بررسی تاثیرپذیری نفت ایران از پترودلاردر گزارش « اقتصادسرآمد»
افزایش تقاضای نفت چالش پیش روی خاورمیانه
گروه انرژی - خاورمیانه دارای ذخایر نفت و گاز بینظیری است که مهمترین منبع درآمد و ثروت منطقه در دهههای گذشته بوده است. به گزارش اویل پرایس، گرچه بهطور گستردهای پذیرفته شده که دوران سوختهای فسیلی در نهایت به پایان خواهد رسید، اما برخی از کارشناسان انتظار ندارند چنین تغییر جدی در کوتاهمدت رخ دهد. با این حال تحولات اخیر تردیدهایی را درباره امکان مقاومت کشورهای وابسته به نفت و گاز در برابر تغییرات ایجاد کرده است. مضاف بر این، همهگیری کووید 19 نیز پیشبینیهای خاصی در این باره را تسریع کرده است.
به گزارش اقتصادسرآمد، طی دهههای گذشته خاورمیانه به مهمترین قطب تولید نفت در جهان تبدیل شده است. باید در نظر داشت که نه تنها ذخایر موجود در منطقه از بزرگترینها در جهان هستند، بلکه هزینههای پایین تولید که با کاهش ریسک سرمایهگذاری همراه میشود، پتانسیل این منطقه را افزایش داده است. با وجود انقلاب شیل در ایالات متحده، خاورمیانه در سال 2019 کماکان تقریبا نیمی از نفت جهان را تولید کرد..در حالی که سوختهای فسیلی منبع عظیم ثروت و دارایی اصلی برای توسعه اقتصادی کشورهای خاورمیانه است، اما این کشورها کماکان تنوع قابل توجهی در اقتصاد خود ایجاد نکردهاند. ترکیبی از بیثباتی سیاسی، عناصر محافظهکار داخلی و سیاستگذاریهای اشتباه باعث شده تا قیمت جهانی نفت و «پترودلارها»، دیکتهکننده توسعه اقتصادی در منطقه باشد. بهرغم وابستگی شدید به صادرات سوختهای فسیلی، برخی از کشورهای خاورمیانه در حال توجه بیشتری به پتانسیل انرژیهای تجدیدپذیر هستند. بهبود فرآیندهای تولید و مزیت مقیاس به شکل قابل توجهی هزینههای انرژی بادی و خورشیدی را به سطحی کاهش داده که در مناطق خاصی از سوختهای فسیلی ارزانتر است. خاورمیانه یکی از این مناطق است و به دلیل شرایط مساعد، ظرفیت فوقالعادهای برای تجدیدپذیرها دارد.
اوج تقاضای نفت در یک دهه آینده چالشی جدی برای خاورمیانه
مسعود درخشان، کارشناس اقتصاد انرژی در گفت و گو با روزنامه اقتصادسرآمد، با بیان این نکته که، انتظارات درباره وقوع اوج تقاضای نفت در یک دهه آینده چالشی جدی برای خاورمیانه خواهد بود، به خبرنگار ما گفت: با وجود این اوپک همچنان در برابر این دیدگاه متخاصمانه برخورد میکند و انتظار دارد تقاضا تا سال 2040 افزایش یابد. این دیدگاه میتواند برای کشورهای نفتخیز خاورمیانه دردسرهای بزرگی ایجاد کند، زیرا ضرورت تنوع در سبد انرژی را کاهش میدهد. علاوه بر تهدیدات کاهش درآمد، سرمایهگذاری در انرژیهای بادی و خورشیدی میتواند هزینه قبضهای برقی را که در حال حاضر به شدت یارانه دریافت میکنند کاهش دهد و برق را ارزانتر کند
وی تصریح کرد: از سوی دیگر هم در حال حاضر از حجم قابل توجهی از نفت برای تولید برق استفاده میشود که در غیر این صورت میتواند صادر شود و سرمایهگذاری روی تجدیدپذیرها امکان درآمد نفتی بیشتر را هم فراهم میکند.
