اقتصادسرآمد - در سال 99؛ اًفت شدید و نصف شدن حجم معاملات زمین در پاییز در مقایسه با تابستان یک پیام منفی برای بازار معاملات مسکن دارد. علامت منفی این رویداد در واقع تداوم رکود ساخت‌وساز مسکن است. حجم معاملات خرید زمین و املاک مسکونی« کلنگی» در تهران در پاییز امسال به سطح تعداد معاملات در این بازار در تابستان سال 98 رسید که به لحاظ کم بودن تعداد معاملات زمین و ملک کلنگی طی 6 سال گذشته بی‌سابقه بود. در واقع در این 6 سال در هر فصل کمتر از 400 فقره معامله خرید زمین و ملک مسکونی کلنگی انجام شده بود اما در تابستان 98 و پاییز امسال این حجم از معامله به کمتر از 300 فقره کاهش پیدا کرد.
به گزارش اقتصاد سرآمد، اثرتیرگی تحولات پاییزه بازار معاملات زمین و املاک مسکونی شهر تهران مربوط به افت شدید حجم معاملات زمین در این فصل است. فصل پاییز، در سال‌هایی که بازار معاملات ملک شرایط عادی دارد پررفت و آمدترین و پرمعامله‌ترین فصل به لحاظ معاملات زمین و املاک مسکونی کلنگی است و سازنده‌ها به‌عنوان متقاضیان مصرفی بازار معاملات زمین و املاک مسکونی کلنگی برای استارت پروژه‌های ساختمانی در این فصل اقدام به ورود به بازار ملک و انجام معامله می‌کنند.
به عقیده بسیاری از کارشناسان موشکاف مسکن، از آنجا که زمین هزینه‌برترین جزء در ساخت‌وسازهای مسکونی است و کاهش سرعت رشد در بازار زمین و ملک کلنگی می‌تواند بر کاهش میزان تورم در بازار مسکن نیز اثرگذار باشد همین موضوع می‌تواند سطح قیمت‌ها در بازار مسکن را تحت تاثیر قرار داده و قدرت خرید مسکن را هر چند جزئی بهبود دهد یا دست‌کم مانع از تضعیف بیشتر آن شود. در واقع از آن جا که بازار معاملات زمین به‌عنوان بازار بالادست بازار معاملات مسکن شناخته می‌شود، تحولات قیمتی آن بر تحولات قیمتی بازار مسکن نیز اثرگذار است.
خروج سفته بازها از بازار خانه های کلنگی و کاهش معاملات 
محمدمهدی مافی تحلیلگر بازار مسکن  در گفت و گو با خبرنگار روزنامه اقتصاد سرآمد در این خصوص، گفـت: آمار رسمی از نبض پاییزی معاملات «ملک کلنگی» نشان می‌دهد فصل گذشته به دنبال کاهش انتظارات تورمی و خروج سفته‌بازها از بازارهای مختلف، حجم معاملات خرید زمین در تهران به نصف تقلیل یافت و کمتر کسی سراغ این بخش را گرفت.
رشد 36 درصدی هر متر مربع زمین کلنگی 
وی با بیان این نکته که، تابستان متفاوت سال 99 میانگین قیمت هر مترمربع زمین وملک کلنگی در شهر تهران در مقایسه با فصل قبل خود یعنی بهار در حدود 36 درصد رشد کرد، یاددآور شد: این میزان در پاییز در مقایسه با تابستان  6/18 درصد رشد داشت. این موضوع نشان می‌دهد در فصل پاییز که عمده بازارهای اقتصادی با کاهش سطح بازدهی، افت قیمت وکاهش نرخ مواجه شدند در بازار زمین نیز به لحاظ سرعت رشد قیمت نوعی آتش بس برقرار شده و همین موضوع منجر به کاهش سرعت رشد قیمت در بازار معاملات این گروه از املاک مسکونی شده است.
کاهش اشتهای خرید املاک کلنگی 
مافی تاکید کرد: آمار نشان‌دهنده کاهش اشتهای خرید زمین از یک سو و کاهش سرعت رشد قیمت در بازار زمین و املاک مسکونی کلنگی شهر تهران به یک دوم تنها به فاصله یک فصل از سوی دیگرموجب رکود بازار خانه های کلنگی شد.
عوامل گرانی زمین در شهرهای بزرگ
این تحلیلگر بازار مسکن با پرداختن به موضوع  نقش سازندگان در رشد و کاهش قیمت در بخش زمین های کلنگی، گفت: مسكن به عنوان يكي از نيازهاي اساسي در تمام دوران حيات انسان، از مسايل مهم اقتصادي و اجتماعي جوامع مختلف بوده و هست. تهران این روزها ازمسائل مختلفي مانند تمركز بسيار بالاي جمعيت، گراني قيمت زمين و مسكن و افزايش اجاره بها رنج مي برد كه نه تنها سکونت درشهر را براي اقشار مياني و كم درآمد جامعه با مشكل مواجه کرده، بلكه ساخت و سازهاي جديد در زمين هاي اطراف و مجموعه سازي هاي مختلف در داخل و خارج شهر در توسعه و رشد كالبدي ـ فضايي شهر به طور چشم گير تاثير گذار شده اند.
وی تصریح کرد: توسعه فضايي و كالبدي كلان شهرها، تحت تاثير بازار زمين و مسكن بوده و طي پنجاه سال گذشته، رشد فزاينده جمعيت، بازار زمين، شهر را به شدت تحت الشعاع قرار داده است.
براساس گزارش اقتصادسرآمد و تجارب بررسی شده، سازنده‌ها به‌عنوان خریداران مصرفی بازار معاملات زمین واملاک مسکونی کلنگی معمولا در هر سال در فصل پاییز اقدام به خرید زمین و ملک کلنگی برای شروع پروژه‌های ساختمانی جدید می‌کنند و در سال‌هایی که بازار مسکن در شرایط عادی قرار دارد تعداد معاملات زمین در این بازار معمولا بیش از سایر فصل‌ها است.
با افزایش جمعیت و نیاز به اسکان با توجه به افزایش جمعیت و کمبود زمین شهری چاره‌ای نداریم که برای ساخت و سازها محدوده شهرها را گسترش دهیم که این هم خود معضلات دیگری به همراه دارد.
 ساخت وسازها و شکل گیری فضاهاى مسکونى همواره نیازمند زمین است. عرضه زمین به واسطه ثابت بودن، همواره محدودیتی را بر تقاضا ایجاد می نماید؛ اما با شدت گرفتن تقاضا برای سکونت، از یک سو، افزایش شدید قیمت زمین و از سوی دیگر افزایش ارتفاع بناها و رشد بلندمرتبه سازی را در پی خواهد داشت. بنابراین ایران ما و به ویژه پایتخت آن هم جدای از دیگر شهرها و کشورها نیست.