گروه بانک، بیمه و بازار سرمایه- یک کارشناس اقتصادی می گوید:اصلاح نظام مالیاتی کشور جز با تقویت حکمرانی ریال امکانپذیر نیست، که برای اصلاحات مالیاتی بهتر است دولت لایحه بدهد.
به گزارش اقتصادسرآمد، نظام مالیاتی در کشورهای در حال توسعه هزینه بالایی را به جامعه تحمیل می‌کند، کارآیی کم، هزینه وصول بالا، اتلاف وقت مؤدیان و کارکنان و میزان وصولی کم و انحراف تخصیص بهینه منابع از جمله خصایص این نظام است. اصلاح نظام مالیاتی باید به مثابه بخشی از اصلاح نظام مالی و هسته اصلی سیاستهای تثبیت و تعدیل اقتصادی مورد توجه قرار گیرد و یکی از ابزارهای سیاست توسعه کشور باشد. کوچک کردن ساختار حکومت و کارآمد کردن آن از طریق کاستن از مخارج دولت، ضرورت اخذ مالیات را کم می‌کند و گاهی در راستای منطقی کردن، عادلانه کردن و قابل داوم کردن سیاستهای تثبیت است.دور شدن از مالیاتهای غیر مستقیم، دور شدن از تکیه بر مالیات بر حقوقها و دستمزدها و مالیات بر شرکتها و در مقابل وسیعتر کردن پایه سیستم مالیاتی از راه تکیه بر مالیات بر مصرف و مالیات بر ارزش افزوده (VAT) از ضروریات اصلاح نظام مالیاتی است.
شاخص هاي ارزيابي نظام مالياتي ايران نظير سهم پايين ماليات ها از توليد ناخالص داخلي و منابع تامين بودجه، فشار مالياتي بر شرکت ها در بخش ماليات هاي مستقيم و تمرکز بر ماليات بر ورادات در بخش ماليات هاي غير مسقيم، بيانگر آن است که نظام مالياتي کشور از ساختار مطلوبي برخوردار نيست. مقايسه بين ماليات بر شرکت و ماليات بر درآمد که قاعدتا بايد شامل کليه درآمدها در اقتصاد ايران باشد نشان دهنده وجود عدم تعادل، بي عدالتي و ناکارآمدي در جمع آوري ماليات هاي بر درآمد است يعني عوامل اقتصادي غير از شرکت ها علي رغم درآمد بالايي که دارند متناسب با آن سهم ماليات خود را پرداخت نمي نمايند و فرار مالياتي در کسب درآمد بسيار متداول و رايج است. در نظام مالياتي ايران در بخش ماليات هاي غير مستقيم نيز يک ماليات عمومي بر مصرف و فروش وجود ندارد و آنچه که تحت اين عنوان آمده فقط شامل ماليات هاي انتخابي مي شود.در این شرایط نظام مالیاتی در ایران نیازمند اصلاح ساختاری است. اصلاح مالیاتی فرایندی است که از طریق آن سیاست­ها و روش­های مدیریت مالیاتی با هدف افزایش درآمدهای دولت، ثبات اقتصادی و تخصیص منابع و بهبود کارایی دستگاه مالیاتی تغییر می­یابد. بر این اساس، رویکردهای اصلاح مالیاتی بر کاهش آثار تحریفی مالیات به منظور حفظ رقابت­پذیری اقتصاد، کاهش تنوع نرخ­های مالیاتی به منظور کاهش تحریف­های ناخواسته در قیمت­های نسبی، گسترش مالیات بر ارزش افزوده به منظور کاهش بار مالیاتی بخش تولید، توجه به عدالت عمودی به­جای عدالت افقی (پایه­های مالیاتی گسترده، ساده و شفّاف) و همچنین کاهش هزینه­های اداری و تمکین مالیاتی معطوف است. یکی از محورهای اصلاح مالیاتی، اصلاح دستگاه وصول مالیات است و شامل طیف وسیعی از اقدامات برای بهبود فرایندهای اجرایی مالیات می­باشد. یکی از جنبه­های اصلاح دستگاه مالیاتی، مدرنیزاسیون فرایندهای مالیاتی است.
در این خصوص، ترابی فردرباره طرح تقویت حکمرانی ریال گفت: به طور کلی شفافیت تراکنش‌های بانکی (تراکنش‌های با سقف بالا) به طوری که خیلی از افراد درگیر آن نشوند، می‌تواند بر اجرای بسیاری از مالیات‌ها از جمله مالیات بر مجموع درآمد و مالیات بر عایدی سرمایه کمک کند. در این طرح درباره تراکنش‌های بزرگ، هر فرد به صورت خود اظهاری باید اعلام کند که این تراکنش بابت چه بوده است. در حال حاضر سازمان امور مالیاتی تراکنش‌های مالی بالا را بررسی می‌کند اما این بررسی نمی‌تواند ضمانت آور باشد که از تراکنش‌های افراد درآمدهای آن‌را شناسایی کند.وی ادامه داد: ایده اصلی طرح این است که تراکنش‌های بزرگ عنوان شود که بابت چه بوده است در این صورت اگر به عنوان نمونه بابت فروش خانه‌ای تراکنشی انجام شود در صورتی که بعدها مالیات بر عایدی تصویب شود می‌تواند به این موضوع کمک کند که اگر فرد تراکنش خود را به قصد فروش مسکن انجام داده و مشمول مالیات است بتوان مالیات آن را اخذ کرد البته ارائه اسناد مثبته از مختصات این طرح است که می‌تواند با سازوکارهای مختلفی همراه باشداین کارشناس اقتصادی در پایان بیان داشت: در کنار همه این مسائل شفافیت تراکنش‌های مالیاتی به کاهش فرارهای مالیاتی نیز منجر می‌شود در حال حاضر نیز سازمان مالیاتی تراکنش‌ها را بررسی می‌کند اما به صورتی غیر بهینه و بدون قاعده این کار را انجام می‌دهد.