تجدیدپذیرها تنها 26 درصد از کل ظرفیت توسعه انرژی خاورمیانه
درخشان با اشاره به این مهم که، تجدیدپذیرها تنها 26 درصد از کل ظرفیت توسعه انرژی خاورمیانه در سال 2019 را در اختیار دارند که این منطقه را به یکی از بدترین نقاط جهان از این نظر تبدیل میکند، افزود: در بیشتر مناطق جهان، این عدد تقریبا 3 برابر بیشتر است و این یعنی هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد.
پترودلار ، دلار آمریکا را به ارز نخست ذخایر جهانی تبدیل کرد
به گفته این کارشناس و استاد اقتصاد انرژی کشورمان متاسفانه، پترودلار ، دلار آمریکا را به ارز نخست ذخایر جهانی تبدیل کرد و به همین دلیل، ایالات متحده سالهاست از کسری تجاری مقاومی برخوردار بوده و به تنهایی پیشوای اقتصاد جهانی است. پترودلار همچنین بازارهای مالی با منبع نقدینگی روان و ورودی سرمایه خارجی از طریق «بازیافت» دلار نفتی را برای بازارهای مالی ایالات متحده فراهم میکند.
تاثیر نفت ایران از پترودلار
وی خاطرنشان کرد: بارها شنیده ایم که اقتصاد ایران چند دهه است که با سوخت نفت و گاز کار میکند و همچون خودرویی که در نبود سوخت حرکت نخواهد کرد، اقتصاد ما هم در نبود درآمدهای نفتی (یا آنچه که به «پترو-دلار» معروف است) متوقف میشود. پیام پایان عصر «پترو-دلار» اکنون واضحتر از هر زمان دیگری به گوش میرسد. اما آیا نظام حکمرانی در ایران این پیام را شنیده است یا خیر؟.
از کشف نفت در ایران بیش از 113 سال میگذرد، اما ورود جدی نفت به ساختار اقتصادی ایران و جای گیر شدن آن در بودجههای سالانه، به دوران پهلوی اول بر میگردد. با این همه، با گذشت زمان، سهم نفت از اقتصاد ایران آن اندازه بزرگ شد که در پایان دهه 1320 خورشیدی، تلفیق مطالبات ملی گرایانه با مطالبات اقتصادی معطوف به نفت، پای طلای سیاه را به صفحه نخست سیاست ایران هم باز کرد.در همین دوره بود که مطالبه ملی شدن صنعت نفت به برآمدن محمد مصدق ختم شد و نخستین دور از تحریمهای اقتصادی علیه ایران در قرن بیستم شکل گرفت. بریتانیا و برخی کشورهای همسو، نفت و اقتصاد ایران را تحریم کردند و آنچه رخ داد، همان تجربهای بود که ما در این دههها با آن آشناتر شده ایم: اقتصاد نفت-زده ایران، در نبود درآمدهای نفتی دچار شوک شد و البته، پایان کار قهرمان ملی شدن صنعت نفت هم کلید خورد.چوب الف نفت بالاخره بر سر دولت تدبیر و امید هم فرود آمد. تحریمهایی که با خروج یکجانبه آمریکا از برجام در سال 397 شروع شدند، حتی از تحریمهای پیشین هم شدیدتر بودند و این بار، دسترسی ایران به نفت و درآمدهای حاصل از نفت تقریباً به طور کامل قطع شد. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفته بود که برنامه فشار حداکثری آمریکا بر ایران، این کشور را از دسترسی به حدود 70 میلیارد دلار درآمد باز داشته است.
