشست زمین تاکید میکند که به گفته مسعود منصور – رییس سازمان جنگلها – یکی از چالشهایی که کمتر در کشور مورد توجه قرار میگیرد، پدیده فرونشست زمین است و درحال حاضر در برخی عرصههای کشور بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر در سال فرونشست زمین داریم. ابوالقاسم حسینپور - مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری – هم با اشاره به وضعیت بحرانی سفرههای آب زیرزمینی و فرونشست زمین در کشور میگوید: شرایط خشکسالی در ایران ممکن است که سبب افزایش فشارها بر منابع آب زیرزمینی شود اما اگر چنین شرایطی را مدیریت نکنیم، منابع آب زیرزمینی فرصت تجدید حیات را از دست خواهند داد و هشدارهایی که درخصوص فرونشست زمین داده میشود، به واقعیت تبدیل خواهد شد.
به گفته حسینپور متاسفانه نرخ فرونشست در ایران بسیار بالا است و دشتهای مهم کشور با بیلان منفی آب مواجه هستند. از سویی دیگر بهرهبرداری نامناسب شرایط دشواری را در ۶۷ درصد از آبخوانهای کشور به وجود آورده و باعث شده است که این آبخوانها بهعنوان آبخوانهای ممنوعه و بحرانی با نرخهای فرونشست بیش از ۳۵ سانتیمتر معرفی شوند.
تبعات فرونشست زمین در کشور که از آن به عنوان فاجعه قرن نام برده میشود تنها بر آبخوانها تاثیر نمیگذارد بلکه زیر ساختهای شهری را نیز بینصیب نمیگذارد. به گفته علی بیت الهی - دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی - فرونشست زمین بر شرایط شریانهای حیاتی مثل لولههای آب، گاز و فاضلاب موثر است بهگونهای که این لولهها و خطوط دچار انحنا میشوند و ممکن است دچار گسیختگی شوند. نمونه چنین وضعیتی را در حادثه شهران شاهد بودیم بهگونهای که گسیختگی یک لوله گاز بحران بسیاری ایجاد کرد. گسیختگی لولههای فاضلاب هم میتواند موجب نشت فاضلابی به روی زمین شود و بحران به وجود آورد.
محسن موسوی خوانساری – کارشناس آب- با ذکر مثالی میگوید: سفرههای آب زیرزمینی در حوضه دریاچه نمک قم که شامل دشتهای ورامین، قزوین، دشت کرج و دشت ساوجبلاغ است اکنون ۲۲ میلیارد متر مکعب کسری مخزن دارد و میزان برداشت از این سفرهها بهحدی است که سالانه در دشت ورامین ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر فرونشست زمین روی میدهد این در حالیست که در جنوب این دشت خط انتقال گاز، نفت، اتوبان و فرودگاه بینالمللی قرار دارند که در شرف نشست هستند اما توجهی به این مساله نمیشود و همچنان محصولات کشاورزی که نیاز زیادی به آب دارند، کشت میشود.
فرونشست زمین ساختمانها را هم بینصیب نمیگذارد بهگونهای علاوه بر ایجاد ترک و شکاف در ساختمان، پی آن بهقدری ضعیف میشود که در برابر یک زلزله متوسط نیز مقاومت نمیکند و تخریب میشود.
هدر رفت آب در شهرها از طریق سیستمهای فرسوده و قدیمی انتقال آب درون شهری هم بر فرونشست زمین تاثیر میگذارد. به گفته حسین رفیع – کارشناس آب - بیش از ۳۰ درصد آب درونشهری شهرهایی مانند تهران، تبریز، شیراز و مشهد از طریق سیستمهای فرسوده و قدیمی انتقال آب درون شهری هدر میرود علاوهبرآن باعث سست شدن خاک و فرونشست زمین میشود.
