بررسی« اقتصادسرآمد» از وضعیت ایران از بهره وری دریایی

«اقتصاد دریا محور» و سواحل آبی بلا استفاده ایران!

گروه اقتصاد دریا - بتول صادقی  دارا بودن ظرفیت خلیج فارس، خزر، دریای عمان و اقیانوس هند، یک الزام است و علی رغم زحماتی که در گذشته انجام شده است، باید برای ایجاد زیرساخت های دریایی تلاش بیشتری کرد. دریا به عنوان دارایی راهبردی، استراتژیک و سرمایه بسیار مهمی برای هرکشوری  قلمدادمی شود لذا در کشور ايران  که با قرار گرفتن در کنار خلیج فارس، دريای عمان و دريای خزر يک کشور دريايي محسوب  گردیده و موقعیت ژئوپلیتیک، منابع غني انرژی، نقش آفريني به عنوان کريدور شمال  جنوب در منطقه جنوب غرب آسیا، دسترسی به آب های آزاد و اشتغال زايی بالا، تنها بخشي از ظرفیت هاي در اختیار ايران می باشد.به گزارش اقتصادسرآمد، توجه به اقتصاد دریا محور امری ضروری به نظر می رسد. لذا توسعه دريايي با توجه به سابقه حضور تاريخي ایران در عرصه دريا، توانمندی‌های فنی و سرمايه غنی انسانی، می تواند زمینه تقویت اقتدار اقتصادی، سیاسی و نظامی کشور را فراهم آورد.بدیهی است که  دستیابی به هريک از اهداف اقتصادی، سیاسي و نظامي راهبرد دريايي، بستگی  به میزان به کارگیری صحیح و مؤثر نیروی انساني، ابزار و تجهیزات و زيرساخت های قانوني داشته و مستلزم برنامه ريزی دقیق، عزم ملي و همه جانبه دستگاه ها و نهادهای مرتبط با آن خواهد بود.در این گزارش  به عوامل موثر بر توسعه اقتصاد دریا، بررسی  وضعیت فعلی و جایگاه ایران در بهره وری از دریا پرداخته و در پایان،  پیشنهاداتی در خصوص استفاده بهینه از این‌موقعیت استراتژیک در عرصه اقتصاد کشور ارائه خواهد گردید.
سواحل آبی ایران بدون استفاده است!
دکترامیرحسین طاهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی ،استفاده پایدار از منابع و گستره های آبی اعم از اقیانوس ها، دریاها، دریاچه ها، سواحل و جزایر، برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت، معیشت و ایجاد مشاغل در اصطلاح جهانی  به اقتصاد آبی (  blue  economy ) یا همان اقتصاد دریا را محور مطرح می کند و می گوید: واژه اقتصاد آبی، در برگیرنده  کلیه فعالیت های اقتصادی مربوط به عرصه های آبی و سواحل و فراتر از فعالیت های سنتی مانند شیلات، گردشگری و حمل و نقل دریایی و مستلزم صنایع نوظهور ازجمله انرژی های تجدید پذیر، آبزی پروری، فعالیت های استخراج در دریا، بیوتکنولوژی و زیست هواشناسی دریایی است، بگونه ای که آبزی پروری با عرضه ۵۸ درصد ماهی به بازارهای جهانی سریع ترین و حیاتی ترین بخش بهره برداری از این عرصه ها است.دکترامیرحسین طاهری در خصوص وضعیت فعلی و جایگاه ایران در بهره وری از دریا می گوید: جمهوری اسلامی ایران علی‌رغم دسترسی از دو سوی شمال و جنوب به دریا از نظر بهره برداری از این نعمت خدادادی در رتبه  مناسبی در جهان قرار ندارد. طبق آمارهای منتشر شده بین‌المللی هم‌اکنون در اکثر کشورها، سهم حوزه دریا در تولید ناخالص ملی کمتر از ۱۰ درصد نیست که این رقم در کشورهای ساحلی پیشرفته مانند بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا و حتی آسیا به ۵۰ درصد هم می‌رسد و بیش از ۸۰ درصد از شهرهای بزرگ جهان که امروزه به عنوان قطب‌های تجاری شناخته می‌شوند، در مناطق ساحلی قرار دارند.