به گزارش اقتصادسرآمد، طی دهههای گذشته خاورمیانه به مهمترین قطب تولید نفت در جهان تبدیل شده است. باید در نظر داشت که نه تنها ذخایر موجود در منطقه از بزرگترینها در جهان هستند، بلکه هزینههای پایین تولید که با کاهش ریسک سرمایهگذاری همراه میشود، پتانسیل این منطقه را افزایش داده است. با وجود انقلاب شیل در ایالات متحده، خاورمیانه در سال 2019 کماکان تقریبا نیمی از نفت جهان را تولید کرد..در حالی که سوختهای فسیلی منبع عظیم ثروت و دارایی اصلی برای توسعه اقتصادی کشورهای خاورمیانه است، اما این کشورها کماکان تنوع قابل توجهی در اقتصاد خود ایجاد نکردهاند. ترکیبی از بیثباتی سیاسی، عناصر محافظهکار داخلی و سیاستگذاریهای اشتباه باعث شده تا قیمت جهانی نفت و «پترودلارها»، دیکتهکننده توسعه اقتصادی در منطقه باشد. بهرغم وابستگی شدید به صادرات سوختهای فسیلی، برخی از کشورهای خاورمیانه در حال توجه بیشتری به پتانسیل انرژیهای تجدیدپذیر هستند. بهبود فرآیندهای تولید و مزیت مقیاس به شکل قابل توجهی هزینههای انرژی بادی و خورشیدی را به سطحی کاهش داده که در مناطق خاصی از سوختهای فسیلی ارزانتر است. خاورمیانه یکی از این مناطق است و به دلیل شرایط مساعد، ظرفیت فوقالعادهای برای تجدیدپذیرها دارد.
اوج تقاضای نفت در یک دهه آینده چالشی جدی برای خاورمیانه
مسعود درخشان، کارشناس اقتصاد انرژی در گفت و گو با روزنامه اقتصادسرآمد، با بیان این نکته که، انتظارات درباره وقوع اوج تقاضای نفت در یک دهه آینده چالشی جدی برای خاورمیانه خواهد بود، به خبرنگار ما گفت: با وجود این اوپک همچنان در برابر این دیدگاه متخاصمانه برخورد میکند و انتظار دارد تقاضا تا سال 2040 افزایش یابد. این دیدگاه میتواند برای کشورهای نفتخیز خاورمیانه دردسرهای بزرگی ایجاد کند، زیرا ضرورت تنوع در سبد انرژی را کاهش میدهد. علاوه بر تهدیدات کاهش درآمد، سرمایهگذاری در انرژیهای بادی و خورشیدی میتواند هزینه قبضهای برقی را که در حال حاضر به شدت یارانه دریافت میکنند کاهش دهد و برق را ارزانتر کند
وی تصریح کرد: از سوی دیگر هم در حال حاضر از حجم قابل توجهی از نفت برای تولید برق استفاده میشود که در غیر این صورت میتواند صادر شود و سرمایهگذاری روی تجدیدپذیرها امکان درآمد نفتی بیشتر را هم فراهم میکند.
تجدیدپذیرها تنها 26 درصد از کل ظرفیت توسعه انرژی خاورمیانه
درخشان با اشاره به این مهم که، تجدیدپذیرها تنها 26 درصد از کل ظرفیت توسعه انرژی خاورمیانه در سال 2019 را در اختیار دارند که این منطقه را به یکی از بدترین نقاط جهان از این نظر تبدیل میکند، افزود: در بیشتر مناطق جهان، این عدد تقریبا 3 برابر بیشتر است و این یعنی هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد.
پترودلار ، دلار آمریکا را به ارز نخست ذخایر جهانی تبدیل کرد
به گفته این کارشناس و استاد اقتصاد انرژی کشورمان متاسفانه، پترودلار ، دلار آمریکا را به ارز نخست ذخایر جهانی تبدیل کرد و به همین دلیل، ایالات متحده سالهاست از کسری تجاری مقاومی برخوردار بوده و به تنهایی پیشوای اقتصاد جهانی است. پترودلار همچنین بازارهای مالی با منبع نقدینگی روان و ورودی سرمایه خارجی از طریق «بازیافت» دلار نفتی را برای بازارهای مالی ایالات متحده فراهم میکند.
تاثیر نفت ایران از پترودلار
وی خاطرنشان کرد: بارها شنیده ایم که اقتصاد ایران چند دهه است که با سوخت نفت و گاز کار میکند و همچون خودرویی که در نبود سوخت حرکت نخواهد کرد، اقتصاد ما هم در نبود درآمدهای نفتی (یا آنچه که به «پترو-دلار» معروف است) متوقف میشود. پیام پایان عصر «پترو-دلار» اکنون واضحتر از هر زمان دیگری به گوش میرسد. اما آیا نظام حکمرانی در ایران این پیام را شنیده است یا خیر؟.
