گروه اقتصاددریا - امید اسماعیلی- فرهنگ و مهارت فنی و مهندسی ایرانیان از دیدگاه دریانوردی و کشتی‌سازی بسیار غنی و پربار بوده است. آب‌های دریای پارس، دریای عمان و اقیانوس هند، همچنین رودخانه‌های جنوب غربی ایران، از دیرباز پهنه دریانوردی و دریاپویی ایرانیان بوده به نحوی که در شاهنامه فردوسی، چند بار، از کشتی‌سازی و کشتیرانی ایرانیان، سخن رانده شده ‌است. قدمت و پیشینه این رشته از دانش و فن مهندسی ایرانیان را از سروده‌های فردوسی می‌توان دریافت. فردوسی از جمشید، پادشاه پیشدادی، به‌عنوان نخستین انسانی که هنر غواصی و کشتی‌سازی و دریانوردی را به دیگران آموخت، نام برده ‌است.
به گزارش روزنامه اقتصادسرآمد، می‌توان دریافت که دانشمندان ایرانی در دوره‌ای که در شاهنامه فردوسی به نام دوره پادشاهی جمشید نام برده شده ‌است، موفق به اختراع کشتی و فنون دریانوردی و دریاپویی شده‌اند. «گذرکرد زان پس به کشتی بر آب ز کشور به کشور برآمد شتاب»‌کشتیرانی در آب‌های ایران از دیرباز انجام می‌شده و با توجه به این سنت دریانوردی، نیاز به کشتی‌سازی و سودجستن از ابزارهای دریانوردی در ایران وجود داشته‌ است.
نخستین کشتی‌هایی که در رودخانه‌های میان رودان یا بین‌النهرین آمد وشد می‌کردند، به شکل‌های گوناگون ساخته می‌شدند و ابزار حرکت دادن آن ها پارو بوده است. ناوهای ایرانی در زمان هخامنشیان، بزرگ‌ترین کشتی‌های جنگی زمان خود بودند که سه ردیف پارو‌زن و بادبان داشتند و با سرعت 80 میل دریایی در روز حرکت می‌کردند. هر نبردناو حامل 200 جنگجو بود که 30 نفر از آن ها سربازان زبده پارسی و تکاور بوده‌اند. نیروی دریایی ایران در زمان ساسانیان نیز قدرت مطلق در دریای پارس و اقیانوس هند بوده که زیربنای فرهنگ دریانوردی و دریاپویی مسلمانان را تشکیل داد.
به رغم این پیشینه تاریخی اما امروز حال صنعت کشتیرانی ایران غنی چندان خوب نیست و به اذعان مسئولان و فعالان در صنعت کشتی سازی ایرانی ار کمبود نقدینگی و به انزوا روفت این صنعت گلایه بسیار دارند.
سفارش کشتی به خارج برای آب های ایرانی
جعفر سپهری پژوهشگر و ایران شناس در گفت و گو با  روزنامه اقتصاد سرآمد درباره دشواری های کشتی سازی ایران در سال های اخیر، به خبرنگار ما گفت: امروز كمبود نقدينگي و سفارش ساخت كشتي و شناور به خارج از كشور از سوي برخي دستگاه ها  از عمده مشكلات صاحبان صنايع كشتي سازي کشورمان است.
کشتی سازی ایران اسیر سفارش های خارجی
وی در ادامه با بیان این مطلب که، با توجه به كمبود نقدينگي و مشكلات مالي شركت هاي كشتي سازي و شناورسازي، سفارش كار ساخت از سوي دستگاه هاي سفارش دهنده ساخت شناور كم است و بيشتر خريد از خارج انجام مي شود، افزود: اکنون با برنامه ریزی موجود در سیستم صنایع دریایی کشور حتی امکان سرویس دهی به ناوگان دریایی کشور که تناژ آن بیش از 8/5 میلیون تن نیز نمی باشد وجود ندارد. از سویی علل وعوامل عدم پیشرفت مطلوب در زمینه صنعت تعمیرات و نگهداری کشتی در ایران از دیرباز مورد توجه صاحب نظران بوده که این روزها با جدیت بیشتر دنبال می شود.
زیر سوال رفتن تاریخچه کشتی سازی ایرانی
به گفته سپهری، ایرانیان از آن زمان که با دریا آشنا شدند، به ساخت و ساز انواع شناورها لنج و کشتی و فعالیت صید و صیادی و تجارت دریایی روی آورده‌اند اما در مواردی نیز پیش آمده که با وجود ظرفیت عظیم دریایی دست شان پیش روی دیگران دراز بوده و با هزینه‌های هنگفت و سرسام آوری مجبور به خرید کشتی و یا حتی تجهیزات و تعمیرات آن شدند.
دلیل عدم اقبال بخش خصوصی
 به کشتی سازی
این کارشناس کشتیرانی کشورمان تصریح کرد: البته این صنعت مهم همچون صنعت هواپیماسازی نسبت به دیگر صنایع در کشور، بسیارهزینه بر و با ریسک بالا بوده و شاید سرمایه گذاران بخش خصوصی به همین خاطر از این صنعت آن چنان که باید استقبال نمی‌کنند.
فقدان یک برنامه کلان دریایی در کشور
سپهری گفت: با توجه به اتخاذ استراتژی توسعه صنعتی در کشور، به برنامه ای فراگیر برای مراحل اجرایی این استراتژی نیاز است. در این مسیر، صنعت کشتی سازی یکی از صنایع استراتژیک است که متاسفانه با فقدان یک برنامه کلان دریایی در کشور مواجه است.
به نظر می رسد، ظرفیت و امکانات ساخت و نوسازی ناوگان کشور در هر دو حوزه شناورهای کوچک و متردد در خلیج‌فارس و دریایی عمان و حوزه شناور‌های اقیانوس پیما وجود دارد. لیکن دلایلی عمده برای تحقق نیافتن این موضوع وجود دارد. دلیل نخست، نبود عزم راسخ در میان مدیران کشوری و نبود نگاه ملی به توسعه ناوگان دریایی است. همان‌طور که مشاهده می‌شود، متاسفانه در سطح کلان ظرفیت‌های دریایی کشور به عنوان یک اولویت مطرح نیست. یعنی مدیریت کلان هنوز توسعه ناوگان دریایی کشور را به عنوان اهرم کلیدی توسعه کشور نپذیرفته و به این دلیل، راهکارهای فعال کردن این ظرفیت نیز تاکنون به شکل جدی دنبال نشده است.
واقعیت این است که نخستین زیرساخت لازم برای راه‌اندازی و رونق صنعت ساخت کشتی در هر جای دنیا، تامین تسهیلات مناسب با ساز و کار پرداخت مناسب است. یکی از دلایل موفقیت کشورهای جنوب شرق آسیا در صنعت کشتی‌سازی تامین تسهیلات با نرخ پایین و بدون بروکراسی‌های سخت و تضامین ساده‌تر است که در کشورما به چالشی عمیق برای تمامی تولید کنندگان در صنایع مختلف بدل شده است.
بی‌اعتمادی و عدم ثبات در مدیریت از دیگر موارد مهمی است که صنعت کشتی سازی را تحت الشعاع خود قرار داده است. مالکان کشتی در ایران در سنوات گذشته سعی کرده‌اند، نیاز خود را با خرید‌های بین‌المللی مرتفع سازند، چراکه در صنعت کشتی‌سازی ثبات مدیریت کمتر وجود داشته و بهای تجربیات مدیریتی مدیران به سرعت از بین می‌رود.