با توجه به افزایش خطر فرونشست زمین برخی دستگاهها با انجام اقداماتی در صدد کاهش این خطر برآمادهاند. به گفته حسینپور اجرای فعالیتهای آبخیزداری و آبخوانداری سبب ذخیره سیلابها در دوران ترسالی و در نتیجه کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی در زمان خشکسالی میشود. در این جهت برنامههایی تدوین شده و در دست اجرا است. طرحهای پخش سیلاب در آبخوانهای کشور هم اجرا میشود البته در فصل آب قانون بودجه ۱۴۰۰ برای اولین بار اعتباری برای اجرای طرحهای آبخیزداری و آبخوانداری در کشور پیشبینی شده است اما متاسفانه این مبلغ بسیار کم است (حدود ۲۲ میلیارد تومان) و شاید برای اجرای یک پروژه آبخیزداری هم کافی نباشد. این مبلغ بههیچ عنوان با سطح وسیع و گسترده حوضههای آبخیز مشرف به دشتهای بحرانی و ممنوعه و البته مخاطره فرونشست همخوانی ندارد. مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور اضافه میکند: هر هکتار آبخیزداری ۵۳۰ مترمکعب و هر هکتار آبخوانداری بهطور متوسط بیش از ۱۰۰۰ مترمکعب آب را در سال به زمین نفوذ میدهد و موجب تقویت ذخیره «آب سبز» در خاک و «آب آبی» در آبخوان چاهها، چشمهها و قنوات میشود.
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
اتمام خاموشیهای خارج از برنامه در سراسر کشور
-
بخش خصوصی نفت در دولت سیزدهم نفس تازه میکند؟
-
افزایش ۲۷۰ درصدی سود خالص پتروشیمی نوری
-
فاضلاب دماوند و رودهن موضوع ملی است
-
بومیسازی دستگاه حمل نفر در سکوهای گازی پارس جنوبی
-
فرونشست زمین تهدیدی خاموش اما جدی
-
آمادهسازی شناورهای کاسپین برای انجام تعمیرات
-
نفتای سبک و میانی ستاره خلیجفارس روی میز فروش بورس انرژی
-
تأمین آب آشامیدنی مناطق روستایی غرب کارون توسط نفت و گاز اروندان
-
پایان عملیات کشش لوله از ساحل در طرح پایانه نفتی جاسک
-
فراخوان توانیر برای خرید برق تضمینی از مولدهای برق
-
پایان تعمیرات ایستگاه تقویت فشار گاز آماک
اخبار روز
-
توزیع ۳۵ هزار بسته معیشتی در مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان
-
تغییر نگاه به سرمایهگذاریها موجب شده تا بسیاری از دعواهای حقوقی با مذاکرات حل شود
-
بهسازی فضاهای بی دفاع شهری جهت کاهش آسیب های اجتماعی
-
تجهیز بیش از ۱۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی اردبیل به سیستم آبیاری تحت فشار
-
بهینهسازی طرح روسازی دال خط کوهاندار برای رفع معضل راهآهنهای کویری
-
استفاده از ظرفیت های مردمی در پروژه های اشتغال زایی با همت بنیاد برکت در سال جهش تولید با مشارکت مردم
-
اتمام خط کشی محوری جنوب به شمال خیابان ولیعصر (عج)
-
بهرهبرداری از نخستین نیروگاه خورشیدی حمایتی کشور در کاشان
-
تلاش مضاعف، برنامه محوری و تخصص گرایی - هم افزایی، سودآوری
-
اهمیت طراحی وبسایت برای کسب و کارهای سنتی
-
آغاز بهکار TV شهری در ورودی ساختمان منطقه دو پایتخت
-
۱۰۰ ساختمان بلند در پایتخت روی گسل قرار دارد
-
۱۴ شهر و روستای سیستان و بلوچستان تحتتاثیر زلزله قرار گرفت
-
اولویت همه شرکتهای صندوق ذخیره باید سودآوری و توجه به اقتصاد دانش بنیان باشد
-
اجرای طرحهای زنجیره سبز و آبی در پنج شهرستان استان خوزستان
-
اجرای طرح ویژه جمع آوری شنهای پخش شده در معابر شمال تهران
-
تشکیل" قرارگاه ویژه تامین مسکن معلم" در صندوق ذخیره فرهنگیان
-
همه چیز درباره خرید چمن مصنوعی که باید بدانید
-
قرارداد ساخت ۷۰۰ واحدی خوابگاه متاهلی دانشگاه مازندارن منعقد شد
-
اقدام قوه قضاییه در شناسایی اموال بابک زنجانی در خارج و انتقال آن به تهران قابل تقدیر و تشکر است