از کشف نفت در ایران بیش از 113 سال میگذرد، اما ورود جدی نفت به ساختار اقتصادی ایران و جای گیر شدن آن در بودجههای سالانه، به دوران پهلوی اول بر میگردد. با این همه، با گذشت زمان، سهم نفت از اقتصاد ایران آن اندازه بزرگ شد که در پایان دهه 1320 خورشیدی، تلفیق مطالبات ملی گرایانه با مطالبات اقتصادی معطوف به نفت، پای طلای سیاه را به صفحه نخست سیاست ایران هم باز کرد.در همین دوره بود که مطالبه ملی شدن صنعت نفت به برآمدن محمد مصدق ختم شد و نخستین دور از تحریمهای اقتصادی علیه ایران در قرن بیستم شکل گرفت. بریتانیا و برخی کشورهای همسو، نفت و اقتصاد ایران را تحریم کردند و آنچه رخ داد، همان تجربهای بود که ما در این دههها با آن آشناتر شده ایم: اقتصاد نفت-زده ایران، در نبود درآمدهای نفتی دچار شوک شد و البته، پایان کار قهرمان ملی شدن صنعت نفت هم کلید خورد.چوب الف نفت بالاخره بر سر دولت تدبیر و امید هم فرود آمد. تحریمهایی که با خروج یکجانبه آمریکا از برجام در سال 397 شروع شدند، حتی از تحریمهای پیشین هم شدیدتر بودند و این بار، دسترسی ایران به نفت و درآمدهای حاصل از نفت تقریباً به طور کامل قطع شد. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفته بود که برنامه فشار حداکثری آمریکا بر ایران، این کشور را از دسترسی به حدود 70 میلیارد دلار درآمد باز داشته است.
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
اخبار روز
-
پرداخت 2200 میلیارد تومان از مطالبات مراکز دانشگاهی طرف قرارداد
-
توزیع ۳۵ هزار بسته معیشتی در مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان
-
تغییر نگاه به سرمایهگذاریها موجب شده تا بسیاری از دعواهای حقوقی با مذاکرات حل شود
-
بهسازی فضاهای بی دفاع شهری جهت کاهش آسیب های اجتماعی
-
تجهیز بیش از ۱۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی اردبیل به سیستم آبیاری تحت فشار
-
بهینهسازی طرح روسازی دال خط کوهاندار برای رفع معضل راهآهنهای کویری
-
استفاده از ظرفیت های مردمی در پروژه های اشتغال زایی با همت بنیاد برکت در سال جهش تولید با مشارکت مردم
-
اتمام خط کشی محوری جنوب به شمال خیابان ولیعصر (عج)
-
بهرهبرداری از نخستین نیروگاه خورشیدی حمایتی کشور در کاشان
-
تلاش مضاعف، برنامه محوری و تخصص گرایی - هم افزایی، سودآوری
-
اهمیت طراحی وبسایت برای کسب و کارهای سنتی
-
آغاز بهکار TV شهری در ورودی ساختمان منطقه دو پایتخت
-
۱۰۰ ساختمان بلند در پایتخت روی گسل قرار دارد
-
۱۴ شهر و روستای سیستان و بلوچستان تحتتاثیر زلزله قرار گرفت
-
اولویت همه شرکتهای صندوق ذخیره باید سودآوری و توجه به اقتصاد دانش بنیان باشد
-
اجرای طرحهای زنجیره سبز و آبی در پنج شهرستان استان خوزستان
-
اجرای طرح ویژه جمع آوری شنهای پخش شده در معابر شمال تهران
-
تشکیل" قرارگاه ویژه تامین مسکن معلم" در صندوق ذخیره فرهنگیان
-
همه چیز درباره خرید چمن مصنوعی که باید بدانید
-
قرارداد ساخت ۷۰۰ واحدی خوابگاه متاهلی دانشگاه مازندارن منعقد شد