 وی با اشاره به اینکه آمار ارائه شده نشان دهنده آن است که گستره های دریایی و به تبع آن  اقتصاد دریامحور ( blue ecnomic ) در رشد و رونق کشورها و شهرهای مختلف جهان نقشی مهم و  محوری ایفا می کند می گوید: زمینه های اشتغال زایی در بستر اقتصاد آبی شامل بخش های مختلف از جمله تجارت، حمل و نقل، گردشگری دریایی، شیلات و بهره برداری از منابع طبیعی، انرژی و همکاری های تجاری و اقتصادی در سطوح منطقه ای و بین المللی می باشد.عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی ،استفاده از سواحل دریا و امواج آن به عنوان منبع تولید برق یا ورزش‌های تفریحی، فعالیت‌های گردشگری در ساحل یا اعماق دریا و آب‌ درمانی را از مهم ترین منابع اشتغال زایی ذکر کرد و گفت: به ازای ایجاد یک شغل در بخش اقتصاد دریایی، چهار شغل جانبی ایجاد می‌شود. این درحالیست که سواحل آبی کشورمان با برخورداری از اهمیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک در مقیاس جهانی و منطقه‌ای، به‌ عنوان یکی از مهم ترین نواحی ارزشمند، بدون استفاده باقی مانده است در حالی که استفاده از سواحل دریا و امواج آن به عنوان منبع تولید برق یا ورزش‌های تفریحی، فعالیت‌های گردشگری در ساحل یا اعماق دریا و آب‌ درمانی از مهم ترین منابع اشتغال زایی 
محسوب می شوند.
دریای خزر و خلیج‌فارس دارای ذخایر عظیم نفت و گاز بوده
 عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی با اشاره به فرصت ها و مزیت های کشور درحوزه دریا گفت: دریای خزرو خلیج‌فارس دارای ذخایر عظیم نفت و گاز بوده و عمده کشورهای تولیدکننده نفت جهان در اطراف خلیج‌فارس قرار دارند، به‌ نحوی‌ که این منطقه به‌ عنوان گلوگاه انرژی جهان شناخته می‏‌شود. طاهری دیگر مزیت برجسته ایران، را  قرار گرفتن در مسیرکریدور ترانزیتی شمال- جنوب ذکر کرد وگفت: این مسیر باعث برقراری ارتباط ترانزیتی کشورهای اروپایی، روسیه، آسیای میانه و قفقاز، با جنوب و جنوب شرقی آسیا و نیز کشورهای خاور دور و اقیانوسیه می‌شود. وی با اشاره به اینکه امکان  استفاده  بهینه از پتانسیل تنوع اکوسیستم‌های آبی و گونه‏‌های متنوع جانوری و گیاهی برای مطالعات زیست فن‏آوری در منطقه می باشد گفت: بدیهی است در شرایط تحریم‌ های اقتصادی کنونی که یکی از مهم‌ترین چالش پیش روی کشوراست، ظرفیت‌های دریایی ایران و اقتصاد دریا محور می‌تواند جایگزین مناسبی برای اقتصاد نفتی باشد.
 نقش اقتصاد دريا محوردر تحقق
 اهداف اقتصاد مقاومتی
عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی ، با اشاره به اینکه نقش اقتصاد دريا محور در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در محورهایی ازجمله ، تقسیم کار و تعیین نقش ملي در مناطق، استان ها، نواحي و سواحل و جزاير کشور با رعايت الزامات آن در چارچوب سیاست های کلي، به منظور افزايش تولید ثروت ملي و حمايت دولت از سرمايه گذاری در مناطق کمتر توسعه يافته و روستايي،توسعه اقتصاد دريايي جنوب کشور در محور چابهار- خرمشهر با تأکید بر سواحل مكران، توسعه بازارهای دريايي و ايجاد مناطق مهم اقتصادی در زمینه های دارای مزيت، اولويت دادن به حوزه های راهبردی صنعتي  از قبیل صنايع نفت، گاز، پتروشیمي، حمل ونقل، مواد پیشرفته، ساختمان، فناوری اطلاعات و ارتباطات، هوافضا، دريا، آب و کشاورزی  و افزايش ضريب نفوذ فناوری های پیشرفته در آنها تبین گردیده است.
«اقتصاد دریا محور»  و سواحل آبی بلا استفاده ایران